Fact-check: oervrouw echt oersterk?

Voor het onderzoek vergeleken de wetenschappers bovenarmbotten en onderbeenbotten van hedendaagse vrouwen met de botten van vrouwen die lang geleden leefden. De onderzoekers namen vier groepen: vrouwen uit de Steentijd, Bronstijd, IJzertijd en de Middeleeuwen. Ook de hedendaagse vrouwen deelden ze op in vier groepen: voetballers, hardlopers, roeiers en inactieve vrouwen. De onderzoekers keken naar de weerstand van het bot tegen buigen en draaien.

Alleen linkerarm

"De stelling dat de armen van prehistorische vrouwen sterker zijn dan van hedendaagse roeiers klopt alleen voor de linker bovenarm", vertelt Ralph Jeuken, promovendus orthopedische chirurgie. Bij de rechter bovenarm blijkt geen verschil te zijn tussen de twee groepen. "Daarnaast zijn de armen van prehistorische vrouwen niet sterker dan die van hedendaagse hardloopsters. Dat is opmerkelijk." Jeuken heeft er geen logische verklaring voor. "Sowieso zijn de verschillen allemaal vrij klein", benadrukt hij.

Opmars

"Er valt nog iets op", aldus hoogleraar sportgeneeskunde en orthopeed Ron Diercks. "De botsterkte van vrouwen in de Middeleeuwen daalt ten opzichte van de prehistorie, zowel bij de bovenarm als bij het onderbeen." Diercks vindt het een interessant gegeven. "Maar de vrouwen van nu zijn bezig met een inhaalslag", zegt Diercks. "De inactieve vrouwen zijn qua botsterkte nog op hetzelfde niveau als de vrouwen in de Middeleeuwen, maar de sportieve hedendaagse vrouwen zijn in opmars." Hun onderbenen zijn sterker van dan de prehistorische vrouwen en hun bovenarmen komen dicht in de buurt van de sterkte toentertijd.

Sterke vrouwen

"Botsterkte is afhankelijk van veel factoren", legt Diercks uit. De onderzoekers denken dat de prehistorische vrouwen zo sterk waren doordat ze veel op het land werkten. Gewassen planten, bewerken en oogsten: alles gebeurde met de hand. Ook een klus als het vermalen van graan - om bloem te krijgen - gebeurde handmatig. Diercks: "Fysieke activiteit is inderdaad één van de factoren. Bot is levend weefsel en reageert op belasting." Bij fysieke activiteit als traplopen of sporten verandert bot van vorm, dikte en dichtheid. Hierdoor kun je toekomstige belasting beter opvangen. "Maar botsterkte is niet alleen afhankelijk van fysieke activiteit", aldus Diercks. "Ook voeding, hormonen, vitamine D en zonlicht spelen een rol." Het onderzoek is gepubliceerd in het blad Science Advances.

Conclusie

Het lijkt erop dat de bovenarmen van de oervrouwen inderdaad sterk waren. Maar of ze daadwerkelijk sterker waren dan de armen van hedendaagse roeisters, dat is moeilijk te zeggen.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co