Wetenschap & Techniek

De Neanderthaler dom? Een kunstenaar met taal, zul je bedoelen

foto: J. Zilhao / Sciencefoto: J. Zilhao / Science
  1. Nieuwschevron right
  2. De Neanderthaler dom? Een kunstenaar met taal, zul je bedoelen

[NTR] Schilderingen in Spaanse grotten blijken te zijn gemaakt door Neanderthalers. De schilderingen zijn simpelweg te oud om door moderne mensen te zijn gemaakt. Het wijst erop dat Neanderthalers al konden praten.

Het houdt maar niet op met de rehabilitatie van de Neanderthaler. Nog niet eens zo lang geleden was het een scheldwoord dat je iemand naar zijn hoofd slingerde als hij zich niet zo snugger gedroeg. Toen bleek dat de moderne mens ook een paar procent Neanderthalerbloed door de aderen heeft stromen – het zijn onze voorouders. En dat was bepaald geen bloed van achterlijke mensen. Neanderthalers waren juist best slim – ze konden met gereedschappen omgaan en hadden een behoorlijk geavanceerde cultuur. Misschien maakten ze zelfs kunst.

Dat ‘misschien’ kunnen we vanaf nu weglaten, blijkt uit nieuw onderzoek: ze maakten zeker kunst. De grotschilderingen in een aantal Spaanse grotten zijn onomstotelijk gemaakt door Neanderthalers. Dat weten we omdat de moderne mens pas zo’n 40.000 jaar geleden in dit gebied ging wonen. De grotschilderingen zijn minimaal 20.000 jaar ouder.

Symbolen wijzen op taal

De grotschilderingen wijzen erop dat de Neanderthalers in staat waren om symbolisch te denken. En dat maakt de kans weer groter dat ze nog veel meer gepresteerd hebben; zaken waar onderzoekers de sporen niet meer van terug kunnen vinden. ‘Als je symbolen hebt, dan heb je taal’, tekende de New York Times op uit de mond van mede-onderzoeker Joao Zilhao.

Behalve grotschilderingen onderzochten de wetenschappers ook gekleurde en gedecoreerde schelpen. Dergelijke schelpen hebben vaak een speciale waarde in culturen – inderdaad, een symbolische waarde – en gelden daarom als een indicatie dat de betreffende cultuur ook een taal moet hebben gehad.

Zelfs van de moderne mens weten we niet wanneer die precies is gaan praten, juist omdat het dateren van archeologische vondsten bijzonder lastig is. Geen wonder dat wetenschappers enthousiast reageren op dit nieuws. Nieuwe dateringstechnieken zullen de komende tijd ongetwijfeld los worden gelaten op allerlei gevonden grotkunst en symbolische voorwerpen.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co

Ster advertentie
Ster advertentie