Wetenschap & Techniek

Situatie van ASML is niet uniek

foto: pxherefoto: pxhere

Nieuws
Situatie van ASML is niet uniek

[NTR] Het conflict waar de chipmachinefabrikant ASML in terecht is gekomen, speelt vaker. Sterrenkundige Marc Klein Wolt wil samenwerken met China, maar de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA wil niet meewerken omdat ze bang zijn in problemen te komen met de VS.

{podcast audio="124411" caption="#3 - Een plastic doosje" }

Ruimtevaart: oorlog en macht

In de podcast De man en de maan wordt Marc Klein Wolt gevolgd tijdens zijn samenwerking met de CNSA, de Chinese ruimtevaartorganisatie. Zichtbaar wordt hoe zijn wetenschappelijke droom langzamerhand verandert in een diplomatieke (of: politieke) nachtmerrie.

De VS wil namelijk voorkomen dat technologie die mogelijk kan worden ingezet in militaire apparatuur naar China wordt geëxporteerd. Vanuit veiligheidsbelang, maar ook (en misschien wel als belangrijkere reden) om concurrentie vanuit China tegen te gaan. En ondanks het feit dat het Nederlandse team zijn best doet om zich aan alle exportrestricties te houden, durft de ESA het toch niet aan.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Ruimtevaart was altijd al verbonden met oorlog en macht: raketten worden gebruikt voor ruimtereizen, maar ook voor bombardementen. Satellieten worden gebruikt voor weersvoorspellingen, maar ook voor spionage.

Het hele Chinese ruimtevaartprogramma is een militair programma
Marc Klein Wolt

In de Verenigde Staten en Rusland is het civiele gedeelte min of meer gescheiden van de militaire poot. En in Europa al helemaal. Maar in China is dat anders. "Het hele ruimtevaartprogramma is een militair programma", vertelt Marc. "Het valt onder het Chinese leger. De hoofdverantwoordelijken zijn militairen."

Kennis is macht. En wie zijn kennis deelt, geeft ook een stukje van zijn macht uit handen. Het is dus ook wel logisch dat de ESA niet staat te juichen om haar deuren open te zetten voor het Chinese leger.

In de ideale wereld kent wetenschap geen grenzen. Wetenschappers volgen er hun nieuwsgierigheid en bundelen hun krachten om nieuwe inzichten te verwerven. Zo had Marc het zich voorgesteld: "Het was heel militair georiënteerd. Wij bouwen gewoon een radioantenne voor astronomie. Maar dan zit er dus ergens een office in Washington en dat bepaalt de hele wereld!"

Rapport van Chinese overheid

In het rapport van 2015 wordt uit de doeken gedaan hoe China in tien jaar tijd haar positie op de wereldmarkt moet versterken. Het doel is het ontwikkelen van hoogwaardige technologie.

Als het aan China ligt, is het land in vijftien jaar marktleider in tenminste tien industrietakken. Lucht- en ruimtevaart is er een van. De vrees van de Verenigde Staten is dus enigszins te begrijpen.