Wetenschap & Techniek

500.000 cadeautjes uitpakken in Naturalis

foto: NPO Radio 1foto: NPO Radio 1
  1. Nieuwschevron right
  2. 500.000 cadeautjes uitpakken in Naturalis

[NTR] Wat zou jij doen als je op zolder opeens een hele berg sinterklaascadeautjes van honderd jaar geleden zou vinden? Bij Naturalis in Leiden weten ze het wel: uitpakken natuurlijk. Dat is dan ook wat ze gaan doen met de 500.000 in krantenpapier verpakte vlinders die ze al jaren hebben liggen. Ze wisten dat ze er waren, maar komen er nu pas aan toe. Naturalis heeft een nieuwe, efficiënte manier gevonden om dit te doen, waardoor de soort vlinders die er tussen zitten sneller bepaald kunnen worden. De kans op het vinden van nieuwe soorten is namelijk groot.

Het is een enorme klus, die eerder simpelweg niet van de grond kwam vanwege tijd-, geld- en ruimtegebrek. Naturalis zit namelijk ‘tjokvol dode beesten’, zoals hoofd entomologie Luc Willemse het verwoordt. In het archief van twintig etages neemt de insectenafdeling zelfs drie verdiepingen in beslag. Daar zitten in totaal twee miljoen vlinders in. De 500.000 ingepakte vlinders komen daar nog bij, en zijn tussen de honderd en honderdvijftig jaar oud. Ze zitten in krantenpapier en komen van over de hele wereld.

Nieuwe methode bespaart tijd, geld en ruimte

Waar normaal gesproken de vlinders worden uitgevouwen en opgeprikt, stelde Willemse een nieuwe methode voor. Het uitvouwen alleen al kost zo’n tien minuten per vlinder, wat betekent dat één persoon zo’n 9,5 jaar bezig zou zijn met al die vlinders uitvouwen als diegene non-stop bezig zou zijn. In plaats daarvan gaan vrijwilligers nu de vlinders uitpakken en met ingevouwen vleugels fotograferen.

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

"Daarna stoppen we ze in een doorzichtig postzegelzakje, inclusief barcode met alle gegevens over bijvoorbeeld de vindplaats," zegt Willemse. In totaal kost dat amper twee minuten werk. Waar bovendien normaal maximaal 100 opgezette vlinders in een doos konden, passen daar met de nieuwe bewaarmethode tot wel 500 vlinders in, waardoor ze vier tot zeven keer minder ruimte innemen.

Na het fotograferen van de vlinders begint het echte werk: determineren welke soorten het allemaal zijn. De foto’s worden daarvoor naar vlinderexperts over de hele wereld gestuurd. Bij dagvlinders kun je namelijk ook met dichte vleugels goed zien om wat voor vlinder het gaat. Willemse: "Of het ook voor nachtvlinders werkt, moet nog blijken." Van de 8.000 reeds uitgepakte vlinders zijn 2.000 al door experts bestudeerd. Helaas zaten daar nog geen nieuwe soorten tussen.

Inpakpapier met artikelen over Hitler

Het gaat waarschijnlijk nog wel tien jaar duren voor alles is uitgepakt. Willemse schat dat per werkplek zo’n 10.000 vlinders kan uitgepakt kunnen worden. In totaal zijn er drie werkplekken. Tijdens het uitpakken kunnen de vrijwilligers zich in ieder geval ook bezighouden met het pakpapier.

Op dit moment pakt de groep vlinders uit de jaren 30 en 40 uit en ziet dus ook kranten uit die tijd. "We hebben berichten gevonden over Hitler en het Derde Rijk, maar ook een reclame voor antidepressiva," aldus Max Caspers, teamleider van het digitaliseringsproces. "Daar stond iets als: 'Vindt u het ook zo moeilijk om te gaan met de drukte van deze tijd? Neem dan deze pil!'"

Mocht je na het lezen van dit artikel zelf geïnteresseerd zijn om mee te helpen, dan kan dat. Iedereen die het leuk vindt om met de natuur bezig te zijn en niet al te trillende handen heeft, is welkom bij Naturalis.

Luister hier naar de reportage over het uitpakken van de vlinders:

Ster advertentie
Ster advertentie