Baby met stress voelt hevige pijn maar lijdt in stilte

Het is bekend dat volwassenen (en dieren) pijn heviger ervaren als ze voorafgaand aan de pijnprikkel een hoger stressniveau hebben. Hoe dat bij baby’s zit, was nog onbekend. De moeilijkheid daarbij is, dat je baby's niet zomaar kunt vragen hoe ze iets ervaren. Daarom worden doorgaans twee dingen als maat voor pijn bij baby's gebruikt: een hersenscan en hun gezichtsuitdrukking. Deze maten hanteerden Britse onderzoekers nu ook.

Achtergrondstress gemeten

Hoeveel stress ervaart een negen maanden oude baby? De onderzoekers hebben daarvoor bij 56 baby’s die een medisch noodzakelijke, maar pijnlijke hielprik in het ziekenhuis zouden krijgen, gemeten hoeveel cortisol (een stresshormoon) ze in hun bloed hadden. Dat noemden de onderzoekers de achtergrondstress van de baby’s. De verwachting was dat baby’s met meer achtergrondstress meer pijn zouden ervaren door de prik en dat dit zowel in de hersenen als in gedrag te zien zou zijn.

Wel pijn, maar geen grimas

De verrassende uitkomst van het onderzoek in vakblad Current Biology was dat gestresste baby’s inderdaad duidelijke meer reactie in het pijncentrum van de hersenen vertonen, maar dat daar in hun gezichtsuitdrukking niets van te zien is. Dat is zorgwekkend, want de meeste gangbare maat voor het welbevinden van een kind is hoe het zich gedraagt. Als een kind wél meer pijn voelt maar dat niet communiceert, moeten we misschien veel voorzichtiger zijn met pijnlijke ingrepen.

Pijn onderschat

Ouders en verzorgers onderschatten waarschijnlijk de pijn die sommige baby’s ervaren, denken de onderzoekers van University College London. Ze willen daarom meer onderzoek doen naar hoe andere factoren, zoals de ouder-kindrelatie de pijnervaring van baby’s beïnvloedt.

Baby als onderschoven kindje

De wetenschap interesseert zich pas sinds enkele decennia voor baby’s, schrijft onderzoekster Alison Gopnik in haar boek How Babies Think. Die ontluikende interesse viel wellicht niet geheel toevallig samen met de intrede van veel vrouwen in de wetenschap en met een grotere verzorgende rol voor vaders. In het verleden werd er van uitgegaan, dat baby’s geen pijn voelden. Daar zouden hun hersens nog te weinig voor ontwikkeld zijn. Daarom werden tot dertig jaar geleden (!) operaties op baby’s zonder verdoving uitgevoerd; een praktijk, die met de kennis van nu ronduit wreed was.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co