Nederlandse kever overleefde grootste uitstervingsgolf ooit

Die grootste uitstervingsgolf staat bekend als de zogenaamde Perm-Trias-massa-extinctie, die zo’n 251 miljoen jaar geleden plaatsvond. Ongeveer tachtig procent van de dier- en plantensoorten stierf toen uit.

Natuurlijk waren er in die tijd geen uitstootgassen uit het verkeer om de aarde te doen opwarmen. Hoogleraar paleoklimatologie aan de Universiteit Utrecht Lucas Lourens denkt dat grote vulkaanuitbarstingen in Siberië destijds vooral de oorzaak waren. Op hun beurt waren deze uitbarstingen dan weer het gevolg van het schuiven van aardplaten.

Lourens vertelde aan Nieuws en Co hoe het leven er op aarde toen uitzag: “Als je een gemiddelde vulkaan zoals de Etna neemt, dan kun je de toenmalige vulkanen vergelijken met tienduizend vulkanen die tienduizend jaren actief zijn. Er kwam enorm veel stof, CO2 en zure regen vrij. Door al die CO2 steeg de temperatuur op aarde gemiddeld met zo'n acht graden.”

“Een speld in een hele hoop hooibergen”

Daarnaast daalde de hoeveelheid zuurstof in de lucht. Dit werd nog eens extra versterkt doordat er minder planten waren die de CO2 in zuurstof konden omzetten. En de beschikbaarheid van zuurstof vormt de basis voor een zeer groot deel van het leven.

Dat de voorouders van de kever deze uitstervingsgolf overleefden is dus best fascinerend. Dat vertelt ook Utrechts paleontoloog Jelle Reumer aan De Ochtend (53:33): “Het leven op aarde zat vijf miljoen jaar na de uitstervingsgolf in een herstelfase. Dat mijn collega’s uitgerekend zo’n kever uit die periode ontdekken is een speld in een hele hoop hooibergen.’

Er zijn trouwens ook andere verklaringen voor de Grote Uitstervingsgolf. Zo vormden alle aardplaten in die tijd één groot supercontinent, Pangea genaamd. Zonder oceanen als fysieke barrières kan de strijd om het overleven tussen dieren en planten een niveau hoger zijn geschakeld.

Natuurlijk is het niet onlogisch om te denken dat zowel de vulkaanuitbarstingen als Pangea een rol in het massale uitsterven hebben gespeeld.

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).