Sorry, maar de mens is echt niet zo bijzonder

Zelfs mensen die de wetenschap niet op de voet volgen zullen de naam Frans de Waal wel eens voorbij hebben horen komen. Hij was de afgelopen jaren te gast in Kijken in de Ziel, De Kennis van Nu en vele andere programma’s om te vertellen hoe rijk het sociale leven van apen is, en hoe groot hun empathisch vermogen is. Ook op Radio1:

Omdat hij als geen ander weet hoe bijzonder apen zijn, raakt hij wel eens een beetje geïrriteerd over de gangbare neiging om de mens op een voetstuk te plaatsen: "Hou nou eens op met die menselijke uniekheidsclaims", zei hij vorig jaar nog in de Volkskrant.

Empathische apen en zelfbewuste olifanten

Ook het onderscheid tussen goed en kwaad, vaak als iets typisch menselijks voorgesteld, blijkt bij dieren voor te komen. De zwakkere helpen, elkaar troosten, en een gevoel voor rechtvaardigheid; het zijn allemaal eigenschappen die ook voorkomen bij apen, olifanten en andere dieren. En De Waal ontdekte ook dat olifanten, net als apen, over zelfbewustzijn beschikken – nog zo’n eigenschap waarvan lang is gedacht dat alleen de mens erover beschikt.

Het gevoelsleven van dieren

De ideeën van De Waal vinden overigens wel steeds meer ingang. Menig politicus heeft zijn boek ‘Chimpanseepolitiek’ gelezen, en onlangs werd zelfs een wetenschappelijk blad opgericht dat zich uitsluitend richt op het gevoelsleven van dieren, zoals je ook op NPO Radio 1 kon horen.

Zondagavond mag Frans de Waal als Zomergast op NPO 2 drie uur lang vertellen wat hem bezighoudt. Hij laat fragmenten zien uit onder meer ‘Chimps onder elkaar’, een film uit 1984 uit Bert Haanstra en uit ‘Burning Out’, een documentaire over een ziekenhuis in Parijs, waar conflicten en werkvloer teisteren.

Dit artikel werd verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co