Al 8.300.000.000.000 kilo plastic, en de teller loopt door

Plastic is overal. Je stofzuiger, koffiezetapparaat en koptelefoon zijn ervan gemaakt, net als de afvoerbuizen van je toilet, het omhulsel van je stroomkabels en de pluggen in de muur. Maar het meeste plastic dient als verpakkingsmateriaal. Het zit om je brood, shampoo en vaatwastabletten en verdwijnt na een keer gebruik in de afvalbak. Als je begint met het scheiden van je huishoudelijk afval, merk je pas hoeveel daarvan plastic is.

Massaproductie

Plastic is niet meer weg te denken. Toch is de massaproductie en -consumptie van plastic een relatief recent verschijnsel. Hoewel het eerste echt synthetische plastic, bakeliet, al uit het begin van de 20ste eeuw stamt, kwam echte massaproductie op gang in de jaren 50. Dankzij allerlei handige eigenschappen groeide het uit tot een van de meest gebruikte door mensen gemaakte materialen. Alleen van bouwmaterialen als staal en beton gebruiken we nog meer.

Dat er sinds de jaren 50 erg veel plastic is gemaakt, moge duidelijk zijn. Hoeveel precies, was niet bekend. Drie Amerikanen komen met de, naar eigen zeggen, eerste analyse van al het geproduceerde, gebruikte en weggegooide plastic sinds de jaren 50. Ze publiceren hun duizelingwekkende cijfers in Science Advances.

1 miljard olifanten

In 1950 produceerden fabrieken wereldwijd 2 miljoen ton plastic. Sindsdien groeide de productie jaarlijks met 8,4 procent tot 380 miljoen ton in 2015. De onderzoekers schatten dat al het sinds 1950 geproduceerd plastic bij elkaar optelt tot de bizarre hoeveelheid van 8,3 miljard ton. Dat is het gewicht van 8,3 kubieke kilometer water, 822.000 Eiffeltorens, 25.000 Empire State Buildings, 80 miljoen blauwe vinvissen of 1 miljard olifanten.

Van al dat geproduceerde plastic is op dit moment slechts 30 procent in gebruik. 6,3 miljard ton is afgedankt. Hiervan is 9 procent gerecycled, 12 procent verbrand en 79 procent onder de grond gestopt of in het milieu beland. Hoe de verdeling tussen vuilnisbelten en het milieu is, vermelden de auteurs gek genoeg niet.

Plastic soep

Plastic breekt nauwelijks af. Dat maakt het tot een gewild materiaal, maar het leidt ook tot een grote belasting voor het milieu. De onderzoekers schatten dat het door mensen gemaakte plastic in 2050 opgelopen is tot 34 miljard ton. Daarvan zal 12 miljard ton in vuilnisbelten liggen of in het milieu belanden. Dat gaat de problemen met bijvoorbeeld de plastic soep in de oceanen alleen maar vergroten.

De onderzoekers willen met hun cijfers een basis bieden voor management van al dat afval. ''Wat je niet meet, kun je ook niet managen'', zegt Roland Geyer in een persbericht van de University of Georgia. Verder hopen de auteurs op een meer kritisch gebruik van plastic.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag rond 10.50 uur in De Ochtend