‘Ik ga liever gefrustreerd mijn graf in dan dat ik nu al opgeef’

Het aantal insecten in Nederlandse natuurgebieden gaat hard achteruit, de Noordelijke Witte Neushoorn is bijna uitgestorven en als we niet oppassen zijn we binnen 30 jaar alle koraalriffen kwijt. Het zijn voorbeelden die passen binnen een wereldwijde trend: de afname van de biodiversiteit.

Nieuws en Co praatte erover met Louise Vet, hoogleraar evolutionaire ecologie aan de Wageningen Universiteit en directeur van het NIOO (het Nederlands Instituut voor Ecologie), en met Rascha Nuijten, ecoloog en promovenda aan het NIOO.

Dramatische afname in de laatste 40 jaar

Vet, die al tientallen jaren in dit vakgebied werkt, heeft sinds haar studietijd zelf gezien hoe allerlei plant- en diersoorten verdwenen zijn. “Bijzonder droevig”, vertelt ze. “Over de hele linie, wereldwijd, gaat het heel erg hard.” Ook Nuijten spreekt van een dramatische afname van het aantal soorten in de laatste 40 jaar: voor gewervelden gaat het zelfs om een afname van 58%.

Serie: wetenschappers en wereldproblemen

Deze week zijn bij Nieuws en Co onderzoekers te gast uit vakgebieden waarin vaak slecht nieuws is: van de obesitas-epidemie tot de opwarmende aarde. Hoe is het om in zo’n vakgebied te werken? Hoe houden de wetenschappers de moed erin? En wat stemt ze hoopvol?

Waarom is het eigenlijk erg dat er zo veel soorten verdwijnen? Alles hangt met elkaar samen, leggen de onderzoekers uit. Als er binnen een ecosysteem een paar soorten uitsterven, zijn de gevolgen nog wel te overzien. Maar door zo’n enorme afname van biodiversiteit kan een ecosysteem helemaal instorten. En dat kan dan weer grote gevolgen hebben voor bijvoorbeeld de waterkwaliteit of de vruchtbaarheid van de grond.

Er zijn ook positieve voorbeelden

Toch geven de onderzoekers de moed nog niet op door al het slechte nieuws op het gebied van biodiversiteit. Er zijn namelijk ook positieve voorbeelden, zegt Nuijten. Bijvoorbeeld in het Amerikaanse Yellowstone Park, waar in de jaren 90 de wolf is geherintroduceerd om het ecosysteem te herstellen. Uiteindelijk is de hoeveelheid soorten daar nu enorm toegenomen, vertelt ze. “Dus we kunnen wel degelijk een positieve invloed hebben op de biodiversiteit.”

Is het tij dan nog te keren? “Ik ga liever gefrustreerd mijn graf in dan dat ik nu al opgeef”, aldus een strijdlustige Vet. Maar we moeten het wel met z’n allen doen, benadrukken de onderzoekers: het is belangrijk dat ecologen veel mensen meekrijgen in hun doelen, juist ook door positieve verhalen te vertellen.

Meer weten over ecosystemen en biodiversiteit? Lees verder op NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap