Onderzoek naar de onderbuik van Lowlands-gangers

‘Migratie doet de criminaliteit in Amerika stijgen’, zegt Donald Trump.
‘Dat mensen zo’n afgrijselijke man sympathiek vinden’, zegt de anti-Trump-supporter.
‘De criminaliteit in Amerika is jaar na jaar juist gedaald’, zegt een veiligheidsexpert.
‘Die hoort natuurlijk weer bij het politieke establishment’, zegt de Trump-aanhanger.

Het is slechts één voorbeeldje van een gepolariseerd politiek debat waarin kiezers uitspraken op hun instinct neigen te beoordelen in plaats van op de inhoud. Ook in Nederland komt het voor, denk bijvoorbeeld aan de discussie over Zwarte Piet of over migratie. Bert Bakker, Gijs Schumacher (beiden Universiteit van Amsterdam) en Matthijs Rooduijn (Universiteit Utrecht) doen in dat opzicht een interessant experiment op Lowlands. Ze willen onderzoeken hoe sterk die politieke emoties bij burgers spelen.

Gevoel bij politiek: onderschat of overschat?

Volgens Bert Bakker is het onderzoek erg relevant voor onze huidige tijd. "Opiniemakers en politici vertellen vaak dat kiezers tegenwoordig bang, boos of teleurgesteld zijn en zich bij het vormen van hun standpunten laten leiden door onderbuikgevoelens. Maar is dat wel zo? Zijn die gevoelens bij mensen zo overheersend dat zij niet meer in staat zijn om op basis van andere informatie en standpunten van mening te veranderen? Daar zijn we heel geïnteresseerd in."

Maar zo’n experimenten zijn toch al eens uitgevoerd? Mensen met een sterke politieke overtuiging kun je veel moeilijker van mening laten verande ren dan mensen die nog onbeslist zijn. Waarom is dit dan nog zo nodig? "Omdat we juist geïnteresseerd zijn in het exacte tijdstip waarop mensen hun oordeel over de uitspraken in het filmpje zullen vormen," zegt Bakker. "Als mensen al meteen sterk emotioneel reageren op uitspraken waar ze het niet mee eens zijn en achteraf nog meer argumenten verzinnen om tegen te zijn, dan is de onderbuik misschien nog meer een bepalende factor dan we eerst dachten."

Interessant is ook dat Lowlands-bezoekers doorgaans bekend staan als ‘progressieve’ persoonlijkheden. Mochten zij dus sterke onderbuikgevoelens blijken te hebben dan kun je dat niet enkel de PVV-stemmers meer verwijten. Het UvA-onderzoek is dus niet louter een promostunt of een excuus om andere optredens bij te wonen. Bakker: "Natuurlijk zullen we hier en daar een optreden meepikken, maar het optreden dat het langst zal duren is dat van ons, haha. Wij staan er elke dag tussen 12 en 8. Iedereen is welkom."

Dit ingekorte artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu. Klik hier om de lange versie te lezen.