Het brein van zwangere vrouwen verandert écht

De zwangerschap is een hectische periode voor vrouwen. Qua hormoonveranderingen is het volgens de onderzoekers zelfs vergelijkbaar met de puberteit. In hun studie volgden de onderzoekers vrouwen die zwanger wilden worden van hun eerste kind. Ze bekeken de hersenen voorafgaand aan de zwangerschap en na de bevalling. De controlegroep bestond uit vrouwen die nog nooit zwanger waren geweest. Ook aanstaande vaders gingen in de scanner. Hun hersenen vergeleken de onderzoekers met mannen die geen kinderen hadden.

Wel bij moeders, niet bij vaders

Wat blijkt: het brein van een vrouw die zwanger was, veranderde enorm. In hersengebieden die te maken hebben met sociale cognitie nam de hoeveelheid grijze stof – verantwoordelijk voor informatieoverdracht – drastisch in volume af. De veranderingen waren zo selectief en consistent dat de onderzoekers met een algoritme in staat waren aan de hand van deze patronen te kunnen voorspellen of een vrouw zwanger was geweest of niet.

De veranderde hersengebieden kwamen deels overeen met gebieden die normaal gesproken sterk reageren op de pasgeboren baby’s. De sterkte van de verandering bleek eveneens een voorspeller voor de mate van binding die de moeders met hun kind zeiden te voelen. Bij de vaders vonden deze hersenveranderingen niet plaats, wat volgens de onderzoekers een teken is dat ze echt het gevolg zijn van zwangerschap.

Huisdeskundige Arnout Jaspers vertelde over dit onderwerp in De Ochtend:

Brein past zich aan

Twee jaar na de bevallingen bleken de hersenveranderingen nog altijd stand te houden. Wat is nu precies de verklaring voor al deze veranderingen? Volgens hersenwetenschapper en eerste auteur Elseline Hoekzema neemt de hoeveelheid grijze stof af om selectievere bindingen tussen hersengebieden te maken.

"Het is dan mogelijk een gespecialiseerd en efficiënt netwerk te maken," aldus Hoekzema. "Bij eerder onderzoek op ratten zagen we dat vrouwtjes die gejongd hebben beter zijn in het vinden van voedsel en een beter ruimtelijk geheugen hebben. Bij mensen zouden de hersenveranderingen andere vaardigheden naar boven kunnen halen." De specialisatie in de sociale hersengebieden zou zwangere vrouwen kunnen helpen de behoeftes van hun zuigeling te herkennen.

Zwangerschapsdementie, waar of niet?

Zwanger worden verandert je leven op meerdere manieren. Maar hoe zit het nou met die vergeetachtige zwangeren, ook wel bekend als zwangerschapsdementie? Niets van waar: de onderzoekers vonden geen veranderingen in scores op geheugentestjes, hoewel de grijze stof in de hippocampus wel was verminderd.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en woensdag rond 11.35 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van de De Kennis van Nu (NTR).