Onderzoekers gaan gigantische ondergrondse schimmelnetwerken in kaart brengen

Vincent Merckx, gespecialiseerd in de samenwerking tussen schimmels en plantenwortels is namens Naturalis betrokken bij dit project. “Deze netwerken bestaan uit schimmels die netwerken vormen tot in de wortels van planten”, legt Merckx uit. “De schimmels helpen de planten om nutriënten (voedingsstoffen, red.) op te nemen uit de bodem. Deze schimmels kunnen verschillende plantenwortels tegelijkertijd bedienen. Dus ze verbinden al die planten, bomen of grassen met elkaar. Dat zijn heel complexe netwerken onder onze voeten, die van groot belang zijn voor onze planten.”

Waarschuwen en stress doorgeven

Communiceren planten dan met elkaar via die netwerken? “Het is een beetje gevaarlijk om het communicatie te noemen, maar ze kunnen inderdaad signalen uitwisselen via die netwerken. Ze kunnen elkaar bijvoorbeeld waarschuwen als er insecten op pad zijn die bladeren opeten. Ze kunnen zelfs stress doorgeven. Dus die netwerken laten inderdaad een zekere communicatie toe tussen de planten”.

Wat gaan de wetenschappers nu precies onderzoeken? “Nou, we weten eigenlijk al heel lang dat die netwerken bestaan. Maar omdat we ze niet goed kunnen zien – ze zijn wel heel uitgebreid, maar de draden zijn microscopisch klein – hebben we die netwerken nooit goed in kaart kunnen brengen. Nu kunnen we aan de hand van genetische analyses eindelijk die netwerken in kaart brengen, en dus kijken naar die complexe structuren.”

200 meter op een theelepeltje

De schimmelnetwerken laten een grote diversiteit zien. “In een theelepeltje bodem in je tuin kunnen tot 400 verschillende schimmels zitten. In datzelfde theelepeltje bodem zit 200 meter aan schimmeldraden. Dat is een enorme diversiteit, waar we eigenlijk nauwelijks iets vanaf weten.” Wat is het nut ervan om daar meer over aan de weet te komen? “Die schimmels spelen een enorm belangrijke rol in het functioneren van onze ecosystemen. Ze helpen planten om te groeien, ze slaan koolstof op in de bodem, ze spelen een grote rol in nutriëntencycli, denk aan stikstof. Dus ze zijn essentieel voor gezonde ecosystemen, ook in parken en in de stad.”