Ook Nederland houdt een March for Science

Als je weet dat het idee voor de mars in de VS begon, dan is het vrij gemakkelijk om te begrijpen dat de aanstelling van de nieuwe president daar mee te maken heeft. Tijdens zijn verkiezingscampagne deed Trump al een reeks uitspraken die de wetenschappelijke waarheid onrecht aan deden. Nu hij daadwerkelijk president is volgt de wereld hem met argusogen.

Wat zal hij doen met klimaatakkoord van Parijs? En in welke mate zullen hij en aankomend EPA-directeur Scott Pruitt de werking van het Environmental Protection Agency (EPA) dwarsbomen? Beiden hebben zich in het recente verleden zeer dubbelzinnige uitgelaten over klimaatverandering. En dat Trump’s mislukte inreisverbod ook mensen trof die in Amerika wetenschap bedreven lijkt ook niet geruststellend.

Maar het bashen van wetenschappers en academische kennis vindt niet alleen over de grote plas plaats. Tijdens de Brexit-campagne stelde Brits conservatief politicus Michael Gove dat kiezers genoeg zouden hebben van experten. En indien de Brexit een feit wordt, dan zal er voor de Britse wetenschap veel op het spel staan. Verder zijn er de vele Turkse academici die ontslagen werden of ontslag moesten nemen . Daarbij zorgde de mislukte Turkse coup volgens de Raad van Europa er voor dat nog eens 242 academici extra de laan werden uitgestuurd. En Nederland is ten slotte ook niet vrij van klimaatsceptische of onvriendelijke vaccinatie-uitspraken.

“Post-truth wereld gevaar voor democratie”

Kortom: Verschillende wetenschappers zijn bang dat de politiek of de maatschappij straks alleen naar hun bevindingen zal luisteren als het goed uitkomt. Of erger: dat hen de middelen en kansen op onderzoek ontnomen wordt.

De Nederlandse March for Science wordt onder andere georganiseerd door hersenonderzoeker Maarten Frens (Erasmus MC) en neuropsycholoog Zsuzsika Sjoerds (Universiteit Leiden). Frens benadrukt dat de beweging niet als doel heeft om politieke leiders met de vinger te wijzen. Wel wil het op een apolitieke manier respect vragen voor kennis die via correcte wetenschappelijke methodes verkregen werd.

Frens: “In de geschiedenis zijn er zowel linkse als rechtse regimes geweest die weinig respect toonden voor wetenschappelijke data. Maar ook in een post-truth wereld komt een democratie in gevaar als je niet meer opkomt voor de feiten. Dat zijn wetenschappers aan de maatschappij verplicht.”

KNAW: “ieder beslist voor zich”

Naast wetenschappers is iedereen die de wetenschap een warm hart toedraagt welkom op de mars. Maar als je als onderzoeker graag onafhankelijk bent, moet je dan echt voor die onafhankelijkheid gaan demonstreren? Of hou je je toch maar beter afzijdig?

Dat spanningsveld is ook voelbaar bij de KNAW, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. “Als adviesorgaan van de regering is dit niet iets voor onze organisatie,” zegt woordvoerder Irene Van Houten. “We hebben andere middelen om dezelfde doelen te bereiken. We hebben wel sympathie voor de beweging, maar we laten elke wetenschapper liever zelf de keuze maken.”

De mars gaat overigens geen echte mars zijn, maar wel een grote bijeenkomst op het Museumplein in Amsterdam. “De straten in het centrum zijn niet zo geschikt voor grote rondtrekkende manifestaties,” zegt Frens. “Wel hopen we met allerlei standjes op het plein te kunnen aantonen wat de wereld te danken heeft aan de wetenschap.”

De organisatoren laten ook nog weten dat vele helpende handen welkom zijn. Meer info vind je terug op hun website https://marchforscience.nl/.

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR)