Wetenschap & Techniek

“With our own hands”: monument voor een bergvolk

  1. Nieuwschevron right
  2. “With our own hands”: monument voor een bergvolk

[NTR] In het gezelschap van 500 chef-koks kreeg ‘With our own hands’ afgelopen zondag ’s werelds meest prestigieuze kookboekenprijs uitgereikt. Maar is het eigenlijk wel een kookboek?

Je zou het een kookboek kunnen noemen: er staan talloze recepten in, samengebracht door etnobioloog Frederik van Oudenhoven en promovenda Jamila Haider. Maar eigenlijk doe je het boek daarmee tekort. Want meer dan een verzameling recepten is With our own hands de neerslag van jarenlang onderzoek naar de kooktradities in het Pamirgebergte, ten Westen van de Himalaya. Dat leverde een 700 pagina’s tellende Celebration of food and life in the Pamir Mountains of Afghanistan and Tajikistan, zoals de ondertitel luidt.

Geen wonder dus dat Van Oudenhoven aanvankelijk de e-mails niet serieus nam die hem meedeelden dat hij de prestigieuze Gourmand Cookbook Award had gewonnen. Dat die mailtjes waren ondertekend door ‘de heer Cointreau’ zal ook niet hebben geholpen.



Van Oudenhoven en Haider gebruiken de recepten als uitgangspunt om de eeuwenoude voedselcultuur van de bergvolkeren, die een enorme diversiteit kent, te beschrijven. Ieder recept zegt iets over de cultuur en de rituelen van het Pamirvolk, omdat elk gerecht is verbonden met tradities en verhalen. Zo legden de schrijvers behalve het eten ook de geschiedenis, de feesten, de liederen en de gewoonten van de volkeren vast.

In het gebied komen alleen al meer dan 150 soorten tarwe voor. Van Oudenhoven realiseerde zich op een gegeven moment dat die diversiteit alleen behouden blijft als de al die gewassen blijven eten. ‘Als de recepten verloren gaan, gaat de diversiteit verloren’, aldus Van Oudenhoven in de Volkrant. Die angst is meer dan denkbeeldig, nu steeds meer jongeren het gebied verlaten en ontwikkelingsorganisaties met hun focus op economische groei ironisch genoeg zorgen voor een verarming van de diversiteit aan gewassen. ‘ .. [W]at er op het spel staat: het verlies van duizenden jaren aan kennis en wijsheid. [E]en unieke cultuur die, eenmaal verloren, nooit meer kan worden hersteld’, schreef niemand minder dan Prince Charles in het voorwoord.

En dan te bedenken dat het boek helemaal niet bedoeld was voor publicatie: “[W]e schreven het voor de mensen daar. Zij hebben hun kennis aan ons toevertrouwd’, aldus co-auteur Jamila Haider tegen het ANP. Daarom is het boek behalve in het Engels ook in twee Perzische dialecten geschreven: het Dari en het Tadzjieks, zodat de bewoners zelf het boek ook kunnen lezen.

Dit artikel werd verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu.

Ster advertentie
Ster advertentie