Moeilijk: een kerstboom waar de naalden niet van uitvallen

In Denemarken bijvoorbeeld probeert bomenexpert Ulrik Nielsen het door bomen te veredelen. Hij kruist de bomen met de beste eigenschappen, zodat het nageslacht die kenmerken ook krijgen. Geen overbodige bezigheid: van de 11 miljoen bomen die Denemarken elk jaar produceert, komt 20 tot 30 procent niet op de markt wegens gebreken.

Nielsen experimenteert ook met andere boomsoorten, schrijft het techblad Wired. In plaats van Abies nordmanniana - de welbekende Nordman - probeert hij het met de Abies bornmuelleriana, een Turkse boom. Die heeft namelijk steviger naalden en naar boven buigende takken, wat de boom een voller aanzien geeft.

Kruisen en klonen

Door de beste exemplaren van deze soort te kruisen, moet een boom ontstaan die een betere 'post-harvesting needle retention' heeft. Oftewel: een boom die zijn naalden beter vasthoudt.

Dat gewenste exemplaar willen de wetenschappers vervolgens gaan klonen in een laboratorium. Op die manier kun je in principe honderdduizenden bomen maken die allemaal precies de eigenschappen hebben die je wilt. Een win-win-situatie: de consument heeft niet elk jaar zijn huis vol naalden liggen, en de handel hoeft niet elk jaar tientallen procenten van de oogst weg te gooien.

Zover is het echter nog niet. Het proces van selecteren en klonen heeft de nodige voeten in de aarde en kan jaren duren. Bovendien kleven er risico's aan grootschalig klonen. Als de bomen gevoelig blijken te zijn voor een bepaalde ziekte of insecten, kan een calamiteit ineens alle bomen uitroeien. Ook zonder klonen is dat gevaar trouwens aanwezig. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat de genetische diversiteit onder Nordman-bomen bepaald slecht scoort (13 op een schaal van 0 tot 100).

Ondertussen blijven wetenschappers op zoek naar de genen die verantwoordelijk zijn voor het vasthouden van naalden. Daar boeken ze wel vooruitgang in, maar het DNA van de kerstboom is nog bepaald geen open boek. Het zou best zo kunnen blijken te zijn dat de genetica zo complex is, dat die zich lastig laat manipuleren. Gelukkig heeft NPO Radio1 nog wel een paar tips om de naalden aan je boom te houden.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in de podcast Focus Wetenschap