Kritiek op Nu Niet Zwanger-gesprekken voor kwetsbare vrouwen

Volgens de initiatiefnemer van het programma, verpleegkundig specialist Connie Rijlaarsdam van de GGD, vallen diverse mensen onder de noemer 'kwetsbare mensen'. Dit kan door een verstandelijke beperking zijn, maar ook mensen die illegaal of dakloos zijn, of loverboyproblemen hebben. Het programma werd al in veel gemeenten toegepast, maar de overheid wil nu een landelijke uitrol.

Het doel: zoveel mogelijk anticonceptie

In een hoorzitting maken het Comité voor de Mensenrechten en Bureau Clara Wichmann vandaag bezwaar tegen de subsidie. Anniek de Ruijter van Bureau Clara Wichmann, dat zich inzet voor de positie van vrouwen, heeft sterk haar twijfels bij het programma. Volgens De Ruijter is het doel van het programma om zoveel mogelijk kwetsbare personen aan de anticonceptie te krijgen. Rijlaarsdam ontkent dat. Ze benadrukt dat de mensen vrijwillig aan de anticonceptie gaan.

"Niet voor niets wordt het succes van het programma afgemeten aan het aantal vrouwen dat kiest voor anticonceptie", zegt De Ruijter. Ze is er niet op tegen dat sommige kwetsbare mensen aan anticonceptie worden geholpen, maar twijfelt of de huidige werkwijze wel past binnen de kaders van de mensenrechten.

'Meewerken, of je verliest je uitkering'

"Er is nog veel onduidelijk over de werkwijze binnen dit programma", vertelt ze. "Zo is het niet duidelijk wie nou precies de gesprekken met deze mensen voert. Het is nogal een verschil of dit gebeurt door een verpleegkundige, of een medewerker van de sociale dienst."

De Ruijter legt uit dat tussen een patiënt en verpleegkundige automatisch regels zijn voor geheimhouding en dat de verpleegkundige de plicht heeft in het belang van de patiënt te handelen. Bij een medewerker van de sociale dienst gelden die regels niet. "Dan denk je, laat ik maar meewerken, anders verlies ik nog mijn uitkering."

Bevolkingspolitiek

De gevarieerde doelgroep van het programma is voor Bureau Clara Wichmann ook een probleem. "Voor mensen die niet wilsbekwaam zijn, zoals mensen met een verstandelijke beperking, geldt de plicht voor de overheid om hen in bescherming te nemen. Maar mensen met een schuldenproblematiek, of een verslaving, zijn wel degelijk wilsbekwaam. Die hebben het recht op zelfbeschikking en kun je niet richting anticonceptie dwingen."

Er zijn gruwelijke voorbeelden bekend van 'bevolkingspolitiek', waarbij bijvoorbeeld Roma-vrouwen gesteriliseerd werden. De Ruijter verbaast zich dat de overheid niet zorgvuldiger met zo'n ethisch beladen onderwerp omspringt. "Je verwacht toch dat de overheid er dan alles aan doet om elke schijn van bevolkingspolitiek tegen te gaan."

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 14.00 en 16.00 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.