Mantelzorgers betalen? 'Je doet het uit liefde, het is geen arbeidsrelatie'

Rolf heeft in verschillende fases van zijn leven intensieve zorg verleend aan zijn broer en ouders. Hij is ondernemer en had naar eigen zeggen het geluk om zijn tijd zelf te kunnen verdelen tussen werk en zorg. Dat een vergoeding de druk op sommige mantelzorgers kan verlichten, vindt hij geen goed argument. Hij noemt mantelzorg voor je geliefde een "morele verplichting". "Je moet intrinsiek gemotiveerd zijn."

'Het zou mij toen hebben geholpen'

Christine Margés had net een gezin met jonge kinderen, toen haar alleenstaande moeder erstig ziek werd. Ze probeerde alle ballen hoog te houden. De zorg thuis, haar werk en de zorg voor haar moeder. "Als ik had kunnen zeggen: ik ga acht uur minder werken en ik krijg daar een kleine vergoeding voor, dan had dat mij geholpen."

Het zou niet alleen de druk op haar hypotheek, haar eigen welzijn en gezin hebben verlaagd, maar de vergoeding zou ook erkenning zijn voor het werk wat ze deed.

'Goed welzijn cliënten'

Kina Koster van zorgbedrijf Cicero in Zuid-Limburg is een experiment gestart met het betalen van mantelzorgers en heeft gemerkt dat het uitkomst biedt. Het gaat daarbij om een paar uur per week die vergoed worden. Vaak krijgen de mantelzorgers dan ongeveer 10 euro per uur. Volgens de zorgbedrijven gedijen de bewoners van verpleeghuizen bij de extra aandacht van hun familie en betalen zij vooral de inspanningen "die je niet kunt verwachten van mantelzorgers".

De mantelzorgers komen op gezette tijden en voeren taken uit die bijdragen aan het welzijn van de ouderen zoals wassen, in bad doen of naar bed brengen. "De echte zorgtaken die voeren wij uit, daar zijn we in gespecialiseerd."

Vrijwilligheid is eraf

Voor dementerenden is het heel belangrijk om structuur aan te brengen. Voor de mantelzorger die bijvoorbeeld zes uur in dienst is, is het makkelijker om te voldoen aan die structuur. "De vrijwilligheid is eraf. Het is makkelijker om tegen een vriendin te zeggen: ik moet gaan werken, dan te zeggen dat je naar je moeder moet gaan. Dat kan ook een uurtje later."

Het betalen van bijvoorbeeld familieleden om ondersteunende taken uit te voeren, kan ervoor zorgen dat de client meer rust heeft en dat de mantelzorger geen inkomensval heeft wanneer deze minder gaat werken. "Dat kan ze net over de streep helpen."

Samenwerking versterken

Job van Extel, hoogleraar economie van de gezondheidszorg wil niet dat er betaald gaat worden voor zaken zoals mantelzorg die mensen uit vrije wil doen. Dit kan ten kosten gaan van de intrinsieke motivatie.

Volgens hem kun je voor mantelzorgers die het moeilijk hebben, beter investeren in extra professionele hulp of respijtzorg. In instellingen kun je investeren in de samenwerking tussen professionals en mantelzorgers. "Daar gaat het vaak niet goed." Hij denkt dat erkenning van degene die je mantelzorg verleend en de zorgprofessionals "belangrijker is, dan een tientje per uur."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.