Tweede Kamerverkiezingen 2023
NOSNTR

Wat is strategisch stemmen en waarom doen kiezers het?

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Wat is strategisch stemmen en waarom doen kiezers het?

Bij eerdere verkiezingen stemde ruim een kwart van de kiezers strategisch. Ook dit jaar lijken veel mensen dat te gaan doen. Politicoloog Maurits Meijers doet onderzoek naar stemgedrag. Wat ís strategisch stemmen en heeft het wel zin?

Video niet beschikbaar

"Strategische kiezers zijn kiezers die heel goed weten wat hun politieke voorkeuren zijn, maar die kijken op welke partij ze gaan stemmen uit strategische overweging", legt Meijers uit.

"Dat gaat eigenlijk vooral om de vraag welke partij zij het vertrouwen geven om in het torentje te komen."

Expressief kiesstelsel

"In Nederland hebben we een expressief kiesstelsel. Elke partij staat voor een specifieke politieke kleur, dus voor elke smaak is er wat wils. Dat betekent dat je heel precies kan stemmen", aldus Meijers. "Aan de ene kant heel mooi."

"Maar het heeft ook tot gevolg dat we heel veel versnippering hebben. Met één zetel kan je in de Kamer komen en dat kan heel moeilijk bestuurbaar worden. Daarom willen sommige kiezers hun stemmen concentreren en dus strategischer stemmen."

Bandwagon effect

"Peilingen geven heel veel informatie", zegt Meijers. "Ze wijzen aan wat andere mensen vinden en dat kan heel relevant zijn. We weten uit de wetenschappelijke literatuur dat er zoiets bestaat als de bandwagon effect."

"Dat betekent dat je voor een bepaalde partij kiest omdat andere kiezers dat doen. Je stapt mee op die kar. In die zin kunnen peilingen zeker een rol spelen."

nc stemmen

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie