Kees Jansma over onafhankelijke geest Johan Cruijff: 'Hij nam zijn eigen beslissingen'

"Cruijff zei zelf ooit dat je het vak alleen kon doen als je geestelijk onafhankelijk was. En dat was hij", zegt Kees Jansma. "Hij nam zijn eigen beslissingen, al dan niet goed, voor zichzelf en namens zichzelf."

Louis van Gaal

Van dit soort onafhankelijke geesten zijn er nog maar weinig in de voetballerij. Jansma: "Ik heb er met één gewerkt en dat is Louis van Gaal. Van Gaal trekt zich wel iets aan van kritiek, maar doet ook wat hij zelf vindt."

Jansma herinnert zich nog hoe hij met zijn vader op de tribune bij Ajax zat toen Cruijff debuteerde. Beiden waren ze toen 19 jaar en gedurende hun carrières zouden Jansma en Cruijff elkaar in verschillende hoedanigheden treffen.

Cruijff als mens

Jansma had van meet af aan respect voor de voetballende Cruijff, maar als mens had hij aanvankelijk zijn bedenkingen. "Ik voelde me meer aangetrokken tot introverte types als Piet Keizer in plaats van de flamboyante Johan Cruijff."

Uiteindelijk werd ook Jansma geraakt door de persoonlijkheid van Cruijff. "Hoe hij met mensen omging was zonder enige vorm van kapsones", vertelt Jansma. "Hij was iemand die bij hoog of laag zichzelf was."

Ook toen Cruijff wereldberoemd was en overal waar hij kwam op handen werd gedragen, bleef hij bijvoorbeeld interesse houden in degene die hem altijd op Schiphol ophaalde. "Is Erik ziek?", vroeg hij dan als hij er niet stond. "Dat verbaasde me", zegt Jansma.

Foundation

Ook de enorme inzet van Cruijff en zijn Johan Cruyff Foundation voor gehandicapte kinderen, is Jansma bijgebleven. "Hij ging met zoveel souplesse en warmte om met die kinderen. Met een soort vanzelfsprekendheid deed hij dat."

Rancuneus

Het contrast met Cruijff als bestuurder van Ajax, kon daarom bijna niet groter. De sportjournalist vond dat Cruijff erg rancuneus kon zijn. "Wie niet voor hem was, is tegen hem. Daarin kon hij uitzonderlijk hard handelen over zijn tegenstanders."

"Daartegenover stond dat hij geniale en vernieuwde ideeën had", aldus Jansma. Cruijff besloot ooit twintig jeugdtrainers te ontslaan omdat dit niet in zijn visie paste. "Daar was hij vrij meedogenloos in."

Cruijff zelf zag zijn handelen overigens niet als hard, maar als duidelijk, zegt de sportpresentator. "Hij zag het als hindernissen die hij moest nemen om zijn doel te bereiken."

Winnen was secundair

Op het Nederlands voetbal zelf heeft Cruijff een uitwisbaar stempel gedrukt. De 'nummer 14' was er van overtuigd dat je "mooi voetbal" moest spelen.

Tegenwoordig gaat er nóg meer geld om in het voetbal en denken veel trainers en clubs alleen nog maar aan winnen. "Bij Cruijff was dat juist andersom", zegt Jansma. "Winnen was belangrijk, maar eigenlijk secundair. Mooi voetbal was eigenlijk nog veel belangrijker."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.