Zuid-Holland haalt asielplekken spreidingswet niet: 'Mede door beleid van Marjolein Faber'

Het gevallen kabinet wilde de spreidingswet van tafel, maar demissionair minister van Asiel Mona Keijzer schuift deze beslissing voor zich uit. Gemeenten hebben tot en met vandaag om aan de voorwaarden van de afspraak te voldoen. Vanaf morgen gaat een dwangclausule in.

"Het helpt dat de minister aankondigt dat ze de wet serieus neemt en hem uitvoert. Dat stel ik op prijs", reageert commissaris van de Koning Kolff, voormalig burgemeester van Dordrecht, in Sven op 1. "De wet moet aan de overkant serieus genomen worden. Het helpt als het kabinet en de meerderheid van de Tweede Kamer daar achterstaan, zodat burgemeesters, wethouders en raadsleden niet in hun eentje staan en in hun hemd worden gezet als het gaat om de uitvoering van zo'n wet."

'Faber droeg niet bij aan taak lokale politici'

De opgestapte asielminister Faber was fel tegenstander van de spreidingswet. Dit heeft schade berokkend, denkt Kolff. "Burgemeesters, wethouders en raadsleden hebben zich soms wel eens heel eenzaam gevoeld, als ze weer in een zaaltje stonden vol met inwoners die niet zaten te wachten op opvangplekken en moesten uitleggen waarom er tóch iets ging gebeuren. Inwoners zeiden terecht: 'De minister en Tweede Kamer willen het niet en de burgemeester staat het er toch doorheen te drukken'. Dat is bijna niet meer uit te leggen."

Kolff stelt dat de houding van Faber "niet bijgedragen heeft aan zijn taak." Hij voegt toe: "En vooral de taak van lokale politici. Faber was het gezicht, maar het geldt voor het hele nationale parlement. Er is geen steun gegeven. Dat heeft zeker effect."

Strafbankje

Zuid-Holland haalt de taakstelling voor de spreidingswet niet, bevestigt Kolff. De provincie komt zo'n vierduizend opvangplekken tekort. De VVD'er neemt een plek op het strafbankje voor lief. "Twee jaar geleden hadden we ongeveer 1.800 structurele plekken die minimaal vijf jaar beschikbaar zijn. Straks zitten we op 15.000 plekken. Dat is bijna een vertienvoudiging. Maar er zijn gemeenten die bij moeten trekken."

Waarom is het Zuid-Holland niet gelukt? "Het is gewoon een enorme opgave. Het tijdsbestek bleek te kort. De rol die Den Haag heeft gespeeld, droeg niet bij. De nadruk op het percentage daadwerkelijke asielzoekers in het migratiedossier is wel erg groot. Het is zeer te overzien. Ja, het gaat om substantiële aantallen en de discussie over instroom is legitiem, maar dat is niet een vraag die bij ons ligt."

Dichtbevolkt

Zuid-Holland is de dichtstbevolkte provincie van het land, met bijna 4 miljoen inwoners. Hoeveel asielzoekers kunnen de gemeenten aan? "Je kunt altijd een boompje opzetten over wat nou precies eerlijk is. Als je veel ruimte hebt, is het misschien logisch dat je die ruimte ter beschikking stelt."

"We hebben hier veel stedelijk gebied met drukbevolkte en soms ingewikkelde wijken. Daar kun je niet zomaar een asielzoekerscentrum van vijfhonderd mensen neerzetten", aldus de commissaris van de Koning. "Dat past fysiek gewoon niet. Afgezien van de sociale druk die het met zich meebrengt. Maar we doen wel ons stinkende best."