Wat doet de val van het kabinet met het vertrouwen van de PVV-achterban?

Volgens Waling zette Wilders de boel al flink op scherp met het tienpuntenplan vorige week. "Toen zag je al dat hij er misschien wel uit wilde stappen." Daarnaast denkt Waling dat het best zou kunnen zijn dat de conferentie in Hongarije waar Wilders dit weekend sprak ook een extra aanleiding zou kunnen zijn. "Daar sprak hij met mensen die wel dingen voor elkaar kregen en dus extra geïrriteerd raakte."

Makkelijk opgegeven

De vraag die nu speelt is hoe de kiezer dit ziet. De PVV heeft wel een vaste achterban van zo'n 15 tot 20 zetels. Maar de vraag is wat de nieuwe kiezers doen. "Ik denk wel dat veel van die kiezers wel afgeknapt zijn", zegt Waling. "De geluiden op rechts zijn toch ook wel dat dit makkelijk opgeven is." Waling denkt dat Wilders zich heeft misrekend op hoe groot hij bij volgende verkiezingen kan worden. "En misschien vindt hij het ook niet zo erg om in de oppositie te gaan zitten."

Dat de PVV de vorige keer zoveel zetels kreeg komt door verschillende factoren. Maar volgens Van der Meer is duidelijk dat het thema migratie voor deze kiezers het belangrijkste was om op de PVV te stemmen. "Ook twee jaar geleden viel het kabinet op het thema asiel, het was het thema van de verkiezingen en de meesten kiezers kozen uiteindelijk dus vooral door dat thema op de PVV." De vorige verkiezingen stemden ook veel kiezers die normaal gesproken thuis zouden blijven op Wilders. "Ze dachten toen: we hebben nu alsnog een kans en zijn gaan stemmen", aldus Van der Meer. "Het is vooral die groep waarbij het risico is dat ze thuisblijven."

Campagne

Het zal de PVV wellicht wat zetels kosten, maar het duurt nog even voordat de verkiezingen er zijn en dus is het echt nog niet duidelijk. Het hangt ook echt af waar de campagnes vooral over gaan. "Als de verkiezingen weer gaan over migratie dan is de PVV spekkoper", aldus Van der Meer. "Gaat het over een heel ander thema dat niet zo verbonden is met de PVV dan kan het er heel anders uitzien, omdat de PVV-stemmers over andere thema's veel meer verdeeld zijn."

Wat volgens Waling ook meespeelt is of andere partijen weer de deur openzetten voor een samenwerking met de PVV, zoals de VVD de vorige keer deed. "Ik denk dat er een dempend effect zit op het aantal kiezers dat de PVV stemt als hij toch in de oppositie komt."