Op zoek naar innerlijke vrede in een tijd van geopolitieke onrust

Vrede als tegenstem

Terwijl de NAVO-landen miljarden reserveren voor defensie en in Den Haag diplomatieke topontmoetingen plannen, vraagt De Kock zich af wat er gebeurt als we de blik naar binnen richten. “Hoe zou je vrede organiseren als het niet om militaire strategie ging, maar om menselijke verbinding?” Volgens hem is veel van wat we oorlog, conflict of dreiging noemen uiteindelijk een uitvergroting van wat zich in individuen afspeelt. “Verzet, oordeel en angst, het begint bij het ego. Mijn ego dat iets vindt van jouw ego. En zolang we blijven redeneren vanuit het idee van ‘mijn gelijk’ tegenover ‘jouw ongelijk’, houden we die tweedeling in stand.”

Hij voegt daaraan toe dat angst een slechte raadgever is. “Denk je vanuit je angstsysteem of vanuit liefde? Vanuit angst verdedig je, val je aan, sluit je buiten. Liefde vraagt iets anders: nieuwsgierigheid. Kun je openstaan voor de ander, ook als diegene jou triggert?”

De ander als spiegel

De Kock pleit voor een dieper bewustzijn: “Waarom hebben we moeite met de ander? Omdat we bang zijn voor het onbekende. Die angst zit in onszelf.” Van Velthuysen merkt op dat de samenleving steeds minder ontvankelijk lijkt voor afwijkende meningen of leefwijzen. “We zijn ons terrein steeds kleiner aan het maken. Wie laten we nog toe die er écht anders in staat?” De vraag is of er nog ruimte is voor mensen die niet in je straatje passen: een vraag die, zeker sinds de coronaperiode, maar al te actueel is.

Volgens De Kock leven we in verhalen: over wie we zijn, wat de toekomst brengt, wat we moeten vrezen of najagen. “De NAVO-top is ook een verhaal. De migratiecijfers. De coronacrisis. Alles is gefilterd door interpretatie.” Juist daarom is het belangrijk om alert te zijn op welk verhaal je gelooft. “Wat als je zou kiezen voor een ander verhaal? Een waarin liefde en compassie het uitgangspunt zijn? Daar zit de ruimte. Dáár ontstaat vrede.”

Zwagerman noemt het ‘oefenen in oordeelloosheid’. Ze vergelijkt het met de onvoorwaardelijke liefde van een hond. “Die hóeft niet te kwispelen, die ís er gewoon. Dat is zijn waarde.”

Tussen actie en apathie

Is dit dan geen pleidooi voor passiviteit? “Zeker niet”, zegt De Kock. “Het is juist een oproep tot bewuste actie. Niet ingegeven door paniek of boosheid, maar vanuit rust. Vanuit verbinding. Vrede begint op de plek waar jij vandaag een ander verhaal kiest.”

Volgens hem is dat de enige weg uit de verlamming van wantrouwen en conflict. “Laat de hoop op een beter verleden los. Gebruik de pijn van vandaag als inspiratie voor iets nieuws. En besef: je bent al met alles verbonden. Vrede is geen bestemming, het is een manier van zijn.”

Luister nu aflevering #199 van Op Z’n Kop! Met Marianne Zwagerman, Rick van Velthuysen en David de Kock over vrede, vergeving, angst en de kracht van het niet-weten.