Nieuwe podcast: Het perstribunaal in 'De Deventer Mediazaak'

Moord

Op 23 september 1999 wordt het levenloze lichaam van de vermogende weduwe Jacqueline Wittenberg aangetroffen in haar woning te Deventer. Ze is met messteken om het leven gebracht. Haar overleden man, vereeuwigd op het schilderij dat aan de schouw hangt, is de enige stille getuige.

De politie weet aanvankelijk niet waar ze moet zoeken. Is het familie? Een gezworen vijand? In de woning zijn geen sporen van een worsteling gevonden en er ontbreken ook geen spullen. Ze denken daarom dat de moordenaar een bekende van de weduwe moet zijn. Na twee maanden intensief rechercheonderzoek wordt uiteindelijk een verdachte aangehouden, ene Ernest Louwes. Hij is de fiscaal jurist van de weduwe en zijn alibi voor de dag van de moord is niet waterdicht. Er lijkt bovendien een financieel motief. Het lijkt op dat moment nog in alle opzichten op een doorsnee moordzaak.

Aangewezen dader

In de jaren die volgen zal de Deventer moordzaak zich ontspinnen tot een waar mediacircus, met veel meer slachtoffers dan alleen de vermoorde weduwe Wittenberg. De eerste aanzet is een item in het tv-programma Opsporing Verzocht, waarin de politie de hulp van kijkers inroept om misdaden op te lossen. De rechercheurs hebben op dat moment nog geen idee in welke richting ze moeten zoeken. Een van de mogelijke sporen waar zij op stuitten is een cryptisch briefje dat in de tuin van de vermoorde weduwe werd aangetroffen, waarin een anonieme afzender excuses aanbiedt voor spullen die hij of zij en 'een vriend' van iemand hebben gestolen.

Het raadselachtige 'tuinbriefje' trekt de aandacht van bureau Waisvisz. Al jaren wordt het echtpaar door de politie ingezet om handschriften te analyseren. Op basis van het handgeschreven tuinbriefje stellen ze een daderprofiel op, ervan uitgaande dat het briefje geschreven moet zijn door de moordenaar. Fiscaal jurist Louwes past helemaal niet in hun daderprofiel. Wie er volgens hen wél in past, is 'klusjesman' Michael de Jong.

Tevens ontdekken zij een gerechtelijke dwaling met een mes, dat aan Ernest Louwes wordt toegeschreven en onmogelijk het moordwapen kan zijn. Wanneer de onderzoeksrapporten van het echtpaar Waisvisz in handen vallen van journalisten, is het hek van de dam. De jacht op Michael de Jong als potentiële dader wordt geopend. Niet door politie en justitie, maar door de landelijke pers.

Perstribunaal

Het loopt uit op een ware mediahype. Opiniemakers die te gast zijn bij programma’s als Pauw en Witteman en De Wereld Draait Door zeggen op televisie openlijk dat ze ervan overtuigd zijn dat 'de klusjesman' het heeft gedaan. Heel Nederland kijkt toe hoe Michael de Jong door een tribunaal van BN'ers, waaronder Claudia de Breij en Linda de Mol, tot moordverdachte wordt gebombardeerd.

Sleutelfiguren

In de zesdelige podcastserie De Deventer Mediazaak reconstrueert Annegriet Wietsma nauwgezet de gebeurtenissen. Ze spreekt met sleutelfiguren als opiniepeiler Maurice de Hond, en ook met Ed en Wanda Waisvisz, die meerdere jaren van hun gepensioneerde leven besteedden aan de zaak. Betrokken journalisten Bas Haan en Stan de Jong komen ook aan het woord, net zoals de leiders van het rechercheteam Jaap Visser en Dolf Godlieb.

Annegriet Wietsma spreekt ook langdurig met Michael de Jong, die voor het eerst vertelt over hoe deze nasleep zijn leven voorgoed veranderd heeft.

Luister naar de eerste drie afleveringen. Abonneren kan via de website van Argos, NPO Radio 1 of via je favoriete podcast-app.

Meer journalistiek speurwerk?

Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van de HUMAN en VPRO. Je hoort Argos op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur op NPO Radio1. Terugluisteren kan via je favoriete podcastapp, of via de website van Argos. Volg Argos ook via Facebook, Twitter en LinkedIn.