Dat ene woord: klote(n)

Laat ik eindigen in een tamelijke hosanna-sfeer. Heeft u op de vaderlandse televisie iets meegekregen van het befaamde O.K.T. (Olympisch Kwalificatie Toernooi) in de schaatssport? Heerenveen dus.

Zelden zoveel sportmensen het woord "klote(n)" horen uitspreken als de afgelopen dagen vanuit de griezelig stille ijsbaan aldaar.

De meeste meisjes en jongens die er voor een ticket Peking in aanmerking wensten te komen, gebruikten het woord in hun dagelijkse confrontaties bij de Vragensteller des Vaderlands, Bert Maalderink.

Vanaf deze plaats: een betere interviewer, een man die kriebelt en niet krabt, een journalist die spaart en aanvalt, een mens dat gevoel heeft en ijskoude vragen kan stellen, zo’n man werkt bij Studio Sport en stelt heel vaak de juiste vragen aan de juiste mensen.

Het zou voor heel veel rubrieken en vooral voor praattafels een zegen zijn iemand van zijn kaliber aan boord te hebben, maar Maalderink zit goed op zijn positie en heeft van zijn vak een werkelijk Vak gemaakt. Er zijn in Hilversum en omstreken weinig tot geen mensen die zelfs maar tot zijn knieën kunnen komen.

Vooral de mensen uit de voetbalhoek, waar ze ook werken, commercieel of publieke omroep, dat maakt niets uit, die mensen dus moeten eens goed opletten hoe Maalderink te werk gaat en kunnen daar dan heel veel van leren en hopen dat ze een beetje bij hem in de buurt komen.

Maar die vragensteller die altijd, zoals het hoort, buiten beeld blijft, staat niet alleen in dat programma dat door sommigen verfoeid wordt (weer dat onzinnige rondjes rijden door mensen die uit zijn op een nieuw p.r. of types die op de betreffende dag geen steady slag konden vinden) en door weer anderen als 'typisch Nederlands' wordt gezien en daarom aanstaat, zoals vroeger de koffie bij oma pruttelde.

De complete staf van Studio Sport van de NOS heeft, als heel weinigen op deze wereld, geleerd hoe je deze sport, zeker tijdens het O.K.T. in beeld en in geluid bij de kijker/luisteraar moet neerzetten.

Vergis je niet, dat zijn er een heleboel; overal staan vakmensen op: vanaf de kabelsjouwers, via de belichters, de redactieleden, de cameramensen, de vele technici, de commentatoren, de (wel veel) analisten en een regisseuse (Astrid Wisman) die goed oplet en in samenspel met haar meer dan voortreffelijke cameramensen een totale speelfilm bij ons thuisbrengt.

Op woensdagavond mankeerde er maar heel weinig aan de gehele uitzending. Spanning was en bleef er en velen stonden met "klote(n)" in het hoofd klaar om het O.K.T. een plaatsje te geven.

Juist dat moeten presteren, dat hier in extreme mate naar bovenkwam en dat slachtoffers en overlevers maakte, werd uitstekend in beeld gebracht met de juiste verhalen, maar vooral en boven alles: de juiste beelden.

Eigenlijk had dit toernooi geen commentatoren nodig, zo goed en duidelijk waren de beelden; een vet klassement voor de betrokkenen.

Rigide regie

Straks in China krijgen we een waarschijnlijk veel mindere inkijk in de schaatswereld en een strikte, zeg maar gewoon rigide, regie voorgezet. De Chinese staatstelevisie zal "schaatsen" gaan maken zoals het hen schikt. Het inhuren van specialisten bij Olympische Spelen, zoals min of meer gebruikelijk is (schansspringen door Finnen, ijshockey door Canadezen, kunstrijden door Amerikanen) is er dit keer niet bij, hoewel de NOS er alles aan zal doen om (let wel: uit Amsterdam geleid) toch nog wat extra beelden uit de schaatshal te verkrijgen.

Terug naar het verlieslijdende ijspaleis Heerenveen. Thialf zonder publiek is geen Thialf, nietwaar? Dat was toch een vaste sportwet…

Onjuiste redenering.

Het decor van de in maffe kledij gestoken mensen die brullen en gek doen en zich schaatsfans noemen en een bak aan geluid voortbrengen, was niet nodig bij dit O.K.T.

Hier deden de beelden het. We zagen bijna alles, de oplettende cameramensen vingen tranen, boze koppen, duimpjes hoog en diepe zuchten; niets ontging hen en juist daarom was het voor Wisman (die wel, later in het seizoen, de WK sprint voor de Noren gaat regisseren in Hamar!) als regisseuse een werkelijk heerlijke week.

We zagen vertwijfeling en vreugde naast elkaar op een bankje zitten, het gapen van Ireen Wüst was weerom formidabel duidelijk in beeld; alsof de betreffende cameraman/vrouw erop had staan wachten.

De slaande beweging op de gangmuur gericht van Melissa Wijfje die op tweehonderdste van een seconde haar Olympische droom miste, was prachtig en behoefde geen enkele uitleg, net zoals de confrontatie Nuis-Otterspeer, een race die met beelden vooraf en na afloop zo als basis kan dienen voor een heuse speelfilm, een Oscar verdiende voor de complete NOS-equipe in Thialf.

Schaatsen mag dan iets tuttigs in zich hebben als het zo’n dampende, Holland-Fries swingende affaire wordt met veel te lange dweilpauzes en veel te veel gepraat, in zo’n O.K.T. gaat het allemaal snel en gaat het om de sportmensen en om hen alleen.

Goddank dat Rintje Ritsma zo nu en dan een kalmerend woord voor de prestaties in huis had en Mark Tuitert als super-insider ons alle gevoelens van alle deelnemers per ons en per centimeter precies kon uitleggen.

Wat ook wel lekker is/was. Dat de verdeling van de Olympische tickets (in ieder geval bij de vrouwen) een hamerstuk bleek te zijn. Dus geen achterkamertjes- overleg en nauwelijks te volgen politiek gedoe en gehannes zoals ooit eerder voorkwam.

De woorden: "Dit is een jongensdroom voor een oude man", uit de mond van de hondsgelukkige Hein Otterspeer, kan zo dienen als werktitel van welke schaatsfilm dan ooit die voortkomt uit dit O.K.T.

Wij, de toeschouwers op afstand, mogen soms het idee hebben dat schaatsen alleen in ons land telt, dat zal straks in China toch wat anders liggen. Dit lijkt weer eens een Spelen te worden waar niet iedere podiumplaats een Nederlands trainingspak zal dragen en dat is eigenlijk ook wel goed voor de sport, die zo heel vaak een oranje voile over zich heen droeg en daardoor natuurlijk wel applaus ontving, maar niet echt als een keiharde, mondiale topsport werd gezien.

De serie uitzendingen vanuit Heerenveen heeft duidelijk gemaakt hoe het werkelijk in elkaar zit met die sport. Heus, het is serieuze kost en vergis je niet in de hoeveelheid arbeid die door al die jongens en meisjes in dit O.K.T. is gestopt.

Daar kunnen u en ik (een beetje toch) slechts van dromen.

Wij schenken nog een borrel in, knabbelen wat nootjes weg, liggen lekker op de bank en roepen tegen de starter in Heerenveen: "Man, schiet verdorie toch op, lummel!"

De werkelijke artiesten waren afgelopen week de sportende vaderlanders en de televisiemakers aldaar aanwezig. Het doet prettig aan dat ik ooit ook onderdeel van zo’n gezelschap was.

Zoals ik dat, in mindere mate natuurlijk, ook was van de webredactie van Radio 1.

Inderdaad: vanaf de laatste letter van dit artikeltje: was.

Neen, niet mijn beslissing, want over sport en de periferie daarvan en erover nadenken en schrijven, is een prettig vak dat ik met plezier uitvoerde op deze plaats.

Dus? Geen tranen, limieten gereden, geen boosheid, behoorlijke bochten gelopen, maar de selectie voor mijn toekomst blijkbaar niet gehaald. Of ik het snap? Uhhh…laat ik stellen dat het bijna "klote(n)" is.

Lectori salutem.