Middelvinger

In de eerste reacties werd de oorzaak van de afstraffing buiten het eigen handelen gezocht: de lage opkomst, de sterke groei van andere protestpartijen en 'het waren niet onze thema's'.

Niet zo bont

SP-partijleider Lilian Marijnissen maakt het gelukkig niet zo bont als haar voorganger Emile Roemer in 2012. Volgens Roemer won de PvdA toen ruim omdat die partij bij de Kamerverkiezingen op de valreep veel kiezers getrokken had die eigenlijk van plan waren om SP te stemmen.

Volgens Roemer had de PvdA deze kiezers slechts 'te leen' van de SP. Een rare denkkronkel, want kiezers switchen niet zomaar naar een concurrent. Daar hebben ze een reden voor en bovendien zijn kiezers geen bezit dat je even uitleent. Meer dan ooit moet je voor iedere stem knokken, want er zijn op links en rechts genoeg alternatieven. Terug naar het heden.

Dromen

Een SP’er uit Groningen kwam afgelopen weekend met een puntige analyse: "Mensen hebben deze verkiezingen gekozen met hun middelvinger en wij zijn die middelvinger niet meer." Een veelzeggende zin, want de SP wekte de laatste jaren de indruk de fase van de opgestoken middelvinger ontgroeid te zijn. De ooit kleine tegenpartij droomde in 2017 van meeregeren #PakDeMacht en in 2012 zelfs kortstondig van het veroveren van het Torentje. Maar als het puntje bij het paaltje kwam, kneep de partij er snel tussenuit. Flirten met de macht zonder een geloofwaardige poging de macht te grijpen is een vorm van kiezersbedrog. Dat stoot kiezers af.

De conclusie dat de socialisten nu eens serieus werk moeten maken van het compromis en het pluche ligt voor de hand, maar is niet de enige uitweg. Want wie diep in zijn hart de enige echte protestpartij wilt zijn, moet gewoon eerlijk zijn tegen de kiezer.

'Links en anders niets'

De SP is namelijk een antikapitalistische partij die het systeem fundamenteel wil veranderen en dan is samenwerking met partijen als VVD, CDA en D66 eigenlijk nagenoeg uitgesloten. Echte verandering leent zich niet voor compromissen met het politieke midden. Dat hardop uitspreken zou een hoop duidelijkheid geven. "De SP gaat voor 100% links en anders niets." Lokaal en provinciaal is deze principiële opstelling vanwege de meer pragmatische politiek niet nodig. Het nieuwe principe zou dus kunnen luiden: een-uitgestoken-hand-waar-het-kan-en-een middelvinger-waar-het-moet.

Wat ook zou helpen is om eens een verkiezingscampagne aan te laten sluiten bij de zorgen en thema's van dat moment. Er is meer dan de zorg, echt waar. Nog een suggestie: combineer harde kritiek met een wenkend perspectief. Schets eens het SP-paradijs waar de partij ons naartoe wil nemen. Maak de mensen ook eens blij. Maar voor nu: vergeet het Torentje, vaarwel pluche en strek de middelvinger!

Over Joost Vullings

Joost Vullings is politiek commentator voor EenVandaag op radio en televisie. Iedere dinsdag beschouwt hij de politieke ontwikkelingen in Den Haag en in de rest van het land.