Regels zijn regels

Is de verantwoordelijke van het ontvangen van inschrijfformulieren van Ajax-voetballers een ambtenaar? Was het aangeven van de ter beschikking staande spelers een 'routineklusje… zo gepiept'. Je zou het denken, maar toch.

Regels zijn regels

In juist deze dagen dat we struikelen over de slordigheden en nauwelijks te begrijpen regeltjesvorming bij de toeslagenaffaire, juist nu de vaccinatiewereld en de GGD ons doen voorkomen dat het een en ander daar niet he-le-maal goed geregeld is en de verwerking van rustig klaarliggend prikvloeistof ons verbaast, komt zo’n Ajax-Haller faux pas (als het dat al is) een tikje geforceerd over.

Coach Ten Hag legde uit dat het over een 'vinkje' ging, een tekentje dat niet achter de naam Haller geplaatst was op het formulier van de UEFA. Met een vinkje mocht de Fransman spelen, zonder vinkje bestond hij niet. Jammer en au revoir! Daar moet je eens goed over nadenken.

Mensen bij de UEFA, bij de FIFA en bij de KNVB weten allen (of horen toch te weten) dat de Fransman de overstap naar Ajax heeft gemaakt. Daar hoef je geen raketwetenschappen voor gestudeerd te hebben, dat weten mensen die zich met voetballen bezighouden.

Haller is een ruime maand al aan het spelen voor de Amsterdamse ploeg, zijn naam staat bij de scorers, bij opstellingen en zijn beeltenis is te zien in alle wedstrijden van de Amsterdamse ploeg. Juist als je met het product topvoetbal werkt, weet je dat Haller in Amsterdam speelt en dat hij dus ook in aanmerking komt voor het spelen van de komende internationale wedstrijden. Zijn naam staat op de lijst, er ontbreekt echter een vinkje. Een menselijke slordigheid dus.

Consequent zijn

Als dan gebeurt wat er gebeurd is, als dat spreekwoordelijke vinkje dus niet geplaatst is en er commotie over ontstaat, dan kan je toch ook, als AFC Ajax, direct met de verantwoordelijke dienders binnen de UEFA in persoonlijk (dus niet in email of App-contact) treden en deze situatie uitleggen. Kleine menselijke fout, vinkje vergeten te zetten, sorry, we zullen de volgende keer driedubbel controleren en meneer UEFA kan dan, in een maatschappij waarbij mensen begrip hebben voor het maken van kleine fouten van een ander, zeggen: oké, bedankt voor jullie Mea Culpa, het vinkje staat er nu, probleem opgelost, prettige dag nog, tot ziens.

Dat zou kunnen, maar het gebeurt niet. Sociaal verkeer, zelfs via het invullen van spelerslijsten, gaat volgens regels en wetten en eventueel gemaakte fouten of foutjes zijn niet weg te gummen of, zonder enig probleem, in een handomdraai te herstellen.

Bij de UEFA zitten voetbaldieren die (daar ben ik zeker van) weten dat Haller in Amsterdam bij Ajax speelt, maar zij reageren zoals ze geleerd is te reageren; als iets niet volgens de voorgeschreven regels is gebeurd, is er reden om de procedure abrupt af te breken en te stellen: er ontbreekt een vinkje: procedure gestaakt, Haller mag niet spelen, want hij bestaat volgens het invulformulier niet.

Ja maar, roepen regeltjesneukers hardop, dat is bij PSV en bij een Zweedse ploeg ook gebeurd… die mannen mochten ook niet spelen en 'wat was, is nu dus ook van toepassing', regels zijn om nageleefd te worden. Consequent zijn.

Uitzonderingen

Ik zag en hoorde een collega van Nu.nl stellen dat het wellicht waarschijnlijk was geweest dat als Messi of Ronaldo geen vinkje achter hun naam hadden gehad en de sponsoren Nike en Adidas zich dan met de affaire hadden bemoeid… Ja, dan was het andere koek geweest. Dan hadden die twee heus wel mogen spelen; vinkje of niet.

Die gedachte alleen al laat zien dat regels dus niet altijd regels zijn, maar dat er altijd uitzonderingen zijn. Als de grote sponsoren, de financiële fundamenten van de sportorganisaties, op zouden treden, ja, dan werden de regels even niet gehandhaafd… tenminste dat begreep ik uit de woorden van de collega, die waarschijnlijk wel giste, maar was die gedachte niet generaal?

Want? Omdat de wereld zo in elkaar zit?

Omdat Haller niet van de grootheid van Messi en Ronaldo zou zijn, omdat er dus geen grote sponsor op de trom gaat slaan (Haller speelt in Adidas) moet Haller toekijken, waar die andere twee 'gepardonneerd' zouden worden. Als dat al zo is (ik houd die mogelijkheid ook open), dan betekent het dat men bij welke organisatie (UEFA in dit geval) niet consequent is. Regels zijn immers regels.

Was het niet uitgerekend een voetbalbestuurder, de Feyenoorder Cor Kieboom, die ooit zei: "Waar staat dat ik consequent moet zijn en handelen?" Er zijn mensen die stellen: Dat staat nergens, dat hoort bij de basisregels van het mens zijn. Of? Of is consequent zijn en handelen juist geen basisregel? Is het een hulpmiddel voor twijfelaars?

Regels van elastiek

Regels zijn soms te interpreteren voor de partijen die ermee omgaan. Sommigen hanteren de regels streng, anderen iets minder streng, er bestaat wellicht een vrij brede middenweg. Men doet maar wat en daar begint de ellende. En als er dan groot geld bijkomt, zie de uitgesproken gedachte van de Nu.nl-collega, dan zouden die regels ineens van elastiek kunnen zijn.

Ja, het is consequent als je stelt dat er geen vinkje achter de naam van Haller staat en hij daarom niet mag spelen. Volgens die denkwijze hadden de mensen bij de UEFA gelijk. Geen speld tussen te krijgen, nietwaar? Maar daar staat tegenover: het had ook op een wat mensvriendelijker manier opgelost kunnen worden. De perfecte mens bestaat immers allang niet meer, dus? Ben ik nu een softie, met het opschrijven van die laatste zinnen? Voor de een wel, voor de ander niet.

Het brengt me terug bij een confrontatie die ik eens meemaakte aan een buitenlandse grens. We kwamen met een basketbalploeg om een Europacupwedstrijd te spelen. Bij de douane kreeg eenieder van ons een formulier waarop je persoonlijke gegevens diende in te vullen: naam, geboortedatum, woonplaats, paspoortnummer… U kent die papieren. Een van ons maakte een klein foutje: hij vulde eerst zijn achternaam in en daarna zijn voornaam. Hij zag zijn fout en haalde de namen door en schreef ze vervolgens goed op.

Toen hij bij de douaneambtenaar stond, werd snel duidelijk dat er iets niet goed was gegaan. De douaneman beende weg, onze speler moest meegaan en de rij achter ons stokte en werd groter. Er kwam een hogere officier bij, die ons naar de kant van de aankomsthal verwees. Daar moesten we wachten, maar waarop? Onze maat zat verderop in een kantoortje en maakte met zijn armen en zijn gezichtsuitdrukking duidelijk dat die lieden getikt waren.

Foutje op formulier

Een half uur later kwam hij 'vrij'. En kregen wij allen te horen waarom hij meegenomen was: hij had het inreisformulier niet goed ingevuld, hij had blijkbaar zijn 'fout' ingezien en op deze formulieren kon en mocht niet verbeterd worden, d.m.v. doorhalingen en veranderingen. Perplex hoorden we dit alles aan en sjokten naar de klaarstaande bus. Dit gebeurde goed veertig jaar geleden, toen de wereld er nog heel anders uitzag en je niet met een druk op de knop een vinkje op een computerformulier kon zetten.

Dit is nog niet alles. De speler in kwestie was een zwarte Amerikaan, een van de beste spelers ooit in Nederland. Toen we terugkwamen op Schiphol en daar met ons paspoort in de rij stonden, stokte de voortgang van mensen die hun paspoort lieten zien bij dezelfde speler en zijn teamgenoot, ook een donkere Amerikaan.

Wij, de blanken in het gezelschap (waarbij ook blanke Amerikanen) konden meteen doorlopen. Een armzwaai en klaar. De reden waarom die twee donkere Amerikanen tenminste vijf minuten opgehouden werden, laat zich raden. Het was toen een gespreksonderwerp dat zich bij voortduring bij ons voordeed. Dit was een niet uitgesproken, ook niet toevallige manier van werken van de mensen in die hokjes. Toen noemden we dat de stille vorm van rassendiscriminatie. Op een of andere manier moesten die grensbewakers in hun systeem hebben gekregen dat zwarte mensen extra gecontroleerd moesten worden.

Wereld zonder fouten

De anderen, zij die door mochten lopen via een hoofdknik, hadden waarschijnlijk een ongeschreven vinkje achter hun naam. En dat vinkje toen heette 'blank'. Waarmee ik overigens niet stel dat het vinkje van nu ras-gerelateerd is. Nu is het geestelijke onwrikbaarheid. Toen was het discriminatie (want het kwam dat seizoen meerdere malen voor en de spelers in kwestie legden zich er rustig bij neer) en anno nu betrof het gewoon vasthouden aan de regels.

De consequentie van consequent zijn is een zekere verstarring van de geest; niet de regel is belangrijk, het gaat om de kneedbaarheid van die regel en de mate van intelligentie van de mensen die ermee moeten omgaan. Of, anders gezegd: door kille regels boven gevoel te verheffen creëer je een wereld waar een mens geen fouten in mag maken.

En die wereld bestaat niet.

Ik zeg dat, omdat we, op Schiphol, ooit een keer aan een douaneman vroegen (toen we met zijn allen, als een vorm van strakke solidariteit in dezelfde rij van de twee donkere Amerikanen waren gaan staan) wat hij zou doen als Stevie Wonder voor hem zou staan. De man tippelde in de vraagstelling: "Die mag meteen door, dat is een wereldberoemde held…"

Onana

P.S: Onana en de plaspil. Reactie? Stom. Regels hier? Ja, als je gepakt wordt op het gebruik van een verboden middel, helpt geen lieve moeder (of lieve vrouw in dit geval) je meer. Dit is nu een typisch geval van regels zijn werkelijk regels; deze materie komt niet in aanmerking voor clementie of een andere interpretatie.

Barbertje hangt en welke ook de verklaring van Onana of Ajax zal zijn; hij had juist dat spul niet mogen nemen. Dus ook hier, eerst nadenken, zeker als je een middel neemt als dit. Hij zal uiteraard roepen een verkeerde beslissing te hebben genomen en dat kan inderdaad zo zijn. Feit is dat hij 'positief' is bevonden.

Ook keepers van niveau moeten nadenken, zeker bij dit soort heikele gevallen. Niemand zal beweren dat hij dat spul (dat ik trouwens ook moet nemen om lichamelijke problemen tegen te gaan) expres genomen heeft. Feit is dat er sporen bij hem zijn aangetroffen. Bij dopingproblematiek zijn de grenzen strak afgebakend.

Bij Ajax hebben de ingehuurde advocaten een weektaak...

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.