A girl called Becky

Die uitsluiting hield in dat een van de drie assistent-coaches van de Spurs de boel over moest nemen in de wedstrijd tegen Portland. De drie mensen die daarvoor in aanmerking kwamen waren de legendarische oud-speler Tim Duncan, de onbekende, jonge Will Hardy en…

Becky Hammon, een vrouw. Ja, dat staat er: een vrouw.

Assistent-coach binnen de NBA

Ik zet er geen uitroepteken achter omdat Becky Hammon al jaren in mijn gezichtsveld werkt en een uitstekende assistent-coach binnen de NBA is. Om het duidelijker te stellen: de complete profbasketbalwereld zat/zit te wachten op het moment dat deze vrouw als eerste de rol van head-coach in de Amerikaanse professionele sporten zal gaan opeisen.

Vier dagen geleden was het bijna zover. Met coach Popovich vertrokken, verzamelden de drie assistenten zich en liet het televisiebeeld zien dat de drie overlegden en dat Duncan eerst naar voren stapte om iets tegen de spelers te zeggen in de time-out.

Blijkbaar bracht hij over wat de drie besproken hadden.

Mijn nekharen recht overeind

Even later, weer na overleg tussen de drie assistenten, liep Hammon gedecideerd naar de plaats waar de hoofdcoach altijd zit tijdens de time-outs van de Spurs. Ze nam plaats tussen de spelers en uit de zaal klonk het ruisende en even later bijna juichende applaus van de bijna 20.000 kijkers op de tribune.

Zij allen, plus miljoenen aan de buis, maakten een historisch moment mee: voor het eerst in de geschiedenis van de Amerikaanse sport, nam een vrouw de rol van coach aan en instrueerde zij haar spelers. Eerlijk is eerlijk, ik zag het moment en had mijn nekharen rechtovereind staan. Kippenvel zoals het publiek reageerde en toch gek dat ik op ruim 8000 kilometer afstand een brok in mijn keel kreeg.

Ik keek naar geschiedenis. Ik zag een kleine vrouw tussen bomen van kerels staan en zij, de veertiger uit Rapid City, South Dakota, had het voor het zeggen. Ik keek naar iets dat eigenlijk volkomen normaal hoorde te zijn (een vrouw die een mannenploeg coacht), maar helaas is zoiets niet normaal. Helaas moet de bijna complete mannenwereld in de topsport nog niets weten van vrouwen die op enigerlei wijze de leiding in handen hebben, zeker op het speelveld.

Moet ik iets doen?

Ik weet nog dat ik dacht: "Dit moet morgen bij Studio Sport goed uitgelicht worden, het kan ook in Het Journaal, wie van de talk-show-gastmensen durft hierover te spreken? Matthijs, Jeroen, Beau?" Moest ik het ergens gaan aandragen? Moest ik redactieleden subtiel wijzen op dit feit? Of was ik gewoon te veel involved. Vrouwen op de coachbank, basketbal, Amerikaanse sport. Ja, dat alles had en heeft nou eenmaal mijn interesse en ja, ach, die Smeets, laat hem lekker.

Ik besloot niets te doen en heb daar spijt van. Ik had mensen kunnen voorlichten, maar dan nog is dit verhaal iets anders gekleurd dan met wie Andreetje het tegenwoordig doet, nietwaar? Wat er in San Antonio gebeurde, was zo onnoemlijk groot voor de mondiale sport. Het feit dat een vrouw de baan (al was het voor alleen deze wedstrijd, en ook nog in gedeelde vorm) op zich nam, betekende een famous first en zulke zaken moeten benoemd en verklaard worden.

Het trotse voorbeeld

Waarom is er niet eerder een vrouw geweest die in de Amerikaanse topsportwereld de leiding over een ploeg kreeg. Ja, wel bij vrouwensporten, wel bij college-sporten, maar niet bij het hoogste echelon, de profsport die wij, in de hele wereld, er- en herkennen als de best georganiseerde sport ter wereld. Dat het Nederlands vrouwen voetbalteam een vrouw aan de helmstok heeft staan, leverde in ons land eerst wat gemonkel op, maar daar zijn we nu dus (eindelijk) aan gewend. Maar denkt u dat ze bij Feyenoord ooit de naam van Sarina Wiegman op een lijstje hadden staan als vervanging voor Jaap Stam?

Oké, dat antwoord is duidelijk: een vrouw als baas op de bank bij een Nederlandse eredivisieploeg zal ook nog niet heel snel gaan gebeuren, maar de tijd is er rijp voor en Becky Hammon, dat kleine, trotse meissie dat ooit haar nationaliteit inleverde en twee Olympische Spelen voor Rusland uitkwam omdat ze, hoe dan ook, op de Spelen wilde staan, is de vrouw die het trotse voorbeeld voor alle sportvrouwen (en andere vrouwen) van de wereld mag zijn en kan zeggen: het maakt geen verschil of een man of een vrouw coacht.

Pau Gasol, een Spaanse veteraan die onder Hammon speelde, schreef verleden jaar een vurig stuk dat iedere sportliefhebber zou moeten lezen. Uitgerekend hij, uit het katholieke Spanje, waar vrouwenbasketbal pas laat in de jaren negentig enige vrijheid tot ontwikkeling kreeg, uitgerekend hij, een Europeaan, schreef een werkelijk verbluffend eerlijk stuk over zijn (toen) assistent-coach. Hij prees haar met de woorden: "Yes, she can coach."

Nog dit.

Hammon komt uit een echt Christelijke familie in South Dakota. Ze dribbelde een basketbal toen ze drie jaar oud was. Ze bleef klein voor deze sport, want met 1.68 meter moest en moet ze het doen. Maar in haar lijf (als speelster 62 kilo) schuilde altijd al het brandende verlangen iets te bereiken in de basketbalsport. Niemand keek naar haar om, toen ze een college moest kiezen. Colorado State, deed het bij de gratie Gods. Ze werd beste speelster en topscoorster daar en haar nummer werd, toen ze van de Universiteit vertrok, voor altijd onbereikbaar voor anderen.

Uitgefloten door Amerikanen

Ze kwam niet voor in de draft van de WNBA, niemand wilde een speelster van 1.68 meter lengte. Ze trainde zo hard en met zoveel overgave dat ze een paar maanden later bij de New York Liberty speelde. Ze bleef zeven jaar in de WNBA. Ze speelde in Italië, Spanje en in Rusland en toen ze op ging voor een plaats in de vrouwenploeg van de USA in 2008 (eerder werd ze al wereldkampioen met die ploeg), vond men haar toen ineens te klein en niet goed genoeg.

Binnen de kortste tijd had ze een Russisch paspoort (ze speelde dat jaar in Moskou) en een topsalaris. In Peking verloor ze met de Russische ploeg van de USA en ze speelde niet goed in die wedstrijd. Amerikaanse supporters floten haar uit toen ze de bal aanraakte. In de strijd om het brons was Becky Hammon niet te stoppen. Ze moest en zou de wereld laten zien dat, hoe klein ze relatief en ook absoluut in die basketbalwereld stond, ze nog altijd goed was voor de bronzen medaille. Rusland dankte die zege (op China) aan haar. Vier jaar later, in London, stond ze er weer en ja, weer werd ze uitgefloten door de Amerikaanse toeschouwers. Rusland werd vierde.

En later? Ze wilde gaan coachen, een job waar ze altijd van gedroomd had. Colorado State zette de deur wijd open maar ze solliciteerde bij de Spurs en kreeg de assistent job. Tijdens de afgelopen zomer was zij de baas over de Summer leagueploeg van de Spurs. San Antonio won en twaalf bomen van kerels stonden blij, lachend en zingend rond de trotse vrouw. Summer winners.

Wereldgeschiedenis

Niet lang geleden ontstond er de vraag wat er zou gaan gebeuren als coach Popovich niet beschikbaar was voor de Spurs. Dat antwoord kwam dus deze week. Zijn rol werd over genomen door drie mensen en op enig moment stapte Becky Hammon tussen de spelers in en vertelde wat de opdracht voor de volgende minuten was, wie er speelden en wat coaches nog meer doen in zulke situaties.

Het was, hoe je het ook bekijkt, wereldgeschiedenis. Het ruisende applaus in de zaal had iets van enorme waardering, maar ook verbazing, trots bij de aanwezige vrouwen en iets van: "De USA mag dan schudden op haar twijfelachtige grondvesten, maar dit hebben we dus in 2019 bereikt. We hebben er ruim 500 jaar over moeten doen in dit land maar hier zit dus onze eerste vrouwelijke coach in het enorme mannenbolwerk dat wij topsport en NBA noemen."

Come on girls, let’s do it. Bewijs jezelf, kijk naar Becky Hammon. Het kan, het moet en zal gebeuren. De wereld raakt nooit uit geëmancipeerd. En nu onze eredivisie voetbal?