Nog een keer: Kobe

De dood van de sportman heeft wekenlang door geleefd op de sport- en opiniepagina's van vooral Amerikaanse kranten. Maar overal over de wereld kwam je opeens mensen tegen die Lakers-shirtjes met of 8 of 24 droegen, overal werd gerouwd op een manier die je niet heel veel tegenkomt als een bekend sportmens in welk land dan ook komt te overlijden. De laatste die ik me herinner die ons mondiaal vol op de kin raakte was Ayrton Senna en diens zondagmiddagdood. Ook hij had iets van iconische grootheid.

Kobe was van ons allen

Ik heb het al eens verklaard met: Kobe was van ons allen, ongeacht huidskleur, ras, geloof, sociale laag, arm, rijk of wat dan ook. Omdat hij zo'n grote aaibaarheid kende, omdat hij zo goed kon basketballen, omdat hij, naar gelang hij ouder werd, ook aardiger overkwam (en werd) en omdat hij een imponerende succesformule van leven meedroeg in zijn hectische bestaan, werd hij op overal op handen gedragen. Ruim voor zijn dood al en zeker in de achter ons liggende weken, gebeurde dat.

Hij leek me toe heilig verklaard te worden door de mondiale basketbalwereld, maar ook door mensen die hem niet als sportster volgden. Mensen die zijn artistieke gaven waardeerden, mensen die hem met zijn vier kinderen bezig zagen en mensen die hem als voorbeeld stelden van een succeswereldburger, stampend rijk, goed gekleed, zo te zien wel gemanierd en op een bepaalde manier zelfs ook bescheiden.

Sporters van wereldformaat eren Bryant

Wat te zeggen als Novak Djokovic nauwelijks uit zijn woorden kan komen als hij Bryant herdenkt, wat te stellen als Daniel Ricciardo een helm draagt waarop geschreven staat "Mamba Mentality"? Dat zegt ook dat de dood van de man ons allen blijkbaar erg geraakt heeft, om welke reden dan ook. O ja, Mamba was Kobe's bijnaam: Black Mamba.

Over de doden niets dan goeds. Met dat gezegde hebben we de afgelopen weken te maken gehad. De Amerikaanse journaliste Felicia Sonmez van de Washington Post schreef een tweet waarin ze melding maakte van een ander geschreven artikel over Bryant, een stuk dat terugkwam op het befaamde (seks)Colorado-schandaal waarin de basketballer toentertijd betrokken was.

Sonmez werd op staande voet ontslagen om een half etmaal later terug gevraagd te worden door de directie van de Post. Men zag in dat men hier te veel op de golven van het zware sentiment had gevaren; Sonmez kreeg excuses aangeboden en mocht doorgaan met werken vanachter haar Post-bureau. Ze herkreeg haar vrijheid van meningsuiting. En terecht.

De andere kant van Kobe Bryant

Het deed mij denken aan een Kobe-verhaal dat bij sommigen in de basketbalwereld bekend is. Het speelt zich af vanaf 1998. Bij de NBA All Star-wedstrijd van dat jaar is Bryant voor het eerst geselecteerd en hij maakt er vanaf het begin van de wedstrijd die in de Madison Square Garden van New York wordt gehouden, geen geheim van dat hij van zichzelf vindt dat hij de MVP van die wedstrijd moet worden. Na drie kwarten heeft hij 18 punten achter zijn naam staan en is op weg naar veel meer. Hij wil de beste van de All Stars zijn; hij is negentien jaar oud.

Feit is dat Kobe een snotneus is die anderhalf jaar NBA achter de rug heeft, die goed is, maar die ook nog moet leren hoe het met de senioriteit binnen NBA-All Star-wedstrijden toegaat.

In deze wedstrijd zette hij grote vedetten als David Robinson en Karl Malone op niet mis te verstane manier op hun plaats en maakte hen duidelijk dat hij graag solo deze wedstrijd wilde gaan winnen en dat ze ruim baan voor hem moesten maken. Dat deden die twee dus niet en om de sfeer in het veld redelijk te houden, haalde George Karl, coach van de ploeg van Kobe, de jonge vent naar de kant en liet hem, in het verdere verloop van de wedstrijd, ostentatief zitten. Het gevolg was dat Michael Jordan de MVP-titel toegewezen kreeg.

Jordan was, net zoals coach Karl, ooit speler van de Universiteit van North Carolina en in het profbasketbal bestaat een hechte band tussen alumni van grote scholen; een soort broederschap waar maar moeilijk tussen te komen is. Kobe vermoedde direct een contie tussen de Tar Heels en besloot coach Karl vanaf dat moment het leven zuur te maken.

IJzingwekkende kilte

Vanaf februari 1998 bestond er dus een heftige vete tussen Kobe en coach Karl. Waar hij kon liet Kobe weten het apert oneens te zijn met alles dat de coach van Denver zei of deed. Karl, zelf niet de meest makkelijke in het profcircuit en trots, koppig en zelfverzekerd, diende in de jaren die volgden steeds tegen Kobe op te boksen als zijn Denver Nuggets tegen de Los Angeles Lakers van Kobe speelden. Die confrontaties waren niet fijn om naar te kijken: Kobe negeerde de coach veelal en als hij fraai scoorde (wat hij vaak deed) dan kon hij secondenlang zijn "stare" richting coach Karl sturen of hem doodnuchter uitlachen. Nooit spraken de twee een woord, nooit feliciteerde de een de ander, er bleef een ijzingwekkende kilte tussen beiden hangen. Kobe speelde altijd op de toppen van zijn kunnen als de Nuggets tegenover hem stonden en als coach Karl op de bank zat. Karl leerde met de situatie leven, maar zei onlangs dat hij het liever niet zo meegemaakt had.

Omdat de regels van de senioren binnen de All Star-ploeg voorgingen, haalde hij in 1998 Kobe terug; ook de coach vond, net zoals ploeggenoten van Bryant dat deden, dat Kobe zich neer moest leggen bij zijn rookie-rol; zijn tijd zou heus nog wel komen. Kobe vond dat tegenstrever Michael Jordan geholpen was de MVP-titel binnen te hengelen, met behulp nog wel van de coach van diens tegenpartij.

Hij heeft geleerd van wat er toen gebeurde

Afgelopen maandag kwam coach Karl (al een aantal jaren met pensioen en bepaald niet overal geliefd in de basketbalwereld na het schrijven van een vrij controversiële autobiografie) terug op het incident van weleer. In de Denver Post liet hij aantekenen (vertaald): "Ik denk dat hij in alle aspecten van het leven heeft geleerd wat er toen gebeurde." Met andere woorden: "Dat je moet luisteren naar de oudere spelers binnen de ploeg en dat je je moet neerleggen bij bestaande regels."

En ook: "Ik heb altijd gezegd dat ik respect heb voor spelers die anderen beter hebben gemaakt en dat deed hij ook. Als ik nu naar het NBA-basketbal kijk, dan is het duidelijk te stellen dat deze sport reuze veranderd en verbeterd is doordat een ongelofelijk talent als Kobe Bryant achttien jaar lang bij de Lakers speelde. Hij deed dat op een eng hoog niveau."

Van nieuwkomer tot voorkomende sporticoon

Voor velen in die eerste jaren dat Bryant in de NBA speelde was Kobe een nogal eigenwijze speler, soms over-egocentrisch in zijn acties, smijtend met zijn talenten, dwarsliggend, soms opvliegend, scherp van tong, zelfs beledigend en in zekere zin ook meedogenloos. Jawel: eigenschappen die de aller- allergrootste topsporters moesten hebben om zo goed te worden zoals ze werden, maar geen trekjes waarmee je voortdurend mee te maken wilt hebben.

Karl: "Hij heeft er snel van geleerd en is geworden wie hij geworden is. Een der besten ooit. Zoals hij de laatste tien jaar van zijn loopbaan gespeeld heeft, was hij een prachtig voorbeeld voor iedereen en ik zeg ronduit dat komt hem allemaal toe…"

Wat Karl niet zegt is dat hij in 1998 de bestaande wetten binnen All Star ploegen coûte que coûte aanhield, terwijl hij toen niet wist dat die eigengereide, jonge nieuwkomer van de Lakers heel anders tegen die regels aankeek. Karl luisterde toen naar de senioren en handelde via oude, bestaande wetten; ook om zijn eigen hachje te redden.

De nieuwkomer dacht er toen anders over, maar stuurde later in zijn loopbaan voorzichtig bij. Om uit te groeien tot een zeldzaam voorkomende sporticoon, die men a.s. maandag in Los Angeles weer gaat herdenken. 24 en 2, 24 februari, de speelnummers van vader en dochter (Gigi) Bryant.