Het ‘dingetje’ van Jesse Klaver

Hoe duidelijk kun je zijn. Klaver speelde met de pauze in zijn zinnen en herhaalde de uitgestoken-hand-vondst. Je zag Asscher heel hard denken. Stratego, ze kennen het ook bij de PvdA heel goed, daar wilde Asscher nu niet aan.

Als je te duidelijk bent, lig je aan de ketting, moet hij hebben gedacht. Zijn voorstel was remise, en hij noemde de hand “’n dingetje, een truc” wat ’t precies ook was, maar het werkte wel. “Heel goed”, hoorde ik achter mij de strategospelers van Team Klaver elkaar in het oor fluisteren.

’t Dingetje, daar gaat het veelal om in het debat. Het was de eerste echte grote contest, op NPO Radio 1. In de zaal van Nieuwspoort zaten de Binnenhoffers, ons die ons kent, maar juist het thuispubliek daar is het ‘t lastigst om voor te spelen. De campagnestress was voelbaar. Al scheelde het dat Wilders er niet was, dus over hem hoefde het nu eens niet te gaan.

Het blijft een kunst, goed debatteren. Zorgen dat de luisteraar iets onthoudt van wat jij zegt. Cijfers, het ging er even over tussen Mark Rutte en Emile Roemer. Grote getallen over werk en geen werk. Maar getallen doen duizelen, evenzo die luchtgevechten over doorgerekende dekking, geld dat van de ene plek naar de andere plek verschuift, en het immer gewichtige oordeel van het CPB. Gewoon zeggen wat je vindt, wat je zeker niet gaat doen, met wie en met wie niet. Het is gemakkelijk en in de politiek moeilijk tegelijk.

Misschien zit daarin juist de reden dat we het zo vaak over politiek hebben. Maar in een campagne is Het Dingetje dikwijls van cruciaal belang. Wouter Bos in 2006 had er een voor Jan Peter Balkenende: noem eens drie voorbeelden, geef er dan twee, of een. Een sip kijkende Balkenende, zocht steun bij Frits Wester, de presentator, maar het dingetje had z’n ding al gedaan.

Later kreeg Bos een heel naar dingetje terug van Balkenende: “U draait en u bent niet eerlijk”. En “nu doet u het weer”, was ooit de vondst waarmee Diederik Samsom Mark Rutte in bedwang kreeg. De boodschap, de vorm en het beeld. Het is de drie-eenheid, het moet allemaal kloppen of het nu wel of niet van te voren is bedacht. Maar het is het kleine, het onverwachte, dat een politicus in campagnetijd kan maken of breken en soms zelfs de uitslag kan bepalen: het dingetje.