Rechtse snippers, splinters en splitsingen

Voorlopig maakt diezelfde Wilders, inmiddels nog met 12 zetels in de Kamer en een steady 26 stuks in de Peilingwijzer, zich nog niet heel veel zorgen over de nieuwe concurrenten. Althans, dat zegt hij. En als je naar de uitslag in 2006 kijkt, dan heeft hij misschien wel gelijk. Maar de nieuwkomers op rechts timmeren aardig aan de weg. Jan Roos’ VNL komt in sommige peilingen op een eerste zeteltje en Thierry Baudet krijgt steun van niet de minsten. Dus misschien gaan ze het redden. Er is in ieder geval iets te kiezen aan het rechtse uiteinde van het politieke spectrum. Ik kan me trouwens goed voorstellen dat menigeen die flankpartijen, en waar ze voor staan, niet meer precies uit elkaar kan houden. Deze diagram uit de Volkskrant biedt gelukkig uitkomst!

Dan is er nog iets anders dat mij te binnen schoot door deze ontwikkelingen en dat is de interessante splitsingstheorie, die al een tijdje rondgaat op rechts. Roos en Baudet maakten er bijvoorbeeld gebruik van bij hun campagne voor het Oekraïne-referendum. GeenPeil sprak met de brutale campagneleider Jan Roos een andere doelgroep aan dan de intellectuele Baudet en zijn Forum voor Democratie. De gedachte erachter: als je niet alles bij dezelfde club neerlegt, kan iedereen zijn eigen niche bedienen en bereik je uiteindelijk een breder publiek. Prima politiek en ook niet ongebruikelijk binnen partijen. Die hebben dan een herkenbare linksbuiten of rechtsbuiten, die eigenhandig mensen aan de partij bindt. Ik moet dan altijd denken aan dit veelzeggende fragment uit Netwerk, dat ten onrechte in de vergetelheid is geraakt:

Met de kennis van nu blijft dit interessante televisie en ik weet zeker dat vooral Mark Rutte er niet graag aan herinnerd wordt. Het is voor sommigen lang aanleiding geweest om afgesproken werk te vermoeden tussen de VVD en Wilders, toen hij zich afsplitste. Mij heeft dat altijd onzin geleken, zeker als je ziet hoezeer beide partijen nu moeten concurreren om zetels. Maar op basis van de huidige peilingen moet je wel concluderen dat het aantal van 40 zetels waar Wilders over droomt voor hen beiden, ruim overtroffen wordt.

Met dat VVD-rollenspel van Wilders en Rutte in het achterhoofd, zou je gezien de huidige drukte op de rechterflank voorzichtig kunnen denken aan de vervolmaking van deze splitsingstheorie. Een volgende stap zou daarbij van Baudet en Roos kunnen komen, waarbij zij wellicht nog net iets meer halen uit het potentieel aan rechtse kiezers dan de PVV en VVD nu doen. De campagne en natuurlijk de uitslag op 15 maart zullen het antwoord geven.

Politiek analist Jurjen van den Bergh is elke maandag te horen in de rubriek Kamervragen in De Nieuws BV, vanaf ongeveer 13.10 uur. Op deze plek schrijft hij een wisselcolumn met Sywert van Lienden.