Geschiedenis
BNNVARA

Leidse 'Goeie Mie' was de grootste gifmengster aller tijden

foto: Portretfoto van Goeie Mie. Genomen in het Huis van Arrest , 1883foto: Portretfoto van Goeie Mie. Genomen in het Huis van Arrest , 1883
  1. Nieuwschevron right
  2. Leidse 'Goeie Mie' was de grootste gifmengster aller tijden

De grootste seriemoordenares van Nederland komt uit Leiden. Maria Catharina van Swanenburg, beter bekend als 'Goeie Mie' staat onder de titel 'grootste gifmengster ooit' zelfs in het Guinness Book of Records. Hoe iemand met zo'n positief klinkende naam, zo'n dodelijke reputatie kreeg, dat vertelt Stefan Glasbergen in Dijkstra en Evenblij ter plekke.

Eind 19e eeuw was Leiden een stad met twee gezichten, vertelt Glasbergen, auteur van het boek Goeie Mie. Biografie van een seriemoordenares. Aan de ene kant was Leiden de stad van de universiteit die een bloeiperiode doormaakte. Aan de andere kant was Leiden een stad waar veel verschrikkelijk arme arbeiders woonden en leefden.

"Het was de tijd van de industriële revolutie en die arbeiders werden slecht betaald, woonden in krotten en hadden amper fatsoenlijk te eten", illustreert Glasbergen. Uit zo'n familie kwam Goeie Mie: een familie waar ze constant bezig waren met de eindjes aan mekaar knopen.

Ook was de kindersterfte destijds 'gigantisch', vertelt Glasbergen. Goeie Mie kwam uit een gezin van 12 kinderen waarvan maar vijf de volwassen leeftijd bereikten. Toen ze vervolgens zelf een gezin stichtte, gebeurde iets vergelijkbaars: van de negen kinderen overleefden er drie.

Oorsprong van bijnaam 'Goeie Mie'

Glasbergen: "In dat soort buurten zijn mensen zo verschrikkelijk arm, dat ze op elkaar aangewezen zijn. Dus, men verleent hand- en- spandiensten, men helpt elkaar, en de deur staat letterlijk open." Goeie Mie kwam aan deze bijnaam omdat zij toentertijd paste op kinderen als het nodig was, ze deed de was, kortom: het was een positieve bijnaam. Totdat de moorden die zij pleegde aan het licht kwamen.

Begrafenisverzekeringen en arsenicum

Destijds was het zo dat je op iedereen probleemloos een begrafenisverzekering kon afsluiten. Arme mensen deden dat omdat ze geen geld hadden om de begrafenis uit hun eigen zak te betalen, maar een goede begrafenis stelden ze op prijs dus dat werd verzekerd. Goeie Mie sloot verzekeringen af op buurtgenoten en familieleden, soms meerdere per persoon. Vervolgens vergiftigde Goeie Mie hen met arsenicum, en inde zij het geld.

Het lijkt gek, zo'n begrafenisverzekering, maar door onder andere de kindersterfte in die tijd deden velen het toch. Zo konden ze namelijk nog iets overhouden na het overlijden van een kind. In eerste instantie moordde Goeie Mie ook puur om dat geld. En, ze kwam er lange tijd mee weg: Glasbergen schat dat Goeie Mie zeker acht tot negen jaar haar gang kon gaan.

Vergiftigen en geld innen

"Eerst won ze het vertrouwen, door bijvoorbeeld op de kinderen te passen. Dan kon ze gemakkelijk bij mensen over de vloer komen. Wat ze dan meestal als eerste deed was de ouders uit de weg ruimen, en daar al wat proberen te innen van het verzekeringsgeld, en dan vervolgens vergiftigde ze de kinderen ook", vertelt Glasbergen.

Meer dan 20 moorden

Over de hoeveelheid moorden en vergiftingspogingen valt te twisten: verschillende verhalen deden destijds de ronde. Maar, Glasbergen schat het op iets meer dan 60 vergiftigingspogingen waarvan 24 mensen overleden. Uiteindelijk liep ze door een toevalstreffer tegen de lamp. "Twee slachtoffers zagen redelijk kort na elkaar dezelfde dokter, en die dacht, dit kan geen toeval zijn", vertelt Glasbergen. Goeie Mie belande in de vrouwengevangenis in Gorkum waar zij 30 jaar - tot haar dood - doorbracht.

Ter plekke in Leiden: Rubberen Robbie en de grootste gifmengster ooit - Dijkstra & Evenblij ter plekke

Dijkstra en Evenblij Ter Plekke

Erik Dijkstra en Frank Evenblij nemen het nieuws van de afgelopen week door. Dat doen ze vanaf een plek ergens in Nederland die in het nieuws is geweest. Met live gasten, reporter Mai Verbij, diverse rubrieken en verrassende onderwerpen. Je hoort ze elke zondagavond tussen 20:00 en 22:00 op NPO Radio 1.

Ster advertentie
Ster advertentie