Roermond opent Hexpositie over heksenvervolging en veerkracht van vrouwen

Meta van Appeven, initiatiefnemer van de Hexpositie, vertelt waarom dit onderwerp haar zo raakt. "Geweld tegen vrouwen is van alle tijden. Ik vind dat het nu maar eens uit de wereld moet zijn. Het is zo belangrijk dat we een positief geluid kunnen laten horen. We horen zoveel berichten over gendergerelateerd geweld tegenwoordig, meisjes die bang zijn om naar huis te fietsen. Dit is gewoon heel belangrijk: dat we mannen en vrouwen de schouders onder zetten en laten zien wat er mogelijk is als we samenwerken."

Heksenhoofdstad van de Benelux

Roermond heeft volgens Van Appenven een bijzondere plek in de geschiedenis van de heksenvervolgingen. "Roermond heeft de dubieuze eer om de Heksenhoofdstad van de Benelux te zijn. Hier zijn bijna honderd slachtoffers vermoord. Het Heksenjaar was 1613-1614. Toen zijn er tientallen slachtoffers gevallen, voornamelijk vrouwen, maar ook een aantal mannen. Roermond lag op een grensgebied waar het recht werd getoond. Men wilde daarmee laten zien aan de buurlanden: hier gelden onze wetten. Nergens in de Benelux was het zo erg."

Tentoonstelling

De tentoonstelling toont hoe kunstenaars, zowel mannen als vrouwen, zich hebben laten inspireren door de slachtoffers van destijds. "Die slachtoffers zijn monddood gemaakt, maar wij kunnen nu laten zien wat wij belangrijk vinden, om deze maatschappij te laten schitteren", zegt Van Appenven.

Sommige verhalen zijn schokkend. Van Kaal Marie, een oudere vrouw die werd beschuldigd van hekserij nadat ze over een stal was gelopen en een dier ziek werd: "Ze werd vrijgesproken, maar uiteindelijk ingehaald door de volksopstand en onderworpen aan de Heksenproef. Dat betekent dat je met handen en voeten vastgebonden in de Maas werd gegooid: zonk je, dan was je geen heks; bleef je drijven, dan wel. Niemand overleefde die proef."

Ook Van Azerhaat, een ander slachtoffer, werd gemarteld in de Rattentoren en de volgende ochtend dood aangetroffen. "Er werd gedacht: de duivel is haar gaan halen, zie je wel dat ze een heks was. Je was dus sowieso ten dode opgeschreven als je beschuldigd werd", vertelt Van Appenven.

Jurk

De expositie omvat 90 kunstwerken, waarvan één bijzonder opvalt: een installatie van Andrea Handrikman. "Het middelpunt van onze expositie is een grote jurk van takken en ijzer. Vroeger werden vrouwen die gefolterd werden kaal geschoren en een boetekleed aangetrokken. Deze jurk is indrukwekkend, met lichtjes in paars, blauw en rood. Het maakt gewoon een heel mooi statement: hier staan wij met kracht en daad klaar voor de toekomst."