Geschiedenis
NOS

Friese geschiedenis en de mythe van de vrijheid

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Friese geschiedenis en de mythe van de vrijheid

Journalist en schrijver Flip van Doorn besloot tien jaar geleden naar Friesland te verhuizen vanuit de Randstad. "Ik ben me toen gaan afvragen waar ik terecht was gekomen. Dat was de aanleiding voor dit boek." En dat werd De Friezen, een geschiedenis. Met echte Fries, Tsead Bruinja, schoof hij aan bij Met het Oog op Morgen.

De schrijver mag gelijk de vuurproef doen: het goed uitspreken van 'bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries'. Bruinja: "Dat was heel netjes." Die heeft Van Doorn vast binnen.

Mocht die truc niet werken, dan heeft hij nog wat anders achter de hand. "Myn pake wie in Fries, oftewel: mijn grootvader is een Fries." Hij gebruikt hem regelmatig. "Als ik mij meen te moeten verantwoorden voor mijn aanwezigheid temidden Friezen."

Vrijheid

Voor het boek reisde Van Doorn ver buiten de provinciegrenzen. En dat was ook nodig, want Friese handelsreizigers doken overal in Europa op. "In Zwitserland worden nog mythes verteld waarin de Friezen als vaders van de Zwitsers worden neergezet, omdat die handelsreizigers ze inspireerden met hun vrijheid."

Die vrijheid zit diep, merkte Van Doorn. "Het is een rode draad door de Friese geschiedenis. Je komt Karel de Grote en de paus tegen, de graven van Holland. Iedereen die heeft geprobeerd de Friezen te onderwerpen stuitte op die vrijheid. In de Middeleeuwen werd dat als het ware geëxporteerd."

Al moet je niet denken dat iedere Fries hetzelfde is, beaamt Bruinja. "Als wij uitgingen en er kwamen mannen van een dorp verder net wat te dichtbij, dan was het slaanderij."

OOG Friezen

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie