Zijn er in Nederland filantropen zoals Bill Gates? 'Ja, maar ze blijven anoniem'

Toch zijn er wel degelijk grote gevers in Nederland, vertelt Smeets in Geld of je Leven. "Er is geen lijstje van, maar om er een paar te noemen: de familie Brenninkmeijer van C&A hebben hun eigen stichting, de familie Van der Vorm heeft een stichting in Rotterdam. In de culturele sector heb je ook nog de Joop van de Ende-foundation", aldus de hoogleraar.

Vorig jaar maakte de topman van it-bedrijf AFAS bekend een donatie te doen van 600 miljoen. "De grootste schenking uit de Nederlandse geschiedenis", aldus Smeets. "Rijke mensen willen graag wat terugdoen voor de samenleving. Wat je ook ziet is dat mensen zeggen: mijn kind hoeft geen honderden miljoenen te erven. Tien miljoen is ook al een mooi bedrag."

Dit zijn de bekende voorbeelden, maar er zijn heel veel families die miljoenen per jaar doneren, weet Smeets, maar die blijven liever anoniem. "Als je het vergelijkt met Amerika, blijven mensen liever op de achtergrond. In Nederland is het toch niet echt de bedoeling dat je gaat pronken met je donatie." Bovendien vinden veel rijken het vaak vervelend dat er ‘gebedeld’ wordt als bekend is dat ze hun geld willen weggeven.

Overigens zijn de donaties in Nederland qua orde van grootte niet vergelijkbaar met die van Gates – die ongeveer 99 procent van zijn geld weggeeft – omdat er hier niemand zo rijk is als hij. Ter vergelijking: de rijkste Nederlander (Charlene de Carvalho-Heineken) heeft volgens Forbes zo'n 12 miljard euro, terwijl Gates 100 miljard euro aan vermogen heeft. Warren Buffett is zelfs goed voor bijna 125 miljard.

Giving pledge

De eerder genoemde Gates en Buffett startten een organisatie The Giving Pledge, die rijken aanmoedigt om de helft van hun vermogen weg te geven. In Nederland bestaat zoiets niet, maar dat zou wel een goed idee zijn, vindt Smeets. "Ze zijn daar goed in staat geweest om andere miljardairs over te halen om ook te doneren."