Meer Vrouw op Straat
- Nieuws
- Meer Vrouw op Straat
In de meeste plaatsen moet je met een vergrootglas zoeken naar de straten die naar vrouwen zijn vernoemd. Dat is niet meer van deze tijd en daarom zeggen wij van Dijkstra en Evenblij ter Plekke: wij willen meer vrouw op straat! En dus zoekt redacteur Els Knaapen elke week uit welke vrouw uit de betreffende gemeente een eigen straat verdient.
Emmy van Overeem (Westerwolde)
In de gemeente Westerwolde verdient Emmy van Overeem een eigen straat. Emmy maakte als NRC-columnist gevoelige onderwerpen bespreekbaar in de rationele zakenkrant. Dat kwam haar niet zelden op kritiek te staan. Na een heftige pennenstrijd met collega-columnist Gerrit Komrij liet ze de journalistiek achter zich, vertrok ze naar Westerwolde en werd daar predikant. Daar vindt ze het geluk: "Hier is het elke zondag feest."
Video niet beschikbaar
Nini Boesman (Den Haag)
Nini Boesman (1918-2009) verdient in haar geliefde stad Den Haag een eigen straat. Nini was Neerlands eerste vrouwelijke balloncommandant: ze bestuurde zelfstandig een grote gasballon en reisde daarmee de hele wereld over. Geweldig, maar ook gevaarlijk: meer dan eens keek ze tijdens een ballonvaart de dood in de ogen.
Toch bleef Nini steeds weer in dat riskante mandje stappen. Om anderen een mooie ballonvaart te gunnen, maar vooral ook om zélf in de wolken te zijn: "Als je eenmaal los bent van de aarde, ga je volkomen met de wind mee, je bent een wolk geworden." Het is hoog tijd dat deze Haagse waaghals wordt geëerd met een eigen straat!
Video niet beschikbaar
Coos in 't Veld-Janse (Dronten)
In de gemeente Dronten verdient Coos in 't Veld-Janse (overleden 2012) een eigen straat. Coos was een echte polderpionier: in een houten noodwoning, waar nota bene het dak van afwoei, hield ze zich met haar gezin de eerste anderhalf jaar staande in de polder van toekomstig Dronten. Ze kreeg ontzettend veel energie van de maakbaarheid van het nieuwe dorp en stopte die energie in talloze clubs en initiatieven. Zo speelde ze een grote rol in de Bond van Plattelandsvrouwen, voor veel vrouwen een belangrijk medicijn tegen de eenzaamheid in de polder.
Coos wist precies wie er hulp nodig had en wat er moest gebeuren. "Als het niet vanzelf gebeurde, dan zorgde Coos er wel voor." Tijd voor een Coos in 't Veldstraat in Dronten!
Video niet beschikbaar
Anna Weber-Van Bosse (Utrechtse Heuvelrug)
Anna Weber-van Bosse (1852-1942) was een vooraanstaand algoloog, die haar glansrijke onderzoekscarrière begon in de poeltjes rond het landhuis van haar vader in Doorn. Uit het water diepte ze nieuwe algensoorten op die niet eerder in Nederland waren waargenomen.
Na Doorn volgde de rest van de wereld. Anna reisde de wereldzeeën over om het plantenleven onder water in kaart te brengen, van de noordelijke IJszee tot aan Zuid-Afrika. In een tijd dat vrouwen nog een uitzondering waren in de collegebanken, maakte Anna al deel uit van een grote wetenschappelijke zee-expeditie. Een jaar lang voer ze met een handvol andere wetenschappers op een oorlogsschip door de zeeën van toenmalig Nederlands-Indië. Ze waadde ze in haar lange rok door het water, om zo nieuwe algen te ontdekken, die ze vervolgens in haar kajuit verder onderzocht, om ze tenslotte thuis verder te determineren.
Video niet beschikbaar
Marie Blommaart (Hulst)
In de gemeente Hulst verdient verzetsvrouw Marie Blommaart (1921) een eigen straat. Ze waagde haar leven toen ze tijdens de oorlog als koerierster voedselbonnen en illegale kranten de Westerschelde oversmokkelde. Ze werd verraden, kwam maandenlang in een isoleercel terecht en prijst zichzelf nog altijd gelukkig dat ze daarna óók nog Kamp Vught overleefde. Toch liet de oorlog zijn sporen na. Uiteindelijk bleek praten de sleutel tot verwerken. Marie Blommaart is intussen 103 jaar oud en nog altijd vertelt ze haar verhaal. Niet voor zichzelf, maar zodat we altijd de mens in de ander blijven zien, zelfs in tijden van oorlog.
Video niet beschikbaar
Sietje Tammens (Het Hogeland)
In de Groningse gemeente Het Hogeland moet er dringend een straat vernoemd worden naar verzetsvrouw Sietje Tammens (1914-2014). Siet maakte als 29-jarige tijdens de oorlog deel uit van de Groninger Top, het hoofdorgaan van het provinciale verzet. Daar nam ze de moeilijkste beslissingen uit haar leven: ze bepaalde welke foute NSB'ers er geliquideerd moesten worden. Niet zelden volgden daar represailles op, met onschuldige Nederlandse doden als gevolg.
Zelf kwam Siet kwam ook niet ongeschonden uit de oorlog. Tot op haar 100ste levensjaar hield ze last van nachtmerries. Bovendien werd Siet na een brute verkrachting door een Duitse cipier onvruchtbaar en heeft ze nooit het gezin kunnen stichten dat ze zo graag wilde.
Toch heeft de vastberaden Groningse nooit spijt gehad van haar verzetsdaden: "Als we ons hadden laten leiden door de mogelijke reacties van de bezetters, hadden we nooit verzet kunnen bieden."
Video niet beschikbaar
Marietrees Suren en Mieke Aartsma (Soest)
In Soesterberg, op steenworp afstand van het voormalige militaire vliegveld en tussen de kazernes, aandacht voor twee luchtmachtvrouwen: Marietrees Suren en Mieke Aartsma.
Marietrees en Mieke waren in 1952 de allereerste vrouwelijke luchtmachtofficieren van ons land. Ze pionierden in de luchtmacht in een tijd dat de meeste ouders er niet aan moesten denken, om hun geliefde dochter in uniform te zien. Er heersten immers tal van vooroordelen over 'die manwijven' in het leger.
Marietrees Suren en Mieke Aartsma hadden als officier een belangrijke taak: ze stampten een volledig korps uit de grond. Stad en land reisden ze af, om meisjes te werven voor de Milva (Militaire Vrouwen Afdeling) en de Korps Luchtwachtdienst (KLD), de dienst die in de tijd van de Koude Oorlog de nationale luchtruim afspeurde naar vijandelijke vliegtuigen.
Video niet beschikbaar
Ada Kok (Zaandam)
Met het oog op de naderende Olympische Spelen staan we stil bij een groots sporthistorisch moment met een Zaans randje: de gouden medaille van Ada Kok. Ada leverde in 1968 in het wedstrijdbad in Mexico een geweldige prestatie op de 200 meter vlinderslag en nam haar gouden plak mee naar huis in... Zaandam. Daar stond de hele Lobeliusstraat al klaar om de zwemster te huldigen, met bloemen, vlaggetjes en een cadeaubon die bij elkaar was gesprokkeld door de Zaanse bevolking.
Maar Ada verdient niet alleen een eigen straat vanwege de gouden plak, haar twee andere Olympische medailles, haar negen Europese records of haar negen wereldrecords. Ze verdient vooral een straat vanwege haar levenshouding: vergeet het leven niet te vieren!
Video niet beschikbaar
Wichten van Winschoten (Oldambt)
In de gemeente Oldambt verdient in één klap een hele groep vrouwen een eigen straat: de strijdbare vrouwen van ritsenfabrikant Optilon. In 1973 legden de fabrieksmeiden massaal het werk neer, omdat ze hetzelfde wilden verdienen als hun mannelijke collega's. Gelijk loon voor gelijkwaardig werk! Het was een dappere strijd, met een wrang randje, omdat de vakbonden de stakingskas sloten nog voordat hun eis was afgedwongen. Desalniettemin werd twee jaar na de staking het recht op gelijk loon per wet vastgelegd. Victorie voor 'de wichten van Winschoten'!
Video niet beschikbaar
Elizabeth Lindenbergh (Hollands Kroon)
Elizabeth 'Bep' Lindenbergh (1922-2021) uit Slootdorp verdient als dappere verzetsvrouw een eigen straat in de gemeente Hollands Kroon. De amper 20-jarige Bep vervalste in de Tweede Wereldoorlog persoonsbewijzen, bracht wapens rond en stencilde de illegale verzetskrant Trouw. Keer op keer kroop ze door het oog van de naald en ontkwam ze aan de Duitsers. Nog lang na de oorlog bleef ze last houden van de constante spanning waaronder ze tijdens de oorlog had geleefd.
Video niet beschikbaar
Doortje Bevers (Boxtel)
In de gemeente Boxtel verdient Doortje Bevers een eigen straat (1922-2010). Doortje heeft als vrijwilligster decennialang haar ziel en zaligheid in haar EHBO-werk gelegd. Ze leerde wel 15.000 Boxtelse kinderen hoe ze eerste hulp konden verlenen. Bovendien was ze niet te beroerd om mensen zélf te hulp te schieten - tot prins Claus aan toe.
Video niet beschikbaar
Henriëtte Pimentel-straat (Amsterdam)
Ongelooflijk maar waar: nog nergens in Nederland is er een straat vernoemd naar Henriëtte Henriquez Pimentel, de heldhaftige Amsterdamse crèche-directrice die tijdens de Tweede Wereldoorlog tal van Joodse kinderen van de dood redde. Samen met haar kinderverzorgsters, werknemers van de Hollandsche Schouwburg en verschillende verzetsgroepen, sluisde Henriëtte zo'n 600 kinderen de crèche uit. De kinderen doken onder en konden zo ontkomen aan de vernietigingskampen.
Zelf weigerde Henriëtte, die zelf ook Joods was, onder te duiken: ze wilde voor haar kinderen blijven zorgen. In 1943 werd ze met tientallen Joodse kinderen en collega's gedeporteerd naar Westerbork en vermoord in Birkenau.
Video niet beschikbaar
Elske ter Veld (Roelofarendsveen)
In de gemeente Kaag en Braassem is het tijd voor een Elske ter Veldstraat. Veel mensen zullen bij Elske ter Veld (1944-2017) denken aan dat ene moment waarop ze in huilen uitbarstte: toen ze in 1993 haar aftreden als staatssecretaris van Sociale Zaken bekendmaakte. Maar vergeet niet hoe strijdvaardig Elske was.
Jarenlang maakte ze zich hard voor de vrouwenzaak. Als Kamerlid, maar ook als voorzitter van het Vrouwensecretariaat van vakbond FNV. Gelijk loon voor gelijk werk, het recht op abortus, evenveel recht op een uitkering als mannen... Voor tal van vrouwenrechten sprong ze op de barricaden. Haar politieke boezemvriendin Jeltje van Nieuwenhoven: "Mannen krijgen vaak een straatnaam voor de functie die ze bekleedden. Maar vrouwen? Die verdienen een straatnaam als ze strijden voor de goede zaak, net zoals Elske Ter Veld." En zo is het. Gemeente Kaag & Braassem, op naar de Elske ter Veldstraat!
Video niet beschikbaar
Adrienne Minette Boissevain-van Lennep (Vught)
In Vught verdient Adrienne Minette 'Mies' Boissevain-van Lennep (1896-1965) een eigen straat. Mies zat in het verzet en verloor tijdens de oorlog twee zoons, haar man, heel veel gewicht (ze woog nog maar 33 kilo), maar niet haar optimisme. Punt één op haar agenda was, ondanks alles wat ze had meegemaakt: Bevrijdingsdag vieren. Ze bedacht de Nationale Feestrok, een rok die duizenden Nederlandse vrouwen zelf in elkaar zetten tijdens de wederopbouw.
Ook vóór de oorlog zette Mies zich in voor de goede zaak. Zo kwam ze -met succes!- in actie toen minister Romme het werken door getrouwde vrouwen wettelijk wilde verbieden.
Video niet beschikbaar
Hilda Verwey-Jonker (Goes)
Eén van de belangrijkste vrouwelijke politici van Nederland heeft in haar eigen geboortestad (Goes) geen eigen straat - en dat moet anders. Het gaat om een kleine vrouw (1 meter 47) met grootse daden: Hilda Verwey-Jonker, de eerste socioloog van Nederland. Hilda was daarnaast een monument van een politicus, die met onophoudelijk lobbywerk ervoor zorgde dat er een eind kwam aan de handelingsonbekwaamheid van vrouwen. Ook zorgde ze ervoor dat vrouwelijke ambtenaren na hun trouwdag konden door blijven werken en legde ze de basis voor vluchtelingenorganisatie UNHCR. En hadden we al gezegd dat ze ook actief was in het verzet? Tijd dus voor een Hilda Verwey-Jonkerstraat!
Video niet beschikbaar
Kale Marie (Roermond)
In Roermond, de hoofdstad van de heksenprocessen, verdient Kale Marie ("Kaell Merrie") een eigen straat. Marie is één van de tientallen onschuldige vrouwen die in Roermond werd vervolgd en gedood, omdat ze beticht werd van hekserij. In tegenstelling tot veel andere vrouwen, werd Marie in de rechtbank van alle leugenachtige aanklachten vrijgesproken. Desondanks overleefde ze de heksenjacht op haar niet: een opgefokte meute jonge mannen achtervolgde en mishandelde Marie, om haar tenslotte te verdrinken in de Maas.
Video niet beschikbaar
Evelien Schlösser (Buren)
In de gemeente Buren in het dorpje Rijswijk woont een heuse avonturier: Evelien Schlösser. Zij was de éérste vrouw die in een luchtballon de Atlantische Oceaan overstak. Maar voordat het haar was gelukt, ging het in 1985 eerst helemaal fout. Frank en Erik vertellen haar verhaal, pleiten voor een straatnaambordje en blikken samen met Evelien terug op deze geweldige prestatie!
Video niet beschikbaar
Zuster van Zwol (Velp)
Deze week een thuiswedstrijd voor redacteur Els Knaapen: we zijn in haar geboortedorp Velp!
Els brengt een ode aan een vrouw die tijdens de Tweede Wereldoorlog onmisbaar was in het Velpse verzet: Zuster van Zwol. Dankzij de zuster kwamen honderden joden, verzetsstrijders en andere onderduikers veilig de oorlog door. Of het nou bij haar thuis was, of in Ziekenhuis Velp: talloze onderduikers konden terecht onder de vleugels van de zuster. Bij haar noeste arbeid in het ziekenhuis kreeg Zuster van Zwol bovendien hulp van één van de grootste filmsterren die Hollywood zou voortbrengen: een piepjonge Audrey Hepburn.
UPDATE: Het mysterie rond de voornaam van Zuster van Zwol is intussen bijna opgelost! Ze heette "Berendina Wilhelmina van Zwol". Maar wie o wie weet wat haar roepnaam was? (Dien? Mien?) Mail me op els.knaapen@bnnvara.nl.
Met extra dank aan Gety Hengeveld en Marloes van de Kolk.
Video niet beschikbaar
Amina Berkane Abakhou (Kanaleneiland - Utrecht)
In de Utrechtse wijk Kanaleneiland verdient Amina Berkane Abakhou een eigen straat. Amina werd vorig jaar al geridderd, omdat ze een grote voorbeeldfunctie in de wijk heeft. Niet alleen omdat ze het heft in eigen hand heeft genomen door als jonge Marokkaanse moeder zichzelf Nederlands te leren spreken. Ook omdat ze iedereen in de wijk helpt het beste uit zichzelf te halen.
Zo helpt Amina andere vrouwen uit hun isolement door hen taalles te geven, begeleidt ze mbo-stagiairs, brengt ze vrijwilligers en hulpbehoevende bewoners samen, helpt ze ouderen met psychische problemen en maakt ze taboeonderwerpen zoals het 'Lentekriebels'-project bespreekbaar. Maar de overkoepelende reden dat Amina een straat verdient, is omdat ze in de wijk het medicijn vormt tegen segregatie en polarisatie. Haar overkoepelende boodschap? Blijf in gesprek met elkaar, want in iedereen zit iets goeds.
Video niet beschikbaar
Maria ter Meetelen (Medemblik)
Het is hoog tijd dat de gemeente Medemblik een straatnaambordje opricht voor oud-inwoner Maria ter Meetelen. Maria was een 18e-eeuwse avonturier, die zich in mannenkleren hulde en zo de wereld over reisde. Ze wist zich zelfs als cavalerist aan te sluiten bij het Spaanse leger! Haar leven lijkt een Hollywood-blockbuster, zeker wanneer ze tot slaaf wordt gemaakt en bij de sultan van Marokko belandt. Maria weet zich door levensbedreigende uitdagingen heen te slaan, werkt zich op tot raadgever van de sultan en belandt uiteindelijk veilig in Medemblik. Daar zet ze haar duizelingwekkende levensverhaal op papier.
Video niet beschikbaar
Connie Meijer (Vlaardingen)
Connie was een ontzettend getalenteerde en collegiale wielrenner in de jaren '80. Veel mensen denken ten onrechte dat Marianne Vos de eerste Nederlandse vrouw was die op de Champs Élysées zegevierde, maar niets is minder waar: dat was Connie Meijer. Ze schrijft de ene na de andere Tour-etappe op haar conto, maar helaas overlijdt Connie al vier jaar later. Ze sterft in het harnas tijdens een wielerwedstrijd in Naaldwijk, op 25-jarige leeftijd.
Video niet beschikbaar
Roosje Glaser (Den Bosch)
Roosje Glaser (1914 - 2000) was een joodse danslerares die in Den Bosch in de jaren 30 en 40 haar eigen dansschool uitbaatte. Haar ex-man ontwikkelde zich tot nazi en gaf Roosje aan bij de bezetter. Een onvoorstelbare reis volgde. Roosje kwam onder meer terecht in de kampen Vught, Westerbork en Auschwitz, maar weigerde zich als slachtoffer op te stellen. Ook toen ze in het experimenteerlokaal van Josef Mengele terechtkwam en daarna bij de gaskamers te werk werd gesteld, wist ze trouw te blijven aan zichzelf. Ze behield haar menselijkheid door te blijven dansen, zingen en de liefde te zoeken - ook als die liefde bij een SS'er te vinden was. Met een ongelooflijke levenslust knokte ze zich door de oorlog heen.
De straat waar de oude synagoge van Den Bosch staat, heet de Prins Bernhardstraat. Hoog tijd om die straat om te dopen in de Roosje Glaserstraat.
Video niet beschikbaar
Tollien Schuurman (Apeldoorn)
In Apeldoorn verdient atleet Tollien Schuurman (Diever, 1913 - Apeldoorn, 1994)* een eigen straat. Tollien zette drie wereldrecords op haar naam, op de afstanden 100 en 200 meter. Maar minstens zo bewonderenswaardig: ondanks alle maatschappelijke druk weigerde ze om deel te nemen aan de Olympische Zomerspelen van 1936. "Ik loop niet voor Hitler en zijn trawanten", aldus Tollien. Het werd haar niet in dank afgenomen en ze werd door de atletiekbond streng gestraft. Tijd voor eerherstel!
Video niet beschikbaar
Wil van Gogh (Ermelo)
In Ermelo verdient Willemina 'Wil' van Gogh (Zundert, 1862 - Ermelo, 1941) een eigen straat. Wil is één van de talloze vrouwen die ooit in Ermelo werd opgenomen in 'gesticht' Veldwijk. Wil deelde met haar bekende schildersbroer Vincent niet alleen haar aanleg voor psychische problemen, maar ook haar bevlogenheid. Vol passie zette zij in 1898 een baanbrekend evenement op: de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in Den Haag. Het werd een sleutelmoment in de eerste feministische golf.
Video niet beschikbaar
Mathilde Willink (Terneuzen)
Hoog tijd dat de gemeente Terneuzen een straat opricht voor Tilly den Doelder, beter bekend als Mathilde Willink (Terneuzen, 1938 - Amsterdam, 1977). Mathilde is de kleurrijkste figuur die de havenstad ooit heeft voortgebracht. Veel mensen zullen zich de mysterieuze dood van Mathilde in 1977 herinneren, waarmee ze voorgoed een mysterie bleef. Want die kogel in haar hoofd: had ze die zelf afgevuurd, of was ze vermoord? Mathilde Willink inspireerde kunstenaars, muzikanten, modeontwerpers en willekeurige voorbijgangers met haar oogverblindende voorkomen. De belangrijkste levensles die Mathilde ons leert: wees jezelf en trek je vooral niks aan van de rest. Of zoals ze zelf zei: "Ik doe alleen wat ik mooi vind".
Video niet beschikbaar
Ingrid Visser (Gouda)
Hoog tijd dat er in Gouda een Ingrid Visserstraat komt, want dat is de plek waar in 1977 de topvolleybalster ter wereld kwam. Ingrid groeide op in Zevenhuizen en ontpopte zich tot een van de grootste sportvrouwen die Nederland heeft gekend. Ze speelde maar liefst 517 interlands en zat 17 jaar in Oranje. Geen enkele Nederlandse sporter, man noch vrouw, kan daaraan tippen.
Video niet beschikbaar
Miep Diekmann (Assen)
In Assen verdient auteur Miep Diekmann (Assen, 1925 - Scheveningen, 2017) een eigen straat. In de jaren 60 besloot zij voor een heel nieuwe doelgroep te schrijven: jongeren. Bibliotheken, docenten en ouders wisten vaak niet wat ze met haar boeken aan moesten. Waren verhalen over seks, verkrachting en zelfdoding wel geschikt voor 'onze' kinderen? Ja, vond Miep Diekmann: "Het is altijd beter als je tijdig de gevaren hebt leren kennen en men je heeft geleerd hoe je moet terug knokken.”
Video niet beschikbaar
Koosje Seigers-van de Kuinder (Ommen)
In Ommen is het hoog tijd dat Koosje Seigers-van de Kuinder een eigen straatnaam verdient. Koosje speelde namelijk een belangrijk rol in het het Ommer verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met gevaar voor eigen leven wist ze geallieerde piloten, die achterna werden gezeten door de Duitsers, in veiligheid te brengen.
Video niet beschikbaar
Nel Karelse (Noord-Beveland)
In de gemeente Noord-Beveland is het tijd dat er een straat wordt vernoemd naar Nel Karelse (1926-2015). Slagersdochter Nel uit Kortgene sprong als liefhebberij geregeld over de plaatselijke kreekjes. Daar bleek ze zo goed in te zijn, dat haar talent voor het verspringen en sprinten werd opgemerkt. Ondanks het gebrek aan fatsoenlijke trainingsfaciliteiten op het eiland wist Nel zich in 1948 te kwalificeren voor de Olympische Spelen in Londen. Nel Karelse werd daarmee de allereerste vrouwelijke Olympiër uit Zeeland.
Truus Postma (Appelscha)
Soms verdiend zelfs een veroordeelde vrouw dat een straatnaam naar haar wordt vernoemd. Zo iemand is Truus Postma. Zij is euthanasiepionier. Waarom zij deed wat zij deed, en daarom zeker een straatnaam verdient, dat hoor je hieronder.
Video niet beschikbaar
Tante Rikie (Zwarte Cross/Lichtenvoorde)
Wie Zwarte Cross zegt, zegt Tante Rikie! Maar hoe werd Tante Rikie eigenlijk de Koningin der Voederbietels, de Gravin van de Hummelse Hei, de Geestelijk Leider van de Zwarte Cross? En waarom heeft ze eigenlijk nog geen eigen straat?
Video niet beschikbaar
Helen Colijn (Raalte)
In Raalte overleed in 2006 een vrouw die een eigen straat verdient: Helen Colijn (1920-2006). Helen werd in 1942 opgesloten in een zogenoemd 'Jappenkamp' op Sumatra, nadat zij schipbreuk leed toen ze voor de Japanse bezetter probeerde te vluchten. De situatie in het kamp was verschrikkelijk, maar de vrouwelijke gevangenen wisten de moed erin te houden met een 'stemmenorkest'. Wie meezong in het orkest of ernaar luisterde, wist zo mentaal even uit het kamp te ontsnappen.
Video niet beschikbaar
Cornelia Boon-Verberg (Texel)
Cornelia Boon-Verberg (1904-1982) waagde in 1945 haar leven om Georgische militairen die tegen de Duitsers in opstand kwamen, in veiligheid te brengen. Na de oorlog werd Cornelia in Georgië tot ereburger benoemd en gefêteerd met blikken kaviaar. Zelf vond ze die eitjes maar niets, maar gelukkig kende ze een Texelaar die er wél dol op was: Jan Wolkers. En volgens Els Knaapen is het dus de hoogste tijd voor een Cornelia Boon-Verbergstraat op Texel.
Video niet beschikbaar
Trijntje Keever (Edam-Volendam)
Groot nieuws uit de gemeente Edam-Volendam: er komt een vrouwenstraat bij! En wel een straat voor Trijntje Keever, 's werelds grootste vrouw ooit. Trijntje, ook wel bekend als "De Groote Meyt", reisde in de 17e eeuw kermissen langs als bezienswaardigheid. Ze leefde met maatje 54 letterlijk op grote voet - en dat is ook te zien aan de "pantoffels der teedere maagd", die nog altijd in het Edams Museum te bewonderen zijn.
Video niet beschikbaar
Liane Engeman (Zandvoort)
Hoog tijd dat Zandvoort een straat opricht voor de vrouw die op het circuit de weg bereidde voor vele andere snelle vrouwen: Liane Engeman (1944). Liane werd bij toeval autocoureur, nadat ze liftte naar het strand van Zandvoort. Ze reed mee met coureur Rob Slotemaker, die in de badplaats een autorenschool had. Daar werd Lianes racetalent ontdekt. Op menig circuit liet Liane Engeman bij de finishlijn vele mannelijke coureurs met het schaamrood op de kaken achter zich.
Video niet beschikbaar
Toos Roeks-Terra (Heerlen)
In de gemeente Heerlen mag een straatnaambordje de grond in, voor icoon Toos Roeks-Terra (1933-2022). Toos Roeks had niet alleen een gezin met negen kinderen, maar bestierde ook zeven Limburgse platenzaken, waaronder twee in Heerlen. Toos kende haar klanten als haar eigen kinderen: ze werd wel "de computer" genoemd, omdat ze van iedereen wist welke platen ze al in de kast hadden staan. Vol overtuigingskracht wist ze vervolgens de perfecte nog ontbrekende plaat aan de man te brengen. Hoog tijd dat dit zakenwonder en Heerlense icoon geëerd wordt met een eigen straat.
Video niet beschikbaar
Elze Frederika van den Ban (Lelystad)
Lelystad heeft maar een jonge geschiedenis, maar haar geschiedenis begon met een bijzondere vrouw: Elze Frederika van den Ban (1894-1973). In de jaren 50 werkte Elze als stedenbouwkundige en hoofdingenieur bij de Dienst der Zuiderzeewerken. Ze boog zich over de tekentafel en besloot dat de wegen rond Lelystad niet te recht mochten zijn en dat er onderweg op de fiets ruimte moest zijn voor verrassingen, zoals hier en daar een bosje. Steeds vroeg ze zich af: waar worden de toekomstige bewoners van de polder gelukkig van? Elze werd ook wel 'Moeder Veluwemeer' genoemd, omdat zij besloot tot de aanleg van recreatieve strandjes langs de kust. Zonder Elze had Noordoost-Flevoland er niet zo uitgezien, zoals het er nu uitziet... en dat verdient een straat.
Video niet beschikbaar
To Smeenk (Doetinchem)
In Doetinchem verdient (Cato) To Smeenk (1911-2010) een eigen straat. To was tussen de jaren 40 en 70 kinderarts in Doetinchem en deed haar werk met hart en ziel. Dokter To Smeenk gaf ouders broodnodige lessen in de "kinderhygiëne", introduceerde kindervaccinaties, redde eigenhandig kinderlevens en drong zo de kindersterfte in de Achterhoek terug.
Video niet beschikbaar
Marie Kamphuis (Zwolle)
In Zwolle verdient Marie Kamphuis (1907-2013) een eigen straat. Marie is de grondlegger van het professionele sociaal-maatschappelijke werk in Nederland. Ze veranderde het vakgebied van paternalistische liefdadigheid naar 'social casework': individuele hulpverlening met een eigen verantwoordelijkheid voor de cliënt.
Video niet beschikbaar
Lily Bouwmeester (Sliedrecht)
Hoog tijd dat er in Sliedrecht een straat verschijnt voor actrice Lily Bouwmeester (1901-1993). Lily werd gekroond tot de "beste actrice van de vooroorlogse Nederlandse film" en dat is niet voor niets. In de jaren '30 was ze zo succesvol, dat zelfs Hollywood haar een contract aanbood. Toen in de oorlog de Duitse nazi-filmmaatschappij UFA haar eveneens probeerde te strikken, weigerde ze. Ze vertikte het zich naar de Duitse bezetter te voegen, stopte met acteren en gaf onderduikers een veilig thuis.
Video niet beschikbaar
Francien de Zeeuw (Purmerend)
In de gemeente Purmerend is het hoog tijd dat Francien de Zeeuw een eigen straat krijgt. In de Tweede Wereldoorlog was Francien lid van het verzet. Ze luisterde de Duitsers af, verspreidde voedselbonnen en wapens en stootte met gevaar voor eigen leven door de frontlinie heen, om zo levens te redden. Na de oorlog zette Francien zich opnieuw voor Nederland in, door zich aan te sluiten bij de Marva: de gloednieuwe Marine Vrouwenafdeling. Zo werd Francien de Zeeuw in 1944 de allereerste vrouwelijke beroepsmilitair in Nederland.
Video niet beschikbaar
Jetty Paërl (Amstelveen)
In de gemeente Amstelveen verdient zangeres en cabaretière Jetty Paërl (1921-2013) een eigen straat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vrolijkte Jetty (zo ver dat ging) Nederland op via Radio Oranje. "Jetje van Radio Oranje" zong liedjes voor cabaretprogramma De Waterreus, waarmee ze de spot dreef met de Duitse bezetter. Ook sloot Jetty zich aan bij het Vrijwillig Vrouwenhulpkorps. Met een grote wagen reed ze door bevrijd Nederland en schoot ze burgers te hulp.
Video niet beschikbaar
Ellen van der Ploeg (Den Haag)
Het is hoog tijd dat Ellen van der Ploeg (1923-2013) in Den Haag wordt geëerd met een eigen straat. Ellen woonde als jonge vrouw tijdens de Tweede Wereldoorlog in het toenmalige Nederlands-Indië, dat door Japan bezet werd. Daar werd ze door Japanners naar een bordeel gebracht en maandenlang gedwongen tot prostitutie. Ondanks alle schaamte en pijn besloot Ellen in de jaren 90 te vertellen wat haar is aangedaan. Ze getuigde in de media en voor de Verenigde Naties, in de hoop dat Japan excuses zou maken. Ook streed ze vol vuur tegen de pijnlijke term "troostmeisjes".
Video niet beschikbaar
Betsy Kerlen (Zutphen)
In de gemeente Zutphen verdient Betsy Kerlen (1859-1932) een eigen straat. Betsy is een rasfeminist van het eerste uur. Zo streed ze anno 1900 voor het recht op sport, voor comfortabele kleren én voor het vrouwenkiesrecht. Ze fietste en zwom dat het een lieve lust was, hoe "zedenverwilderend" ze ook genoemd werd. Tijd voor een Betsy Kerlenstraat!
Video niet beschikbaar
Ella Vogelaar (Steenbergen)
In de gemeente Steenbergen verdient PvdA-politicus en bestuurder Ella Vogelaar (Steenbergen 1949-Utrecht, 2019) een eigen straat. Veel mensen herinneren zich nog dat ongemakkelijke interview door Rutger Castricum. Maar we lijken wel vergeten te zijn hoe Ella streed voor emancipatie en gelijkheid. Bovendien was ze haar tijd vooruit: in de tijd dat haar partijleider tot méér polarisatie opriep, pleitte Ella juist voor nuance.
Video niet beschikbaar
Cobie Ensink (Emmen)
In de gemeente Emmen mag een straatnaambordje de grond in, voor milieuactivist en oud-wethouder Cobie Ensink (1942-2022). Cobie verzette zich in de jaren 80 fel tegen illegale afvaldumpingen door grote industriële spelers, zoals de Nederlandse Aardolie Maatschappij.
Video niet beschikbaar
Jenny Visser-Hooft (Doorn)
In de gemeente Utrechtse Heuvelrug is het hoog tijd voor een eigen straat voor Jenny Visser-Hooft (1888-1939). Jenny ondernam met haar man levensgevaarlijke expedities naar de Karakoram, een onherbergzaam gebied tussen India en China. Om de natuur daar in kaart te brengen, trotseerde ze in de jaren 20 de hoogste bergen, snelstromende rivieren en vernietigende lawines.
Video niet beschikbaar
'Luchtbuks Ria' van Dijk (Tilburg)
In Tilburg verdient Ria van Dijk (1920-2021), beter bekend als 'Luchtbuks Ria', een eigen straat. Niet alleen omdat ze 85 jaar lang een icoon was bij de schiettent op de Tilburgse kermis... Vooral omdat Ria met volle teugen van het leven genoot en anderen liet meegenieten.
Video niet beschikbaar
Jo van Dorp-Ypma (Lekkerkerk)
In de gemeente Krimpenerwaard verdient de protestants-christelijke schrijver Jo van Dorp-Ypma (1908–1986) een eigen straat. Jo Ypma werd geboren in het dorpje Haastrecht en de boeken die ze schreef, speelden zich ook vooral daar af: op het platteland. Behalve warm pleitbezorger voor de mensen uit de Krimpenerwaard, was Jo Ypma een eigenzinnige vrouw, die haar eigen koers bepaalde. In haar boeken moedigde ze haar lezers aan hetzelfde te doen.
Video niet beschikbaar
Alice Hovestadt (Ouwerkerk)
Als Rode Kruis-vrijwilliger Alice Hovestadt op 1 februari 1953 hoort over de Watersnoodsramp, komt ze onmiddellijk in actie. Ze trommelt haar collega's op en ze vertrekken diezelfde dag nog met drie zeilboten naar Zeeland. Het stormt verschrikkelijk, maar toch lukt het Alice om tientallen mensen per boot in veiligheid te brengen. Zelf vindt Alice dat heel normaal, want ze is "gewoon een mens die helpen kan". Alice Hovestadt verdient meer eer en dus willen wij voor haar een straat op Schouwen-Duiveland.
Video niet beschikbaar
Geertje Dircx (Hoorn)
In Hoorn verdient oud-inwoner Geertje Dircx (ca. 1610-1656) een eigen straat. Geertje was de tweede geliefde van Rembrandt van Rijn, maar nog veel meer dan dat. Geertje Dircx was vooral een vrouw die al in de zeventiende eeuw met succes voor haar rechten opkwam, ook al moest ze Rembrandt voor de rechter slepen.
Video niet beschikbaar
Annie Dekker (Zeewolde)
In Zeewolde verdient dorpspionier Annie Dekker een eigen straat. Annie was in de beginjaren van Zeewolde onmisbaar voor het dorp. Ze ook wel "Annie van de Krant" genoemd, want in haar eentje vormde ze een complete krantenredactie. Met haar krant, haar vrijwilligerswerk en haar taxi, vormde Annie de verbindende schakel voor het jonge Zeewolde, dat toen nog als los zand aan elkaar hing.
Video niet beschikbaar
Gré Brouwenstijn (Den Helder)
Het wordt hoog tijd dat de wereldberoemde operazangeres Gré Brouwenstijn (1915 - 1999) in Den Helder een eigen straat krijgt. In de jaren vijftig en zestig behoorde Brouwenstijn tot de grootste operasterren ter wereld, maar intussen dreigen we haar naam te vergeten. Dat moeten we voorkomen. Het is namelijk een prestatie van wereldformaat, dat een meisje dat uit een arm mariniersgezin, uitgroeide tot zo'n opera-icoon.
Video niet beschikbaar
Betty Boeke-Cadbury (De Ronde Venen)
Christen-anarchist en pacifist Betty Boeke-Cadbury (Birmingham 1884 - Abcoude 1976) richtte samen met haar man Kees Boeke de vernieuwingsschool De Werkplaats op. Anno 2022 staat de naam van Kees op wel vier Nederlandse straatnaambordjes, maar Betty dreigt intussen in de vergetelheid te raken. Ten onrechte, want ze voerde haar hele leven een strijd voor vrede en rechtvaardigheid. In de Tweede Wereldoorlog bereikte Betty's dadendrang een hoogtepunt. Tijd dus voor een Betty Boeke-Cadbury-straat.
Meer Vrouw Op Straat - Betty Boeke-Cadbury
Gonne Donker (Monnickendam)
Schaatsicoon Hillegonda 'Gonne' Donker (1918-2005) uit Ilpendam schreef in 1937 schreef geschiedenis, toen zij als allereerste Nederlandse vrouw meedeed aan een WK schaatsen. Donker brak in de jaren dertig record na record, maar toch kennen nog maar weinig mensen haar naam. Tijd voor een eigen straat!
Video niet beschikbaar
Settela Steinbach (Eindhoven)
Settela (Anna Maria) Steinbach (1934-1944). Haar gezicht werd wereldberoemd, door dat ene beeld: een meisje met een hoofddoek, dat in een goederenwagon staat en naar buiten kijkt.
Settela werd vermoord in Auschwitz en haar gezicht kwam na de oorlog symbool te staan voor de jodenvervolging. Settela was echter niet joods, maar Sinti. Samen met haar familie woonde ze op een woonwagenkamp in Eindhoven. Daarmee vertelt Settela's foto ook een verhaal dat veel minder bekend is: het verhaal van de doelbewuste genocide van Sinti- en Roma-families.
Video niet beschikbaar
Caroline Emilie Bleeker (Zeist)
Caroline Emilie Bleeker (1897-1985), roepnaam Lili. Deze eigengereide ondernemer stond aan de wieg van een uitvinding, die de wetenschap voorgoed zou veranderen: de fasecontrastmicroscoop. Daarnaast was Lili Bleeker voor de duvel niet bang, zo bewees ze in de Tweede Wereldoorlog. Tijd voor een Dokter Lili Bleekerstraat in Zeist, dus!
Video niet beschikbaar
Marga van Arnhem (Geldermalsen)
Het is hoog tijd dat presentator Marga van Arnhem (1940-1997) een eigen straat krijgt. Marga woonde jarenlang in Rumpt en was - behalve de tweede vrouw die het NOS Journaal presenteerde - de allereerste vrouwelijke presentator van Studio Sport. Lang niet iedereen zat daar te wachten op een vrouw. Toen Marga in 1972 verslag deed van een voetbalwedstrijd, belden er zelfs boze kijkers naar de studio van de NOS: "Haal die vrouw van de tv!"
Video niet beschikbaar
Annie Post-Salomons (Valthermond)
Verzetsstrijder Annie Post-Salomons (Nieuw Buinen, 1901-1982) verdient een straatnaam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden tientallen onderduikers bij haar een veilig onderkomen. Tot een razzia in 1943: toen begon voor Annie een lange lijdensweg langs drie concentratiekampen. Wanneer ze opgesloten zit in een buitenkamp bij Dachau, zet ze met haar medegevangenen een levensgevaarlijke, maar dappere stap: ze staakt.
Video niet beschikbaar
Lenie van der Hoorn-Langelaan (Harlingen)
Harlingen is een stad uit de Elfstedentocht en daarom staan we stil bij een bijzondere schaatskampioene: Lenie van der Hoorn-Langelaan (1948). Zij zal Harlingen nóóit meer vergeten. In 1985 kwam ze als eerste vrouw over de streep en werd daarmee de eerste officiële Elfstedentocht-winnares.
Video niet beschikbaar
Johanna 'Hans' Westerdijk (Baarn)
Johanna 'Hans' Westerdijk (1883 - 1961), oud-inwoner van Baarn en was de eerste vrouwelijke hoogleraar van Nederland. Johanna Westerdijk legde de basis voor een niet te onderschatten wetenschap: de plantenziektekunde. In Baarn bestierde ze een instituut waar naar duizenden schimmelsoorten onderzoek werd gedaan. Tientallen vrouwen maakten onder haar bezieling succesvol carrière in de wetenschap. En ook al is ze de eerste vrouwelijke hoogleraar: toch mat ze zichzelf de mannennaam 'Hans' aan. En deze hoogleraar Westerdijk, verdient een straatnaam!
Video niet beschikbaar
Titia van der Tuuk (Ubbergen)
Deze week vertelt redacteur Els Knaapen over Titia van der Tuuk (1854 - 1939), oud-inwoner van Ubbergen. Titia vocht voor het vrouwenkiesrecht, streed tegen knellende korsetten, knokte tegen vrouwenhandel en is anno 2022 een lichtend voorbeeld voor... hedendaagse koudwaterbadderaars zoals Wim Hof.
Video niet beschikbaar
Charlotte Jacobs (Slochteren)
Straatnaambordjes met vrouwennamen? Die zijn er veel te weinig. Daarom pleit Els Knaapen voor een straat voor Charlotte Jacobs. Zij was de eerste vrouwelijk apotheker in Nederland, en waarom zij dan zo'n vernoeming verdient, dat hoor je hier!
Video niet beschikbaar