Antoinette Beumer: 'Mijn kern bestaat uit drijfzand'

‘Ze is krankzinnig ambitieus’, zeggen mensen om haar heen. Ze heeft het altijd gehad, erkent ze zelf, van jongs af aan. "Ik ben op mijn zesde getrouwd met een buurjongetje. Ik kan me nog herinneren dat dat echt een trouwerij moest worden. Ik heb dat helemaal geregisseerd op een pleintje, met allemaal stoeltjes, ik had een witte jurk aan... Alles was tot in perfectie uitgevoerd. Maar haar oma merkte op: ‘Hij is wel erg blond’. Was het klaarblijkelijk toch net niet goed genoeg."

Ook nu is het niet goed genoeg. Ze heeft voor de film drie nominaties voor een Gouden Kalf binnen gesleept: Beste muziek, beste acteur, beste film. Maar genieten van dat succes kon ze in eerste instantie niet want, helaas, geen nominatie voor beste regie. "Dat is de keerzijde van die perfectie. Dat je je zo ontzettend mislukt voelt. Ik vind dat heel lelijk van mezelf, helemaal niet chic."

Onveilige vader

Ze groeide op met een vader die psychisch niet gezond was. "Ik kan mij herinneren dat ik een onveilige vader had, in die zin dat hij of heel leuk was of heel boos. Hij was groot in zijn emoties." Op haar 17e belandde hij in een psychiatrische kliniek. Net als de hoofdpersoon in de film heeft Antoinette Beumer rondgelopen met de angst zelf ook ‘gek’ te worden. "Rond mijn 40e heb ik dat serieus gedacht. Rond mijn 40e ben ik gescheiden van de vader van mijn kinderen, dus ging ik verhuizen. Ik zat net met werk, van het ene naar het andere. Ik zat even thuis, de helft van de tijd zonder kinderen. Dat waren de omstandigheden die bij mijn vader ook een rol hebben gespeeld." De scheiding van Antoinette’s moeder rond zijn 40e was het laatste zetje dat hem naar de inrichting dreef.

Haar jeugd zorgde voor een permanent gevoel van onveiligheid, een gebrek aan houvast, zelfs nu ze een machtige carrière als filmregisseur heeft opgebouwd en op 1 november aan de slag gaat als hoofd drama bij Netflix Benelux draagt ze dat met zich mee. "Ik heb toch altijd het gevoel dat mijn kern uit drijfzand bestaat. Ik heb niet het gevoel dat ik een hele sterke basis heb." Haar echtgenoot, Maaik Krijgsman, heeft haar erop gewezen dat in al haar films een zinnetje zit die neerkomt op: ze hebben toch van me gehouden. "Ik vind dat heel pathetisch, dat ik op mijn leeftijd daar nog steeds mee bezig ben. Maar dat is dat drijfzand. Als je die basis niet hebt, heb je die bevestiging toch keer op keer nodig."

'Het idee dat ik mijn eigen jeugd herschreven heb'

In Mijn vader is een vliegtuig gaat powervrouw Eva op zoek naar de oorzaak van haar paniekaanvallen. "De kern is dat je de shit uit je verleden moet oplossen om je in het heden te kunnen verbinden. Globaal komt dat in al mijn werk terug, dat je het beest in de bek moet kijken, dat je daar niet voor weg moet lopen." Al eerder probeerde ze het verhaal om te zetten in een toneelstuk, toen ze nog op de academie zat. Later volgde een poging een documentaire te maken. Maar ze was er nog niet klaar voor.

Dat moment kwam pas toen ze zich in 2015 overwerkt terug trok in haar huisje in Frankrijk. Ze schreef een roman waarin haar verleden het uitgangspunt is, maar wel fictie is. Net als nu de film. "Ik heb soms het idee dat ik mijn eigen jeugd herschreven heb. Soms herinner ik me dingen, waarvan ik denk; Was dat nou verzonnen, of was het echt." Het is voor haar zelf niet altijd duidelijk waar de grens ligt tussen feit en fictie. "Ik hoef dat niet per sé te weten. Maar wat ik wel verdrietig vind, is dat ik ook de herinnering van mijn kinderen heb herschreven. Die hebben zich geïdentificeerd met de kinderen in het boek." Niet meer dan logisch; Voor het boek heeft ze elementen van haar eigen kinderen gebruikt, maar daar dingen bij verzonnen om er een beter verhaal van te maken. "Zij namen dat over. Zij kleurden hun eigen herinneringen met de scenes uit het boek."

En ander probleem is dat ook haar zussen niet zaten te wachten, niet op het boek, niet op de film. "Zij worden erop aangesproken, omdat mensen denken: Dan is dat gebeurd en dat gebeerd. Hoe vaak ik ook blijf zeggen: ik heb op de werkelijkheid gefantaseerd, het blijft voor hen ingewikkeld. Maar ik denk dat als je echt iets waardevols wil maken, moet je rücksichtsloos zijn. Dat betekent dat ik nu ook rucksichtslos ben naar mijn omgeving. Of ze me dat uiteindelijk zullen gaan vergeven… Dat weet ik niet. Dat hoop ik."