'Ruzie maken zit in mij, als ik geen conflict heb lukt het niet om kunst te maken'
- Nieuws
- 'Ruzie maken zit in mij, als ik geen conflict heb lukt het niet om kunst te maken'
Beeldend kunstenaar Erik van Lieshout maakte een nieuwe film: Beer (bier) die op 23 januari op het IFFR (Filmfestival in Rotterdam) in première gaat. In Kunststof vertelt hij over zijn twijfel of je als kunstenaar nog vrij en compromisloos kunt zijn als je een prijs wint die bestaat uit een groot geldbedrag, geschonken door een multinational.
Radicaal, persoonlijk en confronterend
Het winnen van de Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Kunst was voor Van Lieshout een vloek en een zegen tegelijk. Als hij in 2018 de Heineken prijs wint - 100.000 euro te investeren in nieuwe kunstprojecten - lijkt hij een nieuw onderwerp te pakken te hebben.
Als kunstenaar bekijkt hij de positie van de multinational in de wereld en is uiterst kritisch over hoe het bedrijf opereert in Afrika. Hij besluit al snel een film te maken over het proces; arme kunstenaar krijgt grote prijs, maar heb je daarmee ook meteen inspiratie? Het wordt een zoektocht naar de positie van de kunstenaar van nu.
Het winnen van zo'n grote prijs doet veel met je. Zeker als 'eenzame kunstenaar'
Van Lieshout: "Ik was enorm blij met de prijs, ik kon er niet over uit. Het kwam op een ontzettend goed moment. Zo fijn om even zonder geldzorgen te leven. Van de helft van het bedrag ben ik de film en installatie Beer gaan maken. Ik was net 50 geworden, mooi moment om te onderzoeken waar ik sta als kunstenaar."
Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.
"Ik ga vaak monologiseren en dan denk ik dat ik fantastisch bezig ben. Hardop denken voor de camera, doe ik urenlang. Ik maak mini-verhaaltjes over wat er bij mij thuis gebeurt, ga ruzie maken met de buren en film dat ook."
Promotiemeisjes in Afrika
"Cruciaal voor de film was dat ik las over hoe Heineken in Afrika opereert en hoe promotiemeisjes worden uitgebuit in sommigen landen. De prijs kwam voor mij in een ander daglicht te staan. Mijn antwoord was iets terug doen voor Afrika, iets goeds doen met dat geld. Zo heb ik bijgedragen in de bouw van een kleine apotheek in Tanzania. Inmiddels wordt er trouwens veel vaker kritisch gekeken naar multinationals als het gaat over kunstsponsoring."
"Ik schrik niet per se van een bedrijf dat fout is. Ik werk ook graag met moeilijke mensen, daar komen vaak bijzondere dingen uit. Ik ben opportunistisch, want ik houd van problemen. Altijd goed voor het project. Ik was met van alles bezig wat over Heineken ging, maar ik had niet direct in de gaten hoe groot dat onderwerp was. Ik was dankbaar voor deze wending."
De terreur van de saaiheid
"Toen ik begon vond ik beeldende kunst heel saai. Daar wilde ik met mijn eigen kunst op reageren. Kunst en leven, dat gaat voor mij altijd samen. Ik trek me van alles aan van de wereld, anderen doen dat helemaal niet. Ik houd heel erg van Mondriaan. Hij is gevlucht voor de oorlog, maar we zien daar niets van terug in zijn schilderijen. Dat is toch raar? Wat hij schildert is dan toch decoratie?"
"Conflicten zijn de brandstof voor mijn werk. Ik zoek het op, dat zit in me. Door ruzie te maken krijg ik inzichten, zie ik de oplossing in een proces. Ik ben op de lagere school heel vaak met de klompen op de kop geslagen, daar had ik het ook al."
"Dus in de film krijg ik ruzie met mijn vrouw, met het Van Abbemuseum (dat ik volkomen onterecht het saaiste museum van Nederland had genoemd), met journalisten over wat ik over Heineken heb gezegd en daarna kreeg ik ruzie met de commissie van Heineken. Ik kan helemaal de weg kwijtraken en daarna moet ik de boel weer gladstrijken."
