Marie-Mae van Zuilen: 'Ik ken geen vrouwen die het systeem van onderdrukking niet voelen'

De 7 Kamers

In De 7 Kamers onderzoekt ze wat er gebeurt als het gevoel na misbruik geen vorm krijgt. "Het bestaat in jou, in je hoofd, maar niet in de wereld." Met haar voorstelling hoopt ze het een beetje tastbaarder te maken. "Ik zou een brief van de overheid willen krijgen met daarbij een object dat je voor altijd bijhoudt. Het object is groot, raar en je kan er niet omheen. Het is niet per se mooi en je snapt het ook niet meteen. Je moet het goed verzorgen. Dan bestaat het als iets tastbaars in de kamer."

Deze vorm geven, helpt Marie-Mae in de aanvaarding van misbruik als een stukje van zichzelf. De daad zelf ziet Marie-Mae als betekenisloos, maar door er kunst van te maken voelt het zingevend. "Ik wil er soms flauwe grappen over maken. Ik ben meer dan die gebeurtenissen. Het is niet mijn identiteit."

De cultuurtips van Marie-Mae van Zuilen

Onderland, Alma Mathijsen

In een soort Alice in Wonderland-verhaal ontmoet Harper figuren die elk op hun eigen magische manier omgaan met seksueel misbruik. Iemand verdwijnt met behulp van een parfum, de ander zit letterlijk in de knoop. Iemand zorgt voor haar herinnering, hoe gruwelijk het ook is. Net als mijn object gaat het niet weg. En dat is prima."

F*CK Lolita, Het Zuidelijk Toneel

"Dit is misschien wel de mooiste voorstelling die ik ooit heb gezien." Hier heet Lolita Dolores. We zien haar seksuele ontwikkeling. "Dat was bevrijdend om te zien. Zo mooi en dan wordt het kapot gemaakt omdat ze wordt misbruikt. Ze ontdekt dat ze een aantrekkelijk, seksueel wezen is en wil door de oudere man gezien worden. Ze wil niet met hem naar bed, want ze is 12. Dolores zegt: 'ik wilde niet met hem naar bed, maar vond het fijn dat iemand het leuk vond dat ik bestond.' Ik kan erom huilen, zo mooi. Dat raakt me."

"Ik zag in de zaal hoe hard alle vrouwen waren aangedaan. Ik ken geen vrouwen die niets hebben meegemaakt of dat systeem voelen van onderdrukking. Waarom word ik niet als mens gezien, maar als vrouw? Hoewel verkrachting onvergeeflijk is zoekt Marie-Mae ook naar nuance. "Een slachtoffer is niet zielig en een dader is niet alleen vreselijk. Zien dat er een reden is waarom een dader zoiets doet, vinden we moeilijk."

The Red Turtle, Michael Dudok de Wit

"In deze animatiefilm strand een man op een eiland. Hij doodt een rode schildpad, die op magische wijze verandert in een vrouw. Ze krijgen een kind. Het gaat over loslaten en de vergankelijkheid in de wereld. Ik moest zo huilen op het einde. Zij sterft, zijn kind is weg en hij is weer alleen. Ik kijk altijd vanuit mijn vakgebied naar hoe iemand speelt. Bij animatie is dat minder. Daar hou ik van."

Alle films van Yorgos Lanthimos

"Hij gebruikt altijd een metafoor om iets te vertellen. Dat vind ik geweldig. In The Lobster word je een dier als je geen geliefde vindt. Hij toont een maatschappij leven, gestuwd door het gezin waarin je niet tevreden zou kunnen zijn in je eentje. Door de manier waarop hij het vertelt, wordt het niet pathetisch of cynisch."

La symphonie des éclairs, Zaho de Sagezan

"Ik vind het geweldig hoe ze haar eigen vorm in de traditie van chansons vindt. Met haar poten in de klei-achtig stemgeluid zweeft ze door de ruimte als een soort slaapliedje. Dat prikkelt mijn verbeelding."

Hein

"Hein bezoekt zijn opa die op een begraafplaats werkt en ontdekt zijn talent: hij kan dode mensen zien. Hij voelt meteen een verantwoordelijkheid om zijn talent te benutten. De serie heeft een megagoed script en geweldige acteurs. We zeuren vaak over de Nederlandse televisiecultuur, want er is weinig geld en tijd. Maar de geldschieters onderschatten het Nederlandse publiek. Wat je mensen voorschotelt, gaan ze leren van houden. Ook als het experimenteler is."