Roxane van Iperen: je zou mijn boekenweekessay naar omgeving van Pieter Omtzigt moeten sturen

De mens is een groepsdier, dat staat voor Roxane van Iperen als een paal boven water. "De hunkering om deel uit te maken van een collectief is zo enorm, vertelt de schrijfster. "In mijn essay haal ik de kinderpsychiater Dries van Dantzig aan. Volgens hem wil de mens autonoom zijn, maar ook onderdeel van een groep uitmaken. Dat contrast is de grootste strijd van het leven."

Groepsdenken

Het essay van de bestsellerauteur speelt zich af in het Rwanda van 1994. Onder toeziend oog van de blauwhelmen van de Verenigde Naties werden leden van de tutsi-stam afgeslacht door militante hutu’s.

Van Iperen beschrijft de moedige rol van Roméo Dallaire, VN-generaal ter plaatse. "Hij doorzag het groepsdenken van dat conflict", legt van Iperen uit. "Hij zag geen hutu’s en tutsi’s, maar alleen maar mensenlevens die werden bedreigd. En hij trok zich niks aan van de onverschilligheid van het Westen ten opzichte van de genocide."

'Dit klopt niet'

Maar in zijn eentje kon Dallaire het tij niet keren. De massaslachting zette door en binnen honderd dagen verloren 800.000 tutsi’s hun leven. Een direct gevolg van groepsdenken, aldus van Iperen. "De vraag is: wanneer draag je je individuele geweten over aan het collectief? Je zag het ook weer bij de toeslagenaffaire. Dan heb je mensen nodig die hun loopbaan op het spel durven te zetten door te zeggen: dit klopt niet."

Volgens de Volkskrant leest “Genocidefax” als ‘een vuistslag’. Zo ver wil van Iperen zelf niet gaan. "Mijn werk houdt je als lezer een spiegel voor en een spiegelbeeld heeft duizend echo’s. Ik hoop de lezers mee te nemen op een zoektocht naar het verschil tussen goed en fout, maar zelf heb ik het antwoord op die vraag ook nog lang niet gevonden."

De auteur hoopt vooral dat haar essay goed gelezen wordt in Den Haag. "Ik hoop dat de omgeving van Pieter Omtzigt het leest, al die mensen die voor hun loopbaan kozen ten tijde van de toeslagenaffaire."