Cultuur & Media
NTR

Jeroen Visser ontdekte het bizarre verhaal van een rampzalig verlopen Noord-Koreaanse spionagemissie

foto: Jeroen Visser
  1. Nieuwschevron right
  2. Jeroen Visser ontdekte het bizarre verhaal van een rampzalig verlopen Noord-Koreaanse spionagemissie

17 september 1996. Een Noord-Koreaanse spionage-onderzeeër strandt op een rots voor de kust van Zuid-Korea. 26 bemanningsleden vluchten het land op. Zuid-Korea slaat groot alarm en mobiliseert 40.000 soldaten. Wat volgt is een klopjacht van Bondsiaanse proporties. 22 bemanningsleden worden al snel uitgeschakeld, 2 spionnen doen er alles aan hun missies voort te zetten, 1 bemanningslid is nog altijd spoorloos. De stuurman Lee Kwang-soo wordt gearresteerd en later ingelijfd door de Zuid-Koreaanse marine. Het boek Noord-Korea zegt nooit sorry is de reconstructie van dit bizarre verhaal, waarmee Jeroen Visser zijn correspondentschap in Seoul afsluit.

De bromance tussen Donald Trump en Kim Jong-un

Jeroen Visser stuitte op het verhaal tijdens de Olympische Winterspelen van 2018. “Misschien kun je je dat nog herinneren; dat waren de vredesspelen, die het begin inluiden van de bromance tussen Donald Trump en Kim Jong-un", vertelt de journalist in Kunststof. "Daarvoor was het nog heel spannend geweest, de raketten vlogen over het schiereiland. En opeens was daar die ommekeer.“

Bij de openingsceremonie in PyeongChang bewierookten Noord-Koreaanse cheerleaders de hereniging en werd John Lennon’s Imagine uit volle borst meegezongen. “Terwijl ik een paar maanden daarvoor mijn schuilkelder nog had ingericht."

Het verlange van hereniging

Voor de Volkskrant nam Jeroen Visser een kijkje in Gangneung, de schaatsstad van de Spelen. Vlakbij het stadion waar Sven Kramer zijn rondjes moest rijden stond de onderzeeër, uitgestald als een toeristische attractie. “Er is een klein museumpje. Dat ligt vol met handgranaten, raketwerpers en Kalasjnikovs. Op een gegeven moment verandert die tentoonstelling van donker naar licht, letterlijk. En dan komt het verhaal hoe prachtig het is als de Korea’s herenigd worden.”

Het is tekenend voor de schizofrenie op het Koreaanse schiereiland waarin het verlangen naar hereniging en militaire spanning hand in hand gaan. Jeroen besluit het verhaal te gebruiken als metafoor voor twee landen die elkaar nog altijd omarmen in een verstikkende omhelzing.

Als Noord-Koreaan overleven in Zuid-Korea

Twee Noord-Koreaanse spionnen weten 49 dagen uit handen te blijven van 40.000 Zuid-Koreaanse soldaten. Keer op keer weten ze te ontsnappen door verwarring te zaaien en, geloof het of niet, weg te duiken in de bosjes. De stuurman loopt tegen de lamp omdat hij zich niet kan voorstellen dat Zuid-Koreaanse boeren over een telefoon beschikken om de politie te waarschuwen. Onderkoelde overlevingsdrift wordt afgewisseld met klunzigheid. Het verhaal dat de Koude Oorlog doet herleven is een mengeling van James Bond en Agent 327.

Visser besloot de stuurman die de geschiedenis overleefde op te sporen. “Ik vroeg me af hoe hij als Noord-Koreaan, als tien jaar getrainde supercommando, zich staande heeft gehouden in de Zuid-Koreaanse samenleving die totaal anders is dan de Noord-Koreaanse.”

Maar zo makkelijk is het niet om deze man op te sporen. In de zoektocht die volgt loodst de journalist ons door het heden en verleden van Korea, van de hongersnood in het Noorden, langs de corruptie in het Zuiden, van spionnen die camera’s verstoppen in hun urinebuis, naar Samsung en Hyundai, en natuurlijk Squid Game, Parasite en Gangnam Style.

Kunststof

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19:00 en 20:00 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie