Cultuur & Media
AVROTROS

Moet alles politiek correct, ook het cabaret?

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Moet alles politiek correct, ook het cabaret?

De één vindt dat we niets meer kunnen zeggen, terwijl de ander juist van mening is dat we niet alles moeten zeggen. Dick Zijp, gastonderzoeker aan de KU Leuven en cabaretcriticus bij de Groene Amsterdammer, heeft het met dr Kelder over de geschiedenis van cabaret, politieke correctheid en ironie.

Zo worden de politieke conferences van Wim Kan vergeleken met die van Claudia de Breij. Volgens Zijp was de eerste typisch een conferencier die over iedereen een grapje maakte en zich boven en buiten een partij plaatste. Politici waren beledigd als ze niet genoemd werden. De Breij neemt niet iedereen door en houdt meer een pleidooi voor democratie in liberale tijden.

Dr Kelder noemt het braaf en oordelend. "Laat het publiek vrij om iets te vinden." Zijp geeft aan dat er nog steeds cabaretiers zijn die dit doen, het poldercabaret. "Je maakt een grapje voor en je maakt een grapje tegen". Hij zag dit een aantal jaren geleden bij de voorstelling van Ali B, omdat hij zich niet durfde uit te spreken over zwarte piet. Iets wat meer cabaretiers niet durfden. Hij maakte grapjes over beide meningen en positioneerde zich niet.

Volgens Zijp is het nooit zo geweest dat alles gezegd kon worden en dat het een nostalgische mythe is om te denken dat dit wel zo was. "In de jaren 90 riep men ook al, waaronder Youp van ‘t Hek dat de humor bedreigd wordt en dat er niets meer gezegd kan worden."

Zijp ziet op het gebied van ironie wel een verschil met de jaren 90. De onderzoeker zegt dat er nu een scherper bewustzijn is van de politieke implicaties van ironie. Hij vindt ook dat er ook grenzen aan ironie zijn. Het moet niet als dekmantel gebruikt worden om foute uitspraken te doen. Aan de andere kant wordt, als het echt ongemakkelijk wordt, weleens gezegd dat iets geen ironie is. Zijp: "Daarmee zeg je eigenlijk dat alle ironie en humor als positief wordt gezien."

Dr Kelder moest stiekem lachen om een fragment van Theo Maassen, dat gaat over genderrollen. Hij vraagt zich af of dat wel mag? Van Zijp staat het toe: “Van mij mag je overal over lachen”.

Dick Zijp

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie