Cultuur & Media
NOS

Nieuwe Napoleon-film controversieel: 'Ongepaste manier om kaartjes te verkopen'

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Nieuwe Napoleon-film controversieel: 'Ongepaste manier om kaartjes te verkopen'

Een nieuwe film over Napoleon Bonaparte zorgt voor ophef. Franse historici nemen het de Britse regisseur kwalijk dat hij Napoleon vergeleek met Stalin en Hitler. De biografische film komt in november uit en acteur Joaquin Phoenix speelt de hoofdrol. NOS Met het Oog op Morgen besprak de vete met Napoleon-kenner Johan Op de Beeck.

"Ik maak mij persoonlijk ook een beetje druk", zegt Op de Beeck. "Ook Ian Kershaw, de Britse biograaf van Hitler, noemt de vergelijking cafépraat. Dat is het ook, het slaat nergens op."

"Buiten het feit dat Hitler en Napoleon tot diep in Rusland getrokken zijn met hun legers, houdt verder elke vergelijking op. Hitler heeft miljoenen joodse mensen doelbewust de dood ingejaagd."

'Bijzonder ongepast'

"Napoleon doet in 1808 precies het omgekeerde", weet Op de Beeck. "Hij sluit ze in de arm. Derderangsburgers maakt hij bij wet evenwaardig. Dat is het totale tegenovergestelde."

"Napoleon was een kind van de verlichting, Hitler is de man van de duisternis", stelt Op de Beeck. "De ene heeft sporen nagelaten die ons leven nog altijd bepalen. De andere heeft destructie veroorzaakt. Je kan er alleen maar met afschuw aan denken."

"Ik vind het bijzonder ongepast. Maar ik denk dat Ridley Scott geen historische waarheid wenste te verkopen, maar vooral filmkaartjes."

'Napoleon zorgt voor stabiliteit'

"Op het einde van zijn carrière was Napoleon zeker en vast een autocraat, maar ik ben groot voorstander van het beoordelen van daden en uitspraken van mensen in de context van hun tijd", aldus Op de Beeck.

"Napoleon komt aan de macht op het ogenblik dat Frankrijk in de greep is van politiek geweld waarbij problemen opgelost worden onder de guillotine. Hij maakt daar een eind aan. Hij zorgt voor stabiliteit. Hij zorgt voor economische heropleving."

"Dat doe je niet door het eerst allemaal met elkaar eens proberen te worden in het parlement. Dat bestond ook niet, want het was geen democratie", zegt Op de Beeck.

'Bedreiging van de gevestigde orde'

"Er is een soort van bizarre, negatieve fascinatie in het Verenigd Koninkrijk voor Napoleon. Daar zie je toch de doorwerking van de geschiedschrijving door de eeuwen heen", aldus Op de Beeck.

"Napoleon was de man van de gelijkheid, het Verenigd Koninkrijk was voor de standenmaatschappij. Dat wilden ze absoluut zo houden. Napoleon was een echte bedreiging van de gevestigde orde."

"Ook in Engeland ontstond er een soort van liberale strekking die voor dat Bonapartisme was. Dat moest helemaal de kop ingedrukt worden. De man moest dus met alle mogelijke zonden van Israël beladen worden", weet Op de Beeck.

'De overwinnaar schrijft de geschiedenis'

"Zo zit geschiedenis in elkaar. Het wordt geschreven door de overwinnaar. Dat moeten we dus altijd met een dosis scepticisme tot ons nemen", vertelt Op de Beeck.

"Laten we wel wezen, Ridley Scott is een geweldige cineast. Als de film het niveau haalt van Gladiator, dan wordt het een prachtige actiefilm. Als ik ga kijken, kan ik u beloven, zal ik bioscoopzaal niet onveilig maken met mijn 'enfins' en 'zo was het helemaal niet'", aldus Op de Beeck. "Dat zal ik thuis doen."

oog napoleon

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie