'Spullen brengen' is het NPO Radio 1 Non-Fictie Boek van de Maand februari

"We brengen spullen naar Oekraïne. We rijden terug naar de plek waar de eindeloze fascinatie van Jelle Brandt Corstius voor Rusland en Oekraïne begon. Daar waar de oorlog nu alle taken overneemt, waar niemand nog kan twijfelen over opgeven of niet. Voor de schrijver voelt Oekraïne zowel vertrouwd als totaal vreemd, maar voor velen van ons voelt het land inmiddels geheel onbereikbaar. Onverschilligheid ligt op de loer."

"In de tekst vinden we precies de plek waar we de ander zijn kwijtgeraakt. De openheid waarmee de schrijver ons in dit boek verleidt, doet iedere ongevoeligheid voor het onderwerp verdwijnen. Onze nieuwsgierigheid groeit met iedere kilometer. Zowel flarden van de geschiedenis als mogelijke beelden van de toekomst sijpelen onze reis binnen, als motregen waar geen kleding tegen bestand is."

Tussen de brokstukken

"Bijna onopgemerkt worden al onze ervaringen in de context van het Oekraïne van toen en nu geplaatst. Tussen de brokstukken vinden we delen terug van een land, een volk maar ook van de schrijver zelf. Een oorlog neemt al snel bezit van iemands identiteit, maar heeft ook de kracht om de ware aard van de mens in al zijn extremen te laten zien. We vangen de tranen op maar maken ook het kleine geluk mee, dat zich door geen bommelding laat afschrikken."

"Al lezend verlaat het verhaal van Oekraïne de veilige inkadering van het nieuws, de krant en zelfs het boek lijkt langzaam te verdwijnen. Bij vlagen vergeten we de noodzaak van de tocht, want het voelt ook als een groot avontuur, een jongensboek, een schoolreisje. We maken de onmogelijke vergelijking, stappen de jonge soldaten ook zo onbevangen de oorlog in?"

"We voelen het schuldgevoel dat Brandt Corstius soms overvalt. Het verdriet om het verlies van zijn Rusland. Het onvermogen om als journalist onpartijdig aan deze reis te kunnen beginnen. En dat we, eenmaal in het oorlogsgebied aangekomen, soms de teugels laten vieren, zoals ook de Oekraïners doen, ondanks alle ellende. Er moet namelijk nog steeds geleefd worden, ook of misschien wel juíst in oorlogstijd. Onze gedachten vallen moeiteloos samen met de beweging van de reis. Overpeinzen gaat beter onderweg, we mijmeren met Brandt Corstius mee. Is het totale waanzin om met het idee van vrijheid de oorlog in te rijden?"

"De oorlog is van een afstand al snel een tastbaar geheel, een duidelijk aanwijsbare plek op de kaart, daar is het fout, daar mogen we vanaf nu niet meer heen. Van ver lijkt alles ordelijk, maar eenmaal dichtbij gekomen blijkt het verhaal te bestaan uit verschillende en soms tegenstrijdige stemmen. We deinzen er in Nederland voor weg, verschuilen ons achter nuchterheid, misschien zelfs achter desinteresse, maar door de rustige stem van Brandt Corstius is het verhaal van Oekraïne ineens onontkoombaar."

Gevoel van gevaar ebt weg

"De kofferbak is leeg, onze gedachten overvol. In de korte tijd dat we in het boek van Brandt Corstius verbleven leek de oorlog overal, maar eenmaal terug in een ogenschijnlijk vrije wereld ebt het acute gevoel van gevaar al snel weg. We slapen weer zorgeloos in een kamer vol ramen en niemand maakt zich nog druk over het wel of niet hebben van een schuilkelder."

"Met het front op veilige afstand dreigen we het verhaal van Oekraïne weer te vergeten. Bijna, niet helemaal, want wat Brandt Corstius omschrijft als een onwerkelijke film kent een angstaanjagend open einde. Wanneer we het boek willen sluiten raken de bladzijden elkaar maar amper. Ergens zitten we nog steeds met Jelle Brandt Corstius in de auto op weg naar Oekraïne. Een land in de greep van een allesverwoestende oorlog die maar pas lijkt te zijn begonnen."

Eervolle vermelding

Iedere maand heeft boekenredacteur Emma Louise Diest ook een eervolle vermelding voor een boek. Deze maand is dat Moet het zo van Daan Doesborgh. Diest: "Een gedicht heeft de kracht om samen te smelten met de realiteit van het leven. Daan Doesborgh laat daarbij geen dichtvorm onbenut. We vragen ons af, moet het zo? De schoonheid van de twijfel krijgt een gezicht. Geen gevoel is te klein, of we vinden het terug in de woorden van deze dichter. Beklemmend, grappig, heel lelijk of juist veel te mooi. De dichtkunst wordt gevierd en wij dansen mee."