Angst en opluchting in Polen na fatale raketinslag

Stoltenberg bevestigt dat het ging om Oekraïens luchtafweergeschut, maar "dit is niet de fout van Oekraïne", zegt hij nadrukkelijk. Hij legt de verantwoordelijkheid bij Rusland, dat een "illegale oorlog" voert tegen Oekraïne. "Rusland moet stoppen met deze zinloze oorlog." "Daarmee bedoelt hij dat dit allemaal niet gebeurd was, als Rusland gisteren niet een rakettenregen had laten neerkomen op Oekraïne", legt correspondent Ardy Stemerding uit in Nieuws en Co. "Polen gaat ervan uit dat het een ongelukkig ongeluk is."

Rustig blijven

Als zo'n raket eenmaal is afgeschoten, heb je er verder ook geen invloed meer op, legt De Kruif uit. "Als je zo'n kruisvluchtwapen ziet aankomen, heb je vrij kort de tijd om een knop in te drukken." In die tijd moet bepaald worden of het een dreiging is of niet. Als er op de knop is gedrukt, gaat de raket op het doel af. "Maar, er kan van alles gebeuren", weet De Kruif. "Hij kan z'n tracking kwijtraken, dan heeft hij geen signaal meer met de gps en hij kan hij alle kanten opgaan. Als je hem lanceert, ben je eigenlijk de besturing kwijt. Meestal gaat het goed, maar nu niet."

Oekraïne heeft eerder al gevraagd om ander luchtafweergeschut, maar, zegt De Kruif, "als je ander soort geschut gaat leveren, kan je dat niet zomaar inzetten". "Je moet al die systemen aan elkaar koppelen, zodat je hetzelfde radarbeeld hebt en ziet dat het de vijand is, en niet iets van jezelf. Dit is niet iets wat je morgen geregeld kunt hebben. "

Ook schrok toen hij het nieuws over de raketinslag hoorde. "Maar ik zag al snel dat Polen vrij behoudend reageerde en de Poolse regering vrij laat met een statement kwam. Je zag ook dat Polen Artikel 4 niet wilde inroepen; dan kom je als NAVO bij elkaar omdat er een dreiging is en wat ze eraan gaan doen. Die terughoudendheid was een signaal dat die dreiging werd gemarginaliseerd en niet groter werd gemaakt dan hij is. Polen behandelt het als een incident en dat is denk ik een wijs besluit. Gewoon rustig blijven en kijken wat er gebeurt."

Opgelucht

In Polen zit de schrik er goed in. "Mensen hebben de schrik in de benen, ze vreesden gisteren het ergste", zegt correspondent Wouter Zwart, die bij het boerenbedrijf staat waar de raket gisteren insloeg. "Ze zijn wel heel opgelucht, nu het naar verhouding mee lijkt te vallen." Wel bevestigt de raketinslag een angst die de Polen al langer hebben. "Dat ze zó dicht op de oorlog zitten, dat het geweld bedoeld of onbedoeld een keer naar hier komt: de grens." De Poolse president Duda heeft de bevolking voorbereid op een hogere staat van paraatheid: zo zijn er meer militairen op straat en vliegen er meer (Amerikaanse) vliegtuigen door de lucht. "Ter bewaking van ons en ieders veiligheid", aldus de president.

Bij de raketinslag vielen twee doden. Het gaat om twee mannen van zestig, die beide aan het werk waren in de graanschuur.