Iedereen kan EU-reispas krijgen, maar niet iedereen krijgt dezelfde

"Ieder land mag het een beetje zelf bepalen, maar wat heel waarschijnlijk is is dat er in ieder land een app gemaakt zal worden. Daar zou dan een soort digitaal certificaat op komen met een streepjescode bijvoorbeeld die in heel Europa uitgelezen moet kunnen worden", zegt Spekschoor.

Drie verschillende passen

In de plannen van de Commissie is te lezen dat het eigenlijk gaat om drie verschillende passen. Een pas voor gevaccineerden, een voor mensen met een recente negatieve test en een voor mensen die de ziekte het afgelopen halfjaar hebben gehad.

De Commissie ziet het liefst dat landen die drie verschillende groepen op dezelfde manier behandelen, maar uiteindelijk gaan de landen er zelf over. Landen mogen extra eisen stellen aan mensen met een reispas, door bijvoorbeeld quarantaine of een extra test verplicht te stellen. Ze mogen er ook voor kiezen om voor een van de drie groepen wel extra eisen te stellen en voor de andere twee niet.

Quarantaine-eis

Commissie-ambtenaren noemen verschil maken tussen de drie groepen wel onwenselijk. Zo zou het kunnen dat landen eisen dat gevaccineerde mensen zich ook nog laten testen. De kans dat mensen besmet worden met het coronavirus nadat ze zijn gevaccineerd is weliswaar kleiner, maar zeker niet onbestaand. Het is ook nog niet volledig duidelijk of ingeënte mensen het virus nog verder doorgeven.

Een andere mogelijkheid is dat van niet-gevaccineerde mensen met een reispas wordt gevraagd om bij aankomst in quarantaine te gaan. Verschillende landen, bijvoorbeeld Nederland, eisen dat nu ook, omdat mensen het virus al wel kunnen hebben, terwijl ze negatief testen. Na invoering van de pas kunnen landen die quarantaine-eis dus blijven stellen.

Schrikbeeld

Dat er verschillende types reispassen komen is opmerkelijk omdat de Commissie juist wilde voorkomen dat alleen gevaccineerden straks makkelijk door Europa kunnen reizen. Dat zou groepen tegen elkaar opzetten, omdat een deel van de Europese bevolking deze zomer waarschijnlijk nog helemaal niet de kans heeft gehad om zich te laten vaccineren.

Het schrikbeeld was dat de Spaanse stranden straks wel vol liggen met gevaccineerde ouderen, terwijl jongeren gedwongen thuis moeten blijven. Dat zou dus nog steeds kunnen, als Spanje besluit om alleen gevaccineerden toe te laten. Landen moeten de Commissie wel informeren als ze extra eisen stellen aan reizigers en ook uitleggen waarom ze die eisen stellen.

Begrip voor onderscheid

In het Europees Parlement is wel begrip voor het onderscheid. "De Commissie probeert het voorstel zo te maken dat alle landen ermee instemmen," zegt Vera Tax van de PvdA. "Uiteindelijk is het uitgangspunt dat er geen extra maatregelen komen. Dit is een pragmatische oplossing, het is aan de lidstaten om in de praktijk geen onderscheid te maken tussen de verschillende groepen."

Sophie in 't Veld (D66) hoopt dat het parlement het onderscheid tussen de groepen nog kleiner kan maken, maar begrijpt ook dat het er is. "De beste manier om dat te voorkomen is om helemaal geen reispas te maken, maar dan straf je ook de mensen die geen risico op corona meer lopen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.