De historische keuze van Finland en Zweden voor het NAVO-lidmaatschap
- Nieuws
- De historische keuze van Finland en Zweden voor het NAVO-lidmaatschap
Na jarenlang afzien van een NAVO-lidmaatschap, lijken Finland en Zweden een volledige draai gemaakt te hebben. Door de start van de oorlog in Oekraïne gaan de neutrale landen hoogstwaarschijnlijk hun toetreding maken. De premier en president van Finland gaven al hun goedkeuring en het lijkt nu een kwestie van tijd voordat Zweden waarschijnlijk zal volgen. Wat dreef deze landen steeds meer richting de NAVO? En wat vindt Rusland daarvan?
13-5 Dit is waarom uitbreiding van de NAVO zo bijzonder is - Vroeg!
In Vroeg! sprak Rutger van der Hoeven, universitair docent geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en buitenland-commentator van de Groene Amsterdammer, over deze historische verandering voor Noord-Europa.
Neutraliteit
De NAVO werd in 1949 opgericht met als doel om veiligheid en vrijheid van de aangesloten landen te garanderen. Iets wat in die tijd zeer lucratief was voor bijvoorbeeld Nederland, maar minder voor Zweden en Finland. Zweden was al ruim een eeuw neutraal wat hen altijd succesvol weghield van militaire conflicten. Finland daarentegen heeft een oorlogsverleden met Rusland. Neutraal blijven betekende voor Finland onafhankelijkheid en de meest veilige benadering richting Rusland.
Deze neutraliteit verdwijnt door een NAVO-lidmaatschap. “De oorlog in Oekraïne is hierin allesbepalend geweest”, vertelt van der Hoeven. Jarenlang heeft Finland zijn best gedaan de banden met Rusland goed de onderhouden, maar het land realiseert zich nu dat Rusland niet te vertrouwen is als buurland. De angst dat zo’n inval ook hen kan overkomen is groot. ‘Het komt voor hen allemaal veel te dichtbij’, aldus van der Hoeven.
Lees ook
Podcast De Dag: Rusland als buur
Rusland en de NAVO
Hoe reageert Rusland op de uitbreiding van het NAVO-gebied naar hun landsgrens? “Het wekt vijandschap met Rusland op, maar Finland is bereid om dit te incasseren in ruil voor de veiligheid van de NAVO”, legt van der Hoeven uit. Een echte inval zal hoogstwaarschijnlijk uitblijven. Bovendien kan Finland rekenen op bescherming van EU-landen en het Verenigd Koninkrijk.
De spanning tussen Rusland en de NAVO is ontstaan na de val van de Sovjet-Unie. Landen die eerst bezet waren door de Sovjet-Unie traden toe tot de NAVO, tot grote frustratie van Rusland. Rusland beschouwd de NAVO onterecht als een anti-Russisch bondgenootschap. Er heerst hier dan ook een angst dat de NAVO Rusland binnen kan vallen. “Een krankzinnig idee! Er is geen land ter wereld dat Rusland, de grootste nucleaire macht ter wereld, gaat binnen vallen”, stelt van der Hoeven.
De angst van Rusland dat Oekraïne zou toetreden tot de NAVO was ook onterecht, en daarmee een blunder van Poetin. “Nu heeft hij Oekraïne niet veroverd, maar krijgt hij wel twee echte NAVO-lidstaten aan zijn grens”, concludeert van der Hoeven.
Wil je meer weten over deze historische ontwikkeling, luister het terug in de podcast van Vroeg!
Gerelateerde podcast
Vroeg!
