Amerikaanse oorlogsschepen op weg naar Venezuela: symboolpolitiek of serieuze dreiging?

Volgens Latijns-Amerika-journalist Edwin Koopman is er in Washington weinig duidelijkheid gegeven. "Er is niet expliciet heel duidelijk een persconferentie geweest over wat zijn plannen zijn. Maar anonieme bronnen hebben aan persagentschap Reuters verteld dat ze dus inderdaad op de Venezolaanse kust afgaan", zegt Koopman.

Toch wordt de dreiging in Venezuela serieus genomen. President Maduro heeft vier miljoen reservisten gemobiliseerd en verspreid over strategische punten. Koopman de Amerikaanse actie vooral als bluf: "De VS zijn al tientallen jaren bezig met anti-drugsactiviteiten in de regio. Dat is op zich niks nieuws. Wat er veranderd is, is dat Trump een aantal drugskartels en gewapende bendes als terroristische organisaties heeft bestempeld. Daarmee mogen de Amerikanen volgens hun eigen wet militair interveniëren. Dat maakt de situatie wel anders dan voor januari."

Gemeenschappelijke vijand

Voor Maduro komt de Amerikaanse dreiging politiek gezien niet ongelegen. "Hij is ontzettend impopulair in eigen land en kan een gemeenschappelijke vijand goed gebruiken", zegt Koopman. "Door deze volgens hem komende aanval, en misschien wel poging om hem weg te krijgen, kan hij mensen weer achter zich scharen. Hoewel ik erbij moet zeggen: veel Venezolanen zouden juist blij zijn met een Amerikaanse inval."

Cartel de los Soles

Trump noemt Maduro een drugscrimineel en kartelbaas. Hij zou aan het hoofd staan van het Cartel de los Soles. "De kartel van de zonnetjes zou je kunnen zeggen", legt Edwin Koopman uit. "Dat bestaat volgens de Amerikanen uit hooggeplaatste politici en militairen die cocaïne smokkelen naar de Verenigde Staten om het land te destabiliseren." In werkelijkheid gaat het volgens Koopman niet om een klassiek kartel, maar om een netwerk van militairen die profiteren van de handel. "Ongeveer 25 procent van de wereldwijde cocaïnesmokkel loopt via Venezuela", zegt Koopman. "Niet alleen naar de VS, ook naar Europa. En de militairen die alle toegangswegen controleren verdienen daar ontzettend veel geld aan."

Of de Amerikaanse oorlogsschepen dat kunnen stoppen? Koopman denkt van niet: "Daar kun je geen drugskartel mee oprollen. Het is vooral symboolpolitiek, bedoeld voor de achterban van Trump. Voor de Venezolanen zelf is het helemaal niet gunstig, want Maduro krijgt hiermee een reden om de repressie verder op te voeren."

Rol Nederland

Voor Nederland is deze actie ook relevant, aangezien de eilanden Aruba, Curaçao en Bonaire vlak voor de Venezolaanse kust liggen. "Wij zijn al betrokken", zegt Koopman. "Curaçao stelt al sinds 2000 het vliegveld Hato ter beschikking van de Amerikanen voor spionage en het detecteren van verdachte vluchten. In de ogen van de Venezolanen zijn we dus sowieso niet neutraal."