Hoe het verhaal van een Russische deserteur kan helpen bij oorlogstribunalen

Konstantin Yefremov vertelde bij de BBC over wat hij met eigen ogen zag gebeuren. Tot nu toe is hij de hooggeplaatste Rus die uit de school klapt.

Motieven

Rusland-deskundige Helga Salemon van het Haagse Centrum voor Strategische Studies vertelt bij EenVandaag dat het lastig achterhalen is welke motieven de oud-officier heeft om deze informatie publiekelijk te delen. "Had hij echt gewetensbezwaren door die martelingen of wil hij zijn eigen huid redden?"

"Hij vertelt dat hij dacht dat hij een oefening ging doen op de Krim en dat hij niet had voorzien dat hij oorlog moest voeren. Was hij bang om gedood te worden? Dat is moeilijk na te gaan."

'Waarschijnlijk is het waar'

Toch bevestigt het verhaal van Yefremov veel berichten die al eerder naar buiten kwamen. "Eigenlijk horen we dit soort berichten al vanaf maart, sinds de massamoord in Boetsja. Daardoor zeggen veel mensenrechtenorganisaties dat het waarschijnlijk wel waar is wat deze man zegt."

Zijn verhaal heeft volgens Salemon daarom zeker waarde, wat zijn motieven ook zijn. "Het is interessant als mogelijk bewijsmateriaal, in het geval van een oorlogstribunaal. Het geeft een kijkje in de handelswijze van het Russische leger."

'Slecht voorbeeld doet slecht volgen'

Rusland is waarschijnlijk niet blij met het verhaal van Yefremov, denkt Salemon. "Ze liggen er daar zeker wakker van dat mensen weglopen. Als dat algemeen bekend wordt, dan is het: slecht voorbeeld doet slecht volgen. Zoiets is daarbij een enorme smet."

"Dagelijks komen op het journaal juist portretten voorbij van allerlei heldhaftige Russen. Dat is het beeld dat ze willen laten zien." Salemon denkt dat de Russen er zeker gespitst op zullen zijn om Yefremov te pakken te krijgen. "Vandaar dat we ook niet weten waar hij zit op dit moment. Ik denk dat hij nu beschermd wordt, waar hij ook zit."