Buitenland
VPRO

'West-Afrikaanse jongeren putten kracht uit boodschap van vermoorde oud-president'

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. 'West-Afrikaanse jongeren putten kracht uit boodschap van vermoorde oud-president'

In Mali en Senegal heerst grote ontevredenheid onder jongeren over problemen als corruptie, een hoge jeugdwerkloosheid en de aanwezigheid van jihadistische groepen in de regio. In de zomerserie Verre Geluiden van Bureau Buitenland neemt Mirjam de Bruijn, hoogleraar Afrikanistiek, de luisteraar mee naar muziek die uit die onvrede voortkomt.

Bureau Buitenland - Verre Geluiden #18: Mirjam de Bruijn

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Het rommelt bij Malinese jongeren

Normaliter wordt Senegal beschouwd als een van de stabielere landen in de regio. Toch zijn er de laatste maanden grote protesten. “Het interessante is dat historisch gezien protesten in Senegal vaak ook effect hebben gehad. Alleen niet genoeg zoals we nu zien", vertelt Mirjam de Bruijn. Ze komt al sinds eind jaren tachtig in West-Afrika en zag de regio veranderen door klimaatverandering, migratie, en de opkomst van jihadistische groeperingen. Daarnaast is ze verbonden aan de organisatie Voice4Thought, waar jonge West-Afrikaanse artiesten en academici gestimuleerd worden.

De directe aanleiding voor de protesten in Senegal was het plan van de huidige president Macky Sall om middels een grondwetswijziging een extra termijn aan te blijven. Maar het gaat demonstranten ook om diepere problemen die ermee te maken hebben, zoals jeugdwerkloosheid en corruptie.

De huidige protesten doen De Bruijn denken aan de Arabische Lente, die in West-Afrika in voor het eerst los kwam in Senegal. “Fou Malade is een hiphopartiest uit Senegal. In dit huidige nummer rapt hij hoe slecht het geregeld is in het land, en over migratie. Destijds had hij ook al een hit, waarin hij eigenlijk dezelfde onvrede uitte. Het laat dus voor mij zien hoe weinig er helaas veranderd is in Senegal sindsdien.”

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

“Master Soumy is een heel bekende hiphopzanger uit Mali,” vertelt De Bruijn. “Hij kan echt als stem van het volk gezien worden. Vooral van het zuiden. Hij rapt in dit nummer over veel van dezelfde problematiek als Fou Malade.” Ook onder Malinese jongeren heerst namelijk grote onvrede over de staat van het land. “Hij rapt vooral over een vrij trieste werkelijkheid, een algeheel verhaal van ‘non-governance’. Er is volgens haar net als in Senegal veel corruptie, en een hoge jeugdwerkloosheid. “Daar gaat het nummer over.”

Het tweede leven van de ‘Che Guevara van West-Afrika’

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Zowel een nieuwe generatie leiders als hun aanhangers spiegelen zich graag aan Thomas Sankara, de marxistische en anti-imperialistische oud-president van Burkina Faso. Eind jaren tachtig werd hij vermoord. “De huidige interim-president van Mali Assimi Goïta gaf zijn eerste speech bijvoorbeeld met de karakteristieke rode baret op, zoals Sankara dat deed,” vertelt De Bruijn.

Sankara was vooral ook bekend door zijn anti-Franse sentiment, wat ook nu erg prevalent is in West-Afrika. “De militaire regering die er nu is, hebben de Fransen min of meer weggestuurd uit een actie van anti-imperialisme.” Volgens De Bruijn was er namelijk grote onvrede over het onvermogen van de Fransen om de jihad te verwoesten.

Rurale Fulani rock

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De protest-hiphop komt vooral voort uit de urbane jeugdcultuur. Tegelijkertijd heerst er ook veel onvrede onder de rurale jeugd, vooral van de lokale Fulani. Zij putten ook kracht uit de boodschap van Sankara. Tegelijkertijd maakt dat die jongeren erg vatbaar voor de boodschap van jihadistische groeperingen.

Hoewel de stedelijke én de rurale jeugd elkaar kunnen vinden in een gedeeld gevoel van onvrede, staan ze ook tegenover elkaar. “Stedelijke jongeren zijn enorm anti-jihad, en daarmee omarmen ze ook het anti-Fulani discours dat door leiders als Goïta wordt uitgedragen.” Daarom heeft de Fulani-artiest Baaba Maal een bijzondere betekenis voor haar. “Hij zingt eigenlijk voor de hele Sahel-regio en is echt een representant van de Fulani.”

Bureau Buitenland: Verre Geluiden

Van Japanse popmuziek tot Wit-Russische volksmuziek en van Braziliaanse countrymuziek tot psychedelische muziek uit Turkije. In de jaarlijkse zomerserie maakt Bureau Buitenland deze keer een muzikale reis om de wereld.

Vanaf maandag 18 juli, elke werkdag, tussen 13.30 en 14.00 uur, VPRO, NPO Radio 1. Zie voor meer: vpro.nl/verregeluiden

Alle afgespeelde muziek is nu ook via Spotify terug te luisteren: https://open.spotify.com/playl...

Ster advertentie
Ster advertentie