Na vijf jaar in Brussel begrijpt Sander van Hoorn België nog steeds niet

"België is zo’n ingewikkeld te besturen land", zegt Van Hoorn, "dat succes vaak wordt geformuleerd als: het land valt niet uit elkaar." De NOS-correspondent zwaait na vijf jaar af en blikt terug op zijn tijd in Brussel - en eigenlijk ook op de jaren daarvoor, want na meer dan vijftien jaar keert hij voor langere tijd terug naar Nederland. Herkent hij het land van zijn jeugd nog? Dat lees je zo.

'België komt maar niet van de grond'

België heeft volgens Van Hoorn enorm veel potentie, maar het komt maar niet van de grond. "Het ligt tussen Nederland, Engeland, Frankrijk en Duitsland en er zijn allerlei Europese instellingen gevestigd. Het is vanaf het begin betrokken bij de EU, dan had het land toch véél meer en beter kunnen zijn."

Die blijvende belofte die België volgens Van Hoorn is, die wordt maar niet ingelost. "En dat heeft het land aan zichzelf te danken." Ontzettend zonde, vindt hij dat, omdat hij tijdens zijn correspondentschap van het land en de mensen is gaan houden.

Compleet gestoord land

Hoe lang hij erover gedaan heeft om België te snappen? "Vijf jaar, als in: ik begrijp het nog altijd niet." Hij strooit met anekdotes om dat uit te leggen. Het weerbericht hoor je per landsdeel, de verkeersinformatie op de Vlaamse radio vertelt niet welke files in Wallonië staan en zoek je als journalist landelijke cijfers, dan zegt de federale overheid: probeer het bij de verschillende regionale overheden. "Het is een compleet gestoord land wat dat betreft."

Maar ook een fascinerend land, zegt hij. Veel dingen zijn hetzelfde als in Nederland, maar dan nèt anders. Dat levert interessante reportages op. Het is ook een belangrijk land door de Europese Unie en de NAVO. Met twee collega's berichtte hij over Brussel de besluitvorming en dat was behoorlijk aanpoten. "Een klacht van veel journalisten is dat ze veel moeten selecteren en prioriteren in wat ze doen en wat niet."

Explainers over de EU worden opgevreten

Daar komt bij dat Europese politiek eigenlijk "de optelsom van 27 EU-landen" is, die je ook zijdelings in de gaten moet houden. Meer aandacht voor het Brusselse is dan ook meer dan welkom, vindt hij. "Als je ziet hoeveel aandacht er voor de Haagse politiek is en hoeveel besluitvorming en regels er uit Europa komen, zou dat eerder omgekeerd moeten zijn."

Toch is geen gebrek aan interesse van de nieuwsconsument. Het valt hem op dat de explainers van NOS op 3 over de EU "opgevreten worden", zo populair zijn ze. "Volgens mij is er wel interesse, maar denken wij te snel het is te ingewikkeld of stroperig is."

Fietsen in Beiroet

Enfin, nu is hij na zestien jaar terug in Nederland. "Ik maak mij zorgen om mijn kinderen van 13 en 15 jaar, zij hebben nog nooit in Nederland gewoond. Zij hebben bepaalde dingen gewoon niet meegemaakt. Fietsen in Brussel of in Beiroet, dat doe je niet." Hijzelf is benieuwd of hij zijn land nog herkent.

Het valt hem op dat veel mensen boos zijn - in de Tweede Kamer, in de agrarische sector. Maar wellicht is het slechts een kleine groep, dat wil hij ontdekken. "Ik zie het alsof ik correspondent in eigen land word. Dat ik net even die vraag stel die een ander voor lief neemt."